«غار بُنوو»؛ از آثار شگفت‌انگیز در عمادشهر لارستان

 

 

غار بنوو یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی لارستان کهن و عجیب ترین غار ‌ایران محسوب می شود.

غار در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر عمادشهر (عمادده) مرکز بخش صحرای باغ از بخش های لارستان فارس و در فاصله ۹۵ كيلومتري لار قرار دارد.

این غار داراي ۲۴ حوضچه است كه توسط آبي كه از سقف چكه مي كند پر مي شود.

درون غار، یک چهار طاقی است و یک كتيبه به خط پهلوي كه هنوز خوانده نشده است.

بخش‌هایی از دیواره‌های اطراف غار نیز نوشته‌هایی به خط عبری دیده می‌شود.

احتمالاً غار متعلق به دوره ساساني است و جهت انجام مراسم آيين ميترائيسم استفاده مي شده است.

«گبرنشینان غار بنوو و دشت پهناور میان کوه های گاوبست که امروزه شماری از آنان در کشور هند به سر می برند، دارای کتاب، نوشته و اسنادی هستند که مشخص می کند زمانی در این غار و دشت پهناور اطراف آن زندگی می کرده اند.» (هاشمی، ۱۳۹۴: ۱۰)

غار که از شگفتی های طبیعت در این قسمت از کشور است، با وسعتی قریب به ۳ هزار متر مربع و با ارتفاعی نزدیک به ۵۰ متر در دل کوه گاوبست از رشته کوه های زاگرس جنوبی واقع شده است.

در خصوص نام این غار شگفت انگیز، اقوال مختلفی وجود دارد. از آن جمله: عده ای بر این عقیده اند که نام اصلی آن «داد بنیاد» (محلی برای دادخواهی) است و گروهی دیگر نیز نام آن را «بن وو» که ریشه لغوی آن در زبان محلی تقریبا شبیه «داد بنیاد» است می دانند.

به هر روی آثار به جای مانده در این محل، حکایت از آن دارد که این غار قرن ها پیش از ورود اسلام، محل سکونت قبایلی بوده است که با آمدن اسلام به جاهای دیگر ـ احتمال خارج از ایران ـ کوچ کرده اند.

در این غار بیش از ۲۴ حوض جهت جمع آوری آبی که در طول سال از سقف غار به صورت قطره های ممتد می چکد، توسط ساکنان اولیه آن ساخته شده است، که در حال حاضر تقریبا پانزده تا سالم مانده اند و به روال گذشته، عشایر ساکن در این محل، از آب های جمع شده استفاده های فراوان می برند.

از عجایب دیگر این غار، این که چشمه آب به غایت شیرین آن در تمام فصول سال چه در سال های پر باران و چه در خشکسالی جاری است.

نوشته های برجای مانده بر سنگ ها حاکی از آن است که این محل روزگاری محل سکونت افرادی بوده است که زبانشان سانسکریت بوده است.

البته سمبل هايی در این غار، حكايت از وجود دين شيواپرستي در عمادده و به خصوص در این مکان دارد.

«شيوا» يا خداي درهم كوبنده، هنگامي كه خشم مي گيرد، نماد نابودي ظلم است.

معمولا پيروان شيوا دوست دارند در انزوا زندگي كنند و با رياضت هاي فراوان و گاهی چند ساله، خود را براي كارهاي عجيب و غريب آماده كنند. بسياري از كارهاي مرتاضان هندي ريشه در شيواپرستي دارد.

هم چنین سنگ نوشته ها و آثار حجاری شده در دل کوه و بر روی سنگ ها و نیز منزل گاه ها در جاهای مختلف و پراکنده در کوه گاوبست، حکایت از آن دارد که این قبیله نسبتا بزرگ در جاهای مختلف این کوه زندگی می کرده اند که آثاری را مانند برستو (در زبان محلی) یا بارانستان، قلعه قلات، گورستان های قدیمی ـ که تا چندی پیش اثر آنها قابل مشاهده بود ـ از خود به جای گذاشته اند.

تا چند سال پیش معبدی نیز در قسمت جنوبی این غار وجود داشت که بیشتر به آتشکده شبیه بود و در حال حاضر بر اثر سهل انگاری ها به کلی ویران شده است.

با وجود قدمت عظیم این غار و سابقه باستانی و هم چنین آثار بر جای مانده در آن، متاسفانه هیچ کوششی از طرف وزارت میراث فرهنگی کشور یا هر نهاد ذیصلاح دیگر در خصوص بازدید و کاوش در آن صورت نگرفته و تنها کوشش انجام شده، مربوط به عده ای از باستان شناسان ژاپنی است که گویا قبل از انقلاب به این محل مسافرت کرده اند.

اگر جاده و مسیر این اثر تاریخی منحصر به فرد هموار شود و امکانات اولیه تهیه گردد این اثر جهت استفاده محققین و باستان شناسان، و همچنین جذب گردشگر داخلی و توریست های خارجی بسیار مفید و موثر واقع می گردد.

خبرنگار: صمد کامجو