«ویهان» محلی برای تفریح و آموزش کودکان و خانواده‌ها

سازمان مردم نهاد ویهان با اجرای برنامه‌های متنوع همراه با سرگرمی و تفریح، با محوریت کودکان و خانواده، آنان را به سمت کتابخوانی و در پی آن رشد فردی و اجتماعی است.

به گزارش میلاد لارستان، عده‌ای از نخبگان تحصیل‌کردگان دغدغه‌مند لارستانی که اغلب آنان فارغ‌التحصیل یا دانشجویان دانشگاه‌های معتبر شهرهای دیگر هستند، با ایجاد یک سازمان مردم نهاد با نام «ویهان» با یک طرح‌ریزی علمی و مطالعه‌شده در تلاش‌اند تا با اجرای برنامه‌های متنوع همراه با سرگرمی و تفریح، با محوریت کودکان و خانواده، آنان را به سمت کتابخوانی و در پی آن رشد فردی و اجتماعی برسانند.

برای اطلاع از جزئیات فعالیت تلاش‌گران گروه «ویهان» خبرنگار میلاد لارستان با محمد سقایت سرپرست این گروه به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانیم:

میلاد لارستان: لطفاَ خود را معرفی کنید:

محمد سقایت، متولد لار، در حال حاضر در رشته ارشد مدیریت آموزشی در حال تحصیل هستم و از جمله مؤسسین سازمان مردم نهاد «ویهان» هستم.

میلاد لارستان: درباره «ویهان» برای ما بگوئید:

انجمن یا سازمان مردم نهاد «ویهان» از سال ۱۳۹۶ شروع به فعالیت کرده و ایده اصلی این ماجرا به دانشجویان لارستانی برمی‌گردد که در دانشگاه‌های تهران در حال تحصیل بودند و از دل گردهمایی‌های لارستانی‌های مقیم تهران، برای پیشرفت منطقه لارستان تیمی تشکیل شد و براساس نیازسنجی‌های صورت گرفته، «ویهان» به عنوان خروجی آن جلسات با هدف توانمندسازی کودکان و خانواده‌ها شکل گرفت.

میلاد لارستان: «ویهان» یعنی چه؟

ویهان یک اسم خاص مثل سایر اسامی‌ها به معنی بهانه، علت و نیکی است و در واقع زمان ایجاد ویهان، بهانه‌ای برای نیکی و نیک‌اندیشی خود هدف قرار دادیم.

میلاد لارستان: چرا این مسیر را انتخاب کردید؟

هدف ما پیشرفت منطقه لارستان بود و می‌دانیم که پیشرفت از آموزش شکل می‌گیرد و اگر در این زمینه رشد ایجاد شود، قطعا پیشرفت هم رقم می‌خورد. البته با توجه به گستردگی حوزه آموزش، تصمیم بر آن شد که از نقطه عطف ماجرا که کودک است، سعی کردیم توان و انرژی خود را بر روی کودکان صرف کنیم تا نتیجه مطلوب‌تری ببینیم.

بدین‌ترتیب برنامه‌ها بر محور هسته اصلی توانمندسازی کودکان و خانواده‌ها ترسیم و تعریف شد. هدف ما آن بود تا فضایی فراهم شود تا دانش، قدرت، انرژی، مهارت و غیره بروز پیدا کند.

میلاد لارستان: چگونه شروع کردید و اهداف‌های شما چیست؟

از تابستان سال ۱۳۹۶ با تعریف و اجرای برنامه‌های مختلف، کار را شروع کردیم. سعی کردیم برنامه‌ریزی به شکلی باشد که صرفاَ حضور کودکان در یک کلاس با فضای بسته نبود بلکه برنامه‌های آموزشی و مهارتی را در بستر شهر گسترش دادیم. براساس مباحث انجام شده، اهداف گروه «ویهان» شامل آموزش با کیفیت و علمی، عدالت آموزشی و فرهنگی، تحول فرهنگی، ایجاد محیط‌های غنی برای کودکان و خانواده‌ها بوده است.

 

میلاد لارستان: کلاس‌های شما چگونه برگزار می‌شود؟

با نگاهی به شهر لار بدلیل دو قسمت بودن آن، شهرجدید و شهرقدیم، از لحاظ فرهنگی و آموزشی بیشترین امکانات و خدمات در شهرجدید وجود دارد که یکی از اولویت‌های ویهان آن بوده تا در مناطق شهرقدیم فعالیت کند و خوشبختانه طی ۵ سال فعالیت گروه، ۸۰ درصد برنامه‌ها در سطح شهرقدیم بوده است.

میلاد لارستان: چگونه سعی کرده‌اید تا تحول فرهنگی را شکل دهید؟

کتاب یکی از مقوله‌هایی است که می‌تواند در امر تحول فرهنگی تأثیرگذار باشد به همین دلیل یکی از موضوعاتی که مدنظر ما بوده، مبحث مربوط به کتاب و ترویج آن است. در این خصوص برنامه‌های مستمر، منسجم و مطالعه‌شده نظیر بال‌های کاغذی، مادران قصه‌گو، کارناوال قصه‌گویی، جشنواره قصه‌گویی، بازطراحی بخش کودک و نوجوان کتابخانه گنج شایگان لار، بسته‌های کتاب محور بُل‌بُل مُشاتو در دوران کرونایی، راه‌اندازی کتابخانه کودک‌محور در مدرسه اسلام‌زاده لار و در نهایت طراحی تخصصی کتابخانه حضرت سکینه(س) انجام شده است.

 

میلاد لارستان: منظور از ایجاد محیط‌های غنی برای کودکان و خانواده‌ها چیست؟

در شهر لار فضا برای کودکان کم است اما همان معدود امکاناتی که وجود دارد نیز می‌تواند با کیفیت‌تر از شرایط کنونی باشد. به دلیل اهمیت تأثیرگذاری محیط نظیر محله، مدرسه و خانواده بر روی کودکان، تمرکز ما بر این مسئله قرار دارد. گذر کودکی در مجتمع فرهنگی طوبی با هدف پرورش خلاقیت، حرکت و توانایی جسمی کودکان ایجاد شده است.

میلاد لارستان: برای انتخاب اساتید و مربیان چه افرادی واجد شرایط هستند؟

اغلب برنامه‌های ویهان به شکل داوطلبانه انجام می‌شود و افرادی برای آموزش کودکان انتخاب می‌کنیم که دارای توانایی، تخصص، به روز بودن، در سطح عالی باشد و سپس با کودکان ارتباط شکل بگیرد.

 

میلاد لارستان: تعداد افراد فعال در ویهان چند نفر است؟

در طول سال و برحسب دوران تحصیل دانشجویان متفاوت است که مثلاً در فصل تابستان و با تعطیلی دانشگاه‌ها و بازگشت آنان به شهر لار نزدیک به ۳۰ نفر می‌رسیم اما در طول سال به طور میانگین ۱۰ نفر مشغول به اجرای برنامه‌ها هستند. البته در کنار دانشجویان، مادران یا حتی افراد گروه‌های سنی پائین‌تر که دارای مهارت و توانایی هستند، با ویهان در ارتباط هستند.

میلاد لارستان: میزان جذب شما چطور بوده است؟

خوشبختانه استقبال از برنامه‌ها بسیار خوب بوده به طوری که متناسب با نوع و محل اجرای برنامه، حداقل بالای ۱۰۰ کودک به همراه خانواده حضور پیدا می‌کنند. در محیط کتابخانه تخصصی حضرت سکینه(س) به جهت محدودیت فضا بازهم به شکل متناوب و پیوسته کودکان حاضر می‌شوند. در سطح مدارس به شکل هفتگی برنامه اجرا می‌شود. پس بدلیل گستردگی کار، در رویه‌های مختلف در برنامه‌های گوناگون بیش از یک هزار کودک درگیر و مخاطب هستند.

میلاد لارستان: محل اجرای برنامه‌های شما در سطح شهرقدیم، مکان ثابتی تعیین شده است؟

با رایزنی‌هایی که با آموزش‌وپرورش صورت گرفت، سعی شد تا برنامه‌ها در سطح مدارس مختلف برگزار شود اما متأسفانه با تمام تلاش‌ها برای انتخاب یک مکان ثابت در شهرقدیم همچون کتابخانه حضرت سکینه(س) در شهرجدید، تاکنون موفق به یافتن مکان مناسب نشده‌ایم هر چند که بنا بر سیاست‌های ترسیم شده در ویهان، بنا بود تا این فضا را در شهرقدیم ایجاد کنیم. هر چند هنوز در برنامه داریم تا با یافتن فضای مناسب، آمادگی لازم برای فراهم سازی محیط در شهرقدیم را داریم و از این موضوع استقبال می‌کنیم چراکه معتقدیم می‌بایست توازن بین شهرقدیم و شهرجدید به وجود بیاید البته کار فرهنگی نیازمند خرید زمان است.

 

میلاد لارستان: طرح‌هایی که اجرا می‌کنید، ابتکاری، جذاب و جالب است. چگونه به این بازی‌ها طراحی می‌شود؟

در ویهان یک هسته فکری و اجرایی وجود دارد که به روز هستند و توانایی خلق ایده‌های جدید را دارند و مداوم در حال جستجوی کارهای نو و جدید هستند و این مهم باعث می‌شود تا بتوان ایده‌های جذاب را در شهر لار اجرایی کرد که شاید برخی از آنان حتی در شهرهای بزرگ نیز به این شکل صورت نگیرد ولی این ایده‌ها که بعضی از آن در کشورهای دیگر اجرا می‌شود، توسط دوستان فعال در ویهان متناسب با بوم و فرهنگ ایرانی باز تولید و اجرا می‌شود.

میلاد لارستان: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته از سوی ویهان، مهمترین چالش‌های فرهنگی و اجتماعی شهر لار چیست؟

از لحاظ فرهنگی، موضوع بسیار وسیع و گسترده است و نیازمند مطالعه کلی‌تر و تخصص بیشتر است اما با توجه به فعالیت ویهان در موضوع کودک و خانواده، یکی از موضوعاتی که بسیار احساس می‌شود، عدم وجود افراد آگاه و متخصص در حوزه روانشناسی و مشاوره توانمند به معنای واقعی در حوزه کودک و خانواده است که کمبودی بشدت بزرگ محسوب می‌شود.

از طرفی، فضا و محیط‌های غنی که کودک و خانواده بتوانند خود را بروز دهند و به عبارتی توانمندتر کنند در شهر لار وجود ندارد و عدم وجود این فضا موجب می‌شود که خانواده‌ها نتوانند مشکلات فرهنگی خود را ترمیم و تقویت کنند. منظور از محیط غنی با خانه کودک بسیار متفاوت است که باید با فکر، تخصص و دانش همراه باشد و متناسب با مسائل سنجیده شده فعال کنند. وقتی گفته می‌شود محیطی برای کودکان نیست، پدر و مادر را هم در بر می‌گیرد چرا که والدین در شهر لار محلی برای نشان دادن توانایی‌های فردی، هیجانات و تفریحات خود را ندارند.

میلاد لارستان: محل تأمین هزینه اجرای برنامه‌ها کجاست؟

تأمین منابع از دو بخش است. مورد اول آنکه همچون سایر سازمان‌های مردم نهاد دیگر بخشی از هزینه‌های خود را از کمک‌های مردمی و خیرین تأمین می‌کند اما در کنار این موضوع، تولید درآمد با خلاقیت و توانمندی‌های سازمان است. مثلا با اجرای برنامه‌ها، از افرادی که دارای تمکن مالی هستند، هزینه دریافت می‌شود و از این درآمد برای کودکان و خانواده‌هایی که توان مالی کمتری هستند، هزینه می‌شود و از افراد کم‌بضاعت بدون اطلاع سایرین هزینه‌ای اخذ نمی‌شود تا امکان شرکت همه افراد در کلاس‌ها و دوره‌ها صورت می‌گیرد.

از اثرات مثبت حضور کودکان فقیر و غنی در کنار یکدیگر موجب تعامل بهتر می‌شود و فاصله فرهنگی آنها جبران می‌شود. برای شناخت افراد کم‌بضاعت سعی شده تا با ارگان‌های خدمات‌رسان در ارتباط باشیم که بتوان کودکان را شناسایی کنیم.

میلاد لارستان: تعامل شما با ادارات به چه شکل است؟

یکی از موضوعاتی که بسیار برای ما مهم است، هیچگاه خود را مستقل از ادارات نمی‌دانسته‌ایم. یکی از کارکردهای سازمان‌های مردم نهاد آن است که رابط بین مردم و نهادهای دولتی و حتی خصوصی است. از ابتدای شروع بکار با ادارات مختلف نظیر آموزش و پرورش، ورزش و جوانان، فرهنگ و ارشاد، کتابخانه‌ها، شهرداری، بهزیستی با مدل‌ها و اجراهای مختلف در ارتباط بوده‌ایم و سعی کرده‌ایم برنامه‌ها را همراه با یکدیگر اجرا کنیم هرچند که میزان همکاری ها متفاوت بوده است.

میلاد لارستان: درباره کتابخانه حضرت سکینه(س) بیشتر برای ما توضیح دهید:

کتابخانه حضرت سکینه(س) در گذشته برای ارائه خدمات به عموم مردم و بیشتر بزرگسالان فعال بود اما در پی رایزنی با اداره آموزش و پرورش، کتابخانه برای کودکان بازطراحی و اجرا شد تا بتوان خدمات متفاوت و نوین کتابخانه‌ای ارائه شود تا کتابخانه را بعنوان محلی برای بلند فکر کردن، آزمایش کردن، کشف کردن، خلق کردن در بستر کتاب معرفی کنیم چرا که کتاب باعث فکر کردن، گفت‌وگو کردن و خلق کردن می‌شود.

رویکرد ویهان این بوده تا کتابخانه به محلی شبیه اردو برای کودکان و دانش‌آموزان تبدیل کند و اکنون مدارس بچه‌ها را با این نگاه که برای استفاده از محیط کتابخانه سرگرم کننده در بستر کتاب می‌بینند و این مهم منجر به آن می‌شود که جذابیت کتاب برای خردسالان افزایش یابد و به صورت غیرمستقیم جذب کتاب می‌شوند.

ف ۱۱۰