گفت‌وگو با نویسنده لارستانی کُتب دانشگاهی

در ادامه معرفی نویسندگان لارستانی، این بار گفت‌وگویی با عبدالرسول قنبری از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی لارستان ترتیب داده شده است.

به گزارش میلاد لارستان، کتاب، محصول تجربه های بشری و خلاقیت های ذهنی و آموخته های دراز مدت انسان است. سهم کتاب در انتقال دانش ها گاهی به مراتب بیشتر و فراتر از دیگر ابزار آموزشی است. کتاب وسیله ای است که دانش بشری به مدد آن از تباه شدن مصون می ماند و به آیندگان منتقل می شود. پدید آوردن آثار علمی و فرهنگ مکتوب از توصیه های مهم اولیای دین است و به گسترش دانش کمک می کند و به عنوان یک میراث فرهنگی برای نسل های آینده ماندگار می شود.

بی گمان، هیچ ذخیره و میراثی سودمندتر و با ارزش تر از کتاب نیست؛ چرا که کتاب، مایه آرامش روحی انسان است. کتاب همدمی است که اندوه را می زداید و مطالعه کننده را از تنهایی در می آورد و به او حکمت های جان پرور می آموزد.

در این راستا و به منظور معرفی نویسندگان لارستانی، این بار گفت‌وگویی با عبدالرسول قنبری از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی لارستان ترتیب داده شده است که در زیر می خوانیم:

میلاد لارستان: لطفا خود را معرفی کنید: (نام و نام خانوادگی، تحصیلات، رزومه کاری و…)

عبدالرسول قنبری و یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی لارستان و مدیر علمی واجرایی فصلنامه علمی –پژوهشی جغرافیایی طبیعی لارستان هستم.

میلاد لارستان: تاکنون چند کتاب نوشته اید؟ مهمترین آن را چند مورد نام ببرید:

در پرتو الطاف الهی ۸ مورد در رابطه با نقشه برداری، ۷مورد جغرافیا و سه مورد مهندسی. مثلا نقشه برداری مسیر و قوس‌ها، تئوری خطاها، پوتامولوژی (دوجلدی)، بحران های محیط، ژئوتوریسم،تست های کنکور نقشه برداری ،ژئومورفولوژی و آنتروپی انسانی، مصالح ساختمانی ،گنبد های نمکی و….

 

میلاد لارستان: حوزه تالیفات کتب شما در چه موضوعاتی است؟

همچنان که خدمت شما عرض کردم، بیشتر در رابطه با نقشه برداری ،مهندسی وجغرافیا  تالیفاتی داشته ام.

 

میلاد لارستان: تفاوت تحریر کتب دانشگاهی با سایر حوزه ها در چیست؟

باتوجه به اینکه کتب دانشگاهی بایستی با سرفصل ارایه شده از طرف  وزارت علوم مطابقت داشته باشد و کتب جنبه درسی دارد، لذا دست نویسنده چندان باز نیست که بنابه علاقه و ذوق وسلیقه خود عمل کند مگر اینکه کاملا جنبه نوآوری و مجزا داشته باشد.

 

میلاد لارستان: جایگاه علمی لارستان را در سطح فارس و کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟

لارستان مهد علم و دانش و فرهنگ بوده و هست. چهره های درخشان، آثار و اسناد تاریخی و از طرف دیگر درحال حاضر، وجود دانشمندان، متخصصان و اساتید لارستانی در دانشگاه ها و مراکز علمی داخل و خارج کشور شاهد این ادعاست. بطوریکه در حال حاضر کمتر مرکزعلمی و دانشگاهی است که از وجود این عزیزان بی بهره باشد. همچنین خیل عظیم پذیرفته شدگان کنکور دانشگاهی و رتبات عالی انها نوید بخش اینده ای بسیار درخشان ترمنطقه است.که از هم اکنون لزوم برنامه ریزی دقیق را گوشزد می کند.

 

میلاد لارستان: دلیل عدم رغبت به کتابخوانی و پایین بودن سرانه مطالعه در ایران چیست؟

این نقیصه، ریشه ها و علت های مختلفی می تواند داشته باشد که شاید در رأس آنها «عدم احساس ضرورت» است. تا وقتی انسان در وضعیت «نیاز» قرار نگیرد، در پی رفع آن نخواهد افتاد.اگر در پاسخ شبهه های اعتقادی و پرسش های سیاسی دربمانیم یا در مجلس و محفلی که از موضوع خاصی صحبت به میان می آید، احساس کنیم در آن زمینه بی اطلاعیم و شرمسار شویم و احساس کنیم از چرخه زمان و گردونه پرشتاب مسایل علمی و فکری جامعه عقب مانده ایم، نسبت به خلاء و نیاز آگاه می شویم و این می تواند شوق به مطالعه و کتابخوانی را در ما تقویت کند.

بی شک گسترش کتاب خوانی به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر، تنها زمانی به فرهنگی عمومی تبدیل می شود که جامعه آن را نیازی پایان ناپذیر و وسیله ای برای رشد و پویایی شخصیت خود بداند و مطالعه، در کنار سایر کارهای روزانه، در زندگی مردم وارد شود و این گونه نباشد که کتاب، به افراد خاصی از جامعه اختصاص داشته باشد؛ بلکه همگان تکامل و پیشرفت را در انس با کتاب بدانند. البته گسترش کتاب خانه و چاپ فراوان کتاب و کارهایی مثل این نیز بی تأثیر نیست، ولی نکته مهم، همان ایجاد میل و انگیزه در افکار جامعه است ؛ یعنی برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که احساس نیاز به کتاب در جامعه زنده شود.

همچنین برای ایجاد علاقه به کتاب و کتابخوانی، عوامل متعددی نقش دارند که نخستین آنها «خانواده» است. در واقع نقطه آغازین ایجاد عشق و علاقه به کتاب و کتابخوانی از خانواده آغاز می گردد. به طور طبیعی والدین علاقه مند به کتاب فرزندانی دوستدار مطالعه خواهند داشت .تجربه نشان داده است که فرزندانی که در خانواده های اهل دانش بزرگ می شوند، میزان مطالعه و گرایش به کتابخوانی در آنان نسبت به خانواده هایی که تمایلی به کتاب و مطالعه ندارند بسیار بیشتر است. اکثر علما و دانشمندان در خانواده هایی رشد نموده اند که والدین آنان اهل مطالعه و پژوهش بوده اند. زمانی که فرزندی می بیند که کتابخانه ای در خانه هست و پدر و مادر و همگی اعضای خانواده، ساعاتی را به مطالعه اختصاص می دهند،  دیگر، حتی نیاز به گفتن این که «باید مطالعه کنی» وجود ندارد.

علاقه به کتاب و کتاب خوانی، باید از کودکی به وجود آید. از راه های علاقه مند کردن کودکان به کتاب و کتاب خوانی، این است که بزرگ ترها هم چنان که خود مطالعه می کنند، آثار کودکانه مناسبی را انتخاب و در فرصت های مطلوب، برای کودکانشان بخوانند. این کار باعث می شود کودک، دوستدار کتاب و علاقه مند به کتاب خوانی پرورش یابد و این عشق و علاقه، به تدریج در وجودش نهادینه شود. بنابراین، برای رسیدن به شرایط مطلوب، چاره ای جز به وجود آوردن عادت کتاب خوانی از دوران کودکی در انسان ها نداریم. پس باید مطالعه را به کودکان و نوجوانان آموخت و آنها را به این مسئله عادت داد .بر همین اساس ضرورت دارد ،با بهره مندی از تعالیم دینی و اخلاقی در مسیر توسعه آگاهی و دانایی با اهتمام جدی و عزم راسخ گام برداریم. بويژه در کشور ما که پرچمدار جهان اسلام است ،تبیین فرهنگ مطالعه در خانواده ها برای تربیت نسلی کتابخوان ضروری است.

 

میلاد لارستان: چند نفر از نویسندگان شاخص لارستانی را نام ببرید:

ازگذشته دور اگر بگذربم، از گذشته نزدیک بزرگ مردانی از خاندان سید عبدالحسین لاری ازجمله خود حضرت اقا، حضرات ایات عظام سیدعلی‌اصغر  و فرزند برومندش (ایت اله سید مجتبی) که در سطح جهانی مطرح بودند. خاندان نخبه بویژه ایت اله شیخ حسن که بالغ بر ۲۱ رساله ازایشان بنده دیده ام. مرحوم محمدحسین(نماینده ادوار گذشته لارستان در مجلس شورای اسلامی) و پدر بزرگوارش شیخ باقر(ح.ف.ا) مرحوم حاج غفوری،دکتر اقتداری و بسیاری از بزرگان دیگری که هم اکنون در بین ما نیستند و نوشته های انان به یادگار مانده است. همچنین از استاد مسلم و معظم پروفسور وثوقی، استاد کشفی، استاد مویدی، دکترغریبی، پدرام، رحیمی نزاد، رویینا، زرگری، مقتدری، عابدی راد، حقانی، کرامتی، ابونجمی، نوری، هاشمی، تقوی، رحمانی، غریب نواز، انصاری،حق پرست، موغلی، عفیفی، سعدین و… که الحمد اله انقدر زیاد است که فقط اسامی نویسندگان خود یک کتاب می شود  و آنچه بیان شد نمونه ای بود از خروار.

 

میلاد لارستان: برای مطالعه چه کتاب هایی را به مخاطبان ما پیشنهاد می کنید:

در میان کتاب های فراوانی که وارد بازار کتاب می شود، هر نوع کتابی می تواند خودنمایی کند. در واقع هم آثار مفید و خوب به میدان می آید و هم کتاب های بی فایده و گاه با ضرر و زیان. بر این اساس، در مسئله انتخاب کتاب برای مطالعه، باید دقّت فراوانی صورت گیرد و کتاب های سودمند انتخاب شود، تا هم خوب کتاب بخوانیم، و هم کتابِ خوب مطالعه کنیم . بی تردید، به همان اندازه که می توان از کتاب خوب ، بهره ها برد، ممکن است در معرض آفت و خطرات نوشته های سست و بیمار ، مسموم وانحرافی هم قرار گیریم. راه دادن کتاب های ناسالم به مدرسه ها و خانه ها، در واقع مسمومیت فکری و اخلاقی نسل ما را به دست خودمان فراهم می آورد. بنابراین، نظارت بر چاپ کتاب و بررسی محتوای آن، در جامعه سلامت خواه و دوراندیش ضروری است

یکی از مفیدترین اطلاعات برای کتابخوان، شناختن آثار خوب و جدید، شناخت نویسندگان متعهد و سالم و آگاهی از مؤسسات انتشاراتی متعهد است. نشان استاندارد به عنوان نشانه مرغوبیت کالا، نباید تنها در فرآورده های خوراکی و مصرفی و کالاهای خانگی و صنعتی مورد نظر باشد، بلکه آثار فرهنگی و فرآورده های علمی و فکری هم باید مطابق استانداردهای عقلانی و دینی و ارزشی تهیه شود تا جامعه را به فساد و تباهی و بیماری نکشد. روشن است که خوانندگان آثار و خریداران کتاب و مشتریان مطبوعات و جراید نیز باید به این علایم استاندارد توجه کنند و هر کتاب را نخرند و نخوانند و به هر نویسنده و ناشر، اطمینان صد در صد نکنند و تا شناخت کافی از سلامت و صحت کتاب خاصی پیدا نکرده اند، در روح و اندیشه خود و فرزندانشان را به روی کالاهای ناسالم و زیان بار فکری نگشایند.

اسلام، دین اندیشه و معرفت، و دین دانش، کتاب و معنویت است .ما زمانی وارثان فرهنگ پویا و تمدن والای اسلامی خواهیم بود،که از منابع اصیل دینی خود غافل نشویم و برای تحقّق این امر بایستی با دقت بیشتر کتب اصیل مذهبی را بخوانیم وبهانه رشته تخصصی ما نیست( بویزه دانشجویان) اصلا جایگاهی  ندارد.

 

میلاد لارستان: توضیحات تکمیلی:

تأثیر عمیق کتاب در گسترش فرهنگ جامعه و سرعت بخشیدن به پیشرفت روزافزون آن، انکارناپذیر است و نمی توان توسعه و رشد همه جانبه جامعه را، بدون در نظر گرفتن مطالعه و کتاب مورد بحث و نظر قرار داد. از این جهت، کتاب و کتاب خوانی، از مقوله های قابل توجه فرهنگی است که ترویج آن در جامعه ضروری به نظر می رسد. پیرایش فرهنگ از زاویه های زیان آور و آرایش آن با پاکی و خلوص و گسترش آن در همه سطوح و برای تمام قشرهای جامعه، به تلاش و هم بستگی همگانی نیازمند است که کتاب می تواند در این عرصه و میدان، به خوبی به کار گرفته شود و کارایی خود را به نیکی ظاهر سازد.

افزایش سرانه مطالعه امروز دغدغه ای مهم است و با ترویج فرهنگ کتابخوانی می توان زمینه مشارکت بیشتر مردم را در برنامه های توسعه ای فراهم کرد. به همین دلیل نهادینه شدن فرهنگ کتابخوانی در نظام آموزشی بسیار حیاتی است و خانواده ها نیز باید به تبیین این مفاهیم در بین کودکان بپردازند تا در جامعه ای مسئولیت پذیر شاهد تقویت بنیان های آموزشی و یادگیری و نسلی کتابخوان در آینده باشیم؛ البته ضرورت دارد تجهیزات و امکانات موجود را در این زمینه تجمیع و دسترسی به کتاب را سهل و آسان کنیم تا گرایش انسان به سمت کتابخوانی بیشتر شود، ضرورت دارد از ظرفیت کتابخانه های عمومی برای ترویج این فرهنگ مقدس به صورت ویژه استفاده شود تا ضمن انطباق با فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین امکان بهره مندی مخاطبان نیز از کتاب های دیجیتال و صوتی و سایر ابزار در دسترس فراهم شود.

کتاب خانه های عمومی، در گسترش دانش و ارتقای میزان آگاهی های عمومی جامعه نقش به سزایی دارند. به تعبیری، عزم این نهاد، کمک به بالندگی و شکوفایی استعدادهای فردی، در راستای تولید اندیشه، علم و غنای فرهنگ جامعه می باشد. کتاب خانه، نهادی است که با در اختیار داشتن بخش قابل توجهی از دانش، زمینه بهره گیری مناسب از اندوخته های بشری را فراهم می آورد و با تأمین فرصت های لازم، امکان آموختن همیشگی را برای اعضای جامعه مهیّا ساخته و بر پیشرفت حیات اجتماعی می افزاید. با این توصیف، وظیفه همگان است که با استقبال از این مکان ارزشمند، بر شکوفایی استعدادهای نهفته میهن اسلامی مان بیفزایند.

بر این اساس بر خود لازم می دانم ضمن یادآوری تلاش برای انطباق امکانات با تغییرات روز افزون فناوری و گسترش استفاده از فضای مجازی در حوزه کتاب و کتابخوانی و تقویت کتابخانه های عمومی به عنوان مراکز توسعه گفتمان و هم اندیشی، از فعالان این عرصه و به ویژه کتابداران متعهد، صبور و پرتلاش که کتاب را به عنوان حافظه بشریت و «مشاور امین و مظهر صداقت» با سخاوت به جامعه معرفی می کنند، تشکر و قدردانی کنم.

کودکان و نوجوانان، سرمایه های عظیم میهن اسلامی، و آینده سازان و پاسداران ارزش های دینی و انقلابی اند. به همین سبب، ارائه کار و کتاب برای کودک و نوجوان، اهمیت ویژه ای دارد. پرداختن به کمیّت ها و کیفیت های مطلوب کار برای کودکان در زمینه انتشار کتاب و همچنین کتاب رسانی و خدمات فرهنگی به کودکان و نوجوانان مناطق محروم، از مسایلی است که هرگز نباید مورد غفلت و کم توجّهی قرار گیرد.

کمک به فراهم کردن امکانات و فرصت های مطالعاتی برای کودکان و نوجوانان، افزون بر همت و تلاش خود آنان، تلاش ها، برنامه ریزی ها و مشارکت های سنجیده و معقول اولیا و مربیان را می طلبد. تهیه و خرید کتاب، تشویق و ترغیب نوجوانان به مطالعه، همراهی آنان در بازدید از نمایشگاه ها و فروشگاه های کتاب، هدیه دادن کتاب، کتاب خوانی برای فرزندان و…، از شمار فعالیت های سازنده و برجسته پدران و مادران در تثبیت و تعمیق علاقه کودکان به کتاب و کتاب خوانی است

صعود به قلّه های بلندآوازه کمال و ارزش های والای انسانی، تنها در صورتی ممکن است که علم و دانش، جایگاه واقعی خود را در میان ما بیابد و تأثیرگذاری عظیم آن در رسیدن به این اهداف برایمان روشن شود. در این صورت، کتاب و مطالعه نیز به عنوان ابزار انتقال علم، جایگاه خویش را به دست خواهد آورد و گرایش جامعه به آن رشد می نماید. در نتیجه، نویسندگان و ناشران کتاب نیز برای برطرف ساختن نیازهای جامعه، ناچار از تولید و توزیع گسترده تر کتاب خواهند شد و تحوّل عظیمی در فرهنگ و فکر جامعه پدید می آید. در این صورت، حرکت به سوی تمدّن و پیشرفت، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود.

برای پیش گیری از مفسده های اخلاقی، رهایی از پوچ گرایی، بالابردن سطح تحصیلی نوجوانان و جوانان، و نیز پیشرفت وضعیت فرهنگی خانواده ها، باید آنان را به مطالعه هرچه بیشتر تشویق کنیم؛ چرا که پرورش ذهن خلاق و مبتکر دانش پژوهان و تقویت روحیه علمی و دینی نسل سوم این مرز و بوم و باز شدن افق دید آینده سازان برای مشاهده شگفتی های جهان، همه در گرو مطالعه است. بر این اساس، با توجه به اهمیتی که دین مبین اسلام و بزرگان دینی به مطالعه داده اند، برای دفاع از آرمان های دینی و فرهنگ اسلامی و جبران عقب ماندگی ها و رسیدن به خود باوری، باید فرهنگ مطالعه همگانی شود.

در سال‌های اخیر، کتاب‌ها شکل نوینی به خود گرفته‌اند. با پیشرفت وسایل و امکانات فناوری کتاب‌های الکترونیکی یا ای بوک تولید می‌شوند که به راحتی و با صرف هزینه کمتر از طریق گوشی‌های هوشمند و رایانه‌ها می‌توان از آنها استفاده کرد. این کتاب‌ها به آسانی قابل اجرا و از تنوع و همچنین انسجام مطالب برخوردار هستند. کتاب‌های الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند بلکه می‌توانند علاوه بر متن و تصویر، فیلم، صوت و پویا نمایی را هم شامل شوند. امروزه تولید این نوع از کتاب‌ها مقرون به صرفه تر از انواع دیگر است.حالکه استقبال شدید بويژه جوانان از فضای مجازی یک امر مبرهن استُ، غفلت از این پتانسیل بالقوه، یک گناه نابخشودنی است.

 

میلاد لارستان: سخن پایانی:

برای گسترش فرهنگ کار و تلاش درلارستان به صورت جدی درخواست نقش آفرینی بیشتر نهادهای ذی ربط در ترویج فرهنگ مطالعه را داریم. زیرا فرهنگ، تبلور شناخت و دانش منابع انسانی است و تمایل شهروندان به آموزش و یادگیری کارآفرینی و مهارت آموزی پیامد مثبت این حرکت مطلوب است.

امیدوارم با بهره مندی از تعالیم قرآن کریم به عنوان کلام آسمانی و کتابی الهی در مسیر دانش اندوزی و علم آموزی گام برداریم و فرهنگ مطالعه را نهادینه سازیم.

 باتشکر از شما خبرنگار محترم و سردبیر گرانقدر میلاد لارستان که بالغ بر ۳۰ سال بار ارتقاء فرهنگی منطقه را خستگی ناپذیر و پر تلاش بدوش می کشند.

ف ۱۱۰