بخش اول| نان‌های سنتی و محلی لارستان

 

به مناسبت روز جهانی نان به صورت مختصر به انواع نان های سنتی لاری می پردازیم.

به گزارش میلاد لارستان، درباره تاثير عوامل فرهنگي نبايد نظام و شيوه تغذيه را در جامعه ناديده گرفت به ويژه اگر منظور شناخت تفاوت هاي فرهنگي باشد چه در بسياري از موارد غذا و نان بيش از آنكه مصرف آن به انگيزه رفع گرسنگي باشد، شاخص فرهنگي- و به ويژه ديني- محسوب مي شود.

با توجه به اینکه اکثریت مردم لارستان در گذشته شغلشان تجارت بوده است و منطقه لارستان به نوعی منطقه ی ویژه اقتصادی محسوب می شده است و همچنین لار پلی بین بنادر و سرحد به شمار می رفته است ؛ لذا مردمانشان دارای ابتکار عجیبی در بحث غذاها و نان ها وشیرینی ها داشته اند.

انواع و اقسام غذاها و شیرینی ها و نان ها و تنوع زیادی در این مقوله ها نشانه از مکنت و دارایی فراوان مردم این منطقه را دارد.

مردم لار به خصوص زن های خانه دار، هنر این را داشته و دارند که انواع نان محلی را بپزند.

این نان ها در ماه ها و روزهای مشخص و در بعضی از مراسم ها مورد استفاده قرار می گیرد.

 

وسایل اولیه و مورد نیاز برای پخت نان های سنتی لاری:

آرد- خمیر مایه- آب- روغن- مئوه- تخم مرغ- گُل اسک- کنجد- شیر- اَسی- خُو سنگی- چووَه- تُوه- نووَنه- کارد یا کاردک، دستمال و آتش برای پختن که از پش فسیل خشک (برگ نخل)- پاتَه (براده های تخته)- گیزک استفاده می کردند و تنور که خود به دو دسته تقسیم می شد: الف: تنور که به صورت خمره ای بود

ب: تنوری که با دیوار کوچک با فاصله ای توه روی آن قرار می گرفت.

 

پخت نان در انواع مختلف در لارستان قدیم رایج بوده است و انواع مختلف آن با اسامی بومی شناخته می شود.

 

اسامی تعدادی از نان‌های محلی و سنتی لاری:

۱- تپتپی /taptapi/

۲- باتُو /bātü/

۳- بالا تُوه، الف: بالاتوه شلو ب: بالتوه سختو

/bālatova/ /bālatova-e saxtü/ /bālatova-e šolü/

۴- بُتُنور /botonür/

۵- پیس پا (نونه نازک با مئوه و راغن)

/pispā/ (nu-n-e nāzok-e bā ma:va-o- rāɤan)

۶- تفتو /taftu/

۷- جُباب /ǰobāb/

۸- جَرادَک /ǰarādak/

۹- رگاگ (رگاگ با تخم و رگاگ بدون تخم )

/regāg/ /regāg-e bā toxm/ /regāg-e bi toxm/

۱۰- شلشلو/šolšolü/

۱۱- فَلَزی /falazi/

۱۲- گَپُک /gapok/ (این نان به گپگ گراشی هم معروف بود)

۱۳- لیتَک /litak/

۱۴- نونِ خُشکُو

/nu-n-e xoškü/

۱۵- نونِ خمک زتَ /nu-n-e xemak zata /

۱۶- نونِ مِسنده /nu-n-e meseneda/

۱۷- نونِ مقدس /nu-n-e moqaddas/

۱۸- نونِ نازک (بی مئوه) /nu-n-e nāzok/ (bi ma:va) یا نونِ تیری /nu-n-e tiri/

۱۹- نی نَنی (نو ننی) ( nü nani) /ninani/

 

ادامه دارد…

 نگارنده: صمد کامجو

ف ۱۱۰