قیام عشایر لارستان در سال 42؛ شجاعت باختر بیگلری و شهادت 117 دلاور

قیام عشایر «لر و نفر» لارستان از نخستین قیام‌های مسلحانه در حمایت از نهضت امام خمینی(ره) بود که نخستین شهید زن انقلاب اسلامی را به این نهضت تقدیم کرد.

به گزارش میلاد لارستان به نقل از خبرگزاری تسنیم، سال ۴۲ در نهضت امام خمینی(ره) سالی سرنوشت‌ساز بود، قیام ۱۵ خرداد آغاز طوفانی بود که انقلاب اسلامی نتیجه آن طوفان است. در آن سال گروه‌های مختلفی از قیام امام خمینی(ره) حمایت کردند اما قیام عشایر «لر و نفر» لارستان از نخستین قیام‌های مسلحانه در حمایت از نهضت امام خمینی(ره) بود که نخستین شهید زن انقلاب اسلامی را به این نهضت تقدیم کرد.

قیام عشایر لرونفر لارستان فروردین ۴۲ آغاز می‌شود و تا تیرماه ۴۳ با شهادت افراد زیادی از این طایفه به پایان می‌رسد و شهید باختر بیگلری نیز روز دوم تیرماه ۴۳ به شهادت می‌رسد.

شهید باختر بیگلری به گفته بسیاری از افراد طایفه بیگلری، شجاعانه در کنار همسرش جنگید و نقش مهمی در قیام عشایر لر و نفر داشته است. آقای بیگلری که اکنون مدیر مدرسه است و نسبت فامیلی با شهید باختر بیگلری دارد، در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: « باختر بیگلری زن عموی من است و زمانی که شهید شد من هنوز متولد نشده بودم اما از بزرگترهای طایفه شنیده‌ام که نقش مهم پیک را برعهده داشته است».

به گفته وی به دلیل شرایط خاص قیام امکان جابه‌جایی نامه‌ها بین آیت‌الله آیت‌اللهی و سران عشایر برای مردان وجود نداشته است به همین دلیل باختر بیگلری این وظیفه را بر عهده می‌گیرد و نامه‌ها را منتقل می‌کرده است.

باختر بیگلری از عشایر بود و سال ۱۳۰۴ در میام طایفه لرونفر لارستان استان فارس به دنیا آمد. زندگی او سال ۴۲ و با آغاز مبارزات مردم ایران علیه رژیم شاهنشاهی دگرگون شد.  آن زمان دسته‌ای از عشایر به سرکردگی زیادخان بیگلری و رستم خان قاسمی که در روستای صحرای باغ عماده لارستان زندگی می‌کردند، از قیام امام خمینی(ره) آگاه شده بودند.

در لارستان نیز آیت‌الله آیت‌اللهی در حمایت از امام خمینی(ره) مخالفت خود را علیه رژیم علنی کرده و به حمایت جدی و همه‌جانبه از امام (ره) پرداخت. وی در بخشی از خاطراتش می‌نویسد: « در سنه ۴۲ که امام قیام نمود، اعلامیه‌های ایشان و سایر مراجع را در شهر پخش می‌کردیم و آنچه مقدور بود برای تحرک مردم به عمل می‌آمد و روی منابر و غیره اعلامیه‌ها قرائت می‌شد و با آقایان علمای شیراز، مرحوم آیت‌الله محلاتی و آیت‌الله دستغیب در تماس بودند و مکاتبه‌هایی هم به محضر امام در مورد مبارزه می‌نمودند و امام هم به خط مبارک خود جواب می‌دادند و نامه‌ها به وسیله مسافر فرستاده می شد. اجمالاً آن چه در تمکن بود، انجام گرفت که در لار مردم قیام نمایند.»

پس از این تصمیم آیت‌الله آیت‌اللهی با تجار لار برای حمایت از قیام صحبت و رایزنی می‌کنند که با مخالفت تجار روبه‌رو شده و به همین دلیل به عشایر منطقه روی می‌آورند. وی در ادامه خاطراتش می‌گوید: « در آن ایام همه عشایر لارستان موافقت خود را اعلام کردند … عشایر لارستان مراوده‌هایی با حقیر می‌نمودند و اظهار آمادگی می‌کردند، اما چون قیام عشایر مستلزم بودجه سنگین و تبعات طاقت‌فرسا بود و بعد از قیام کنترل آنان برای حقیر در آن وضع اختناق‌آور ناممکن بود، لذا یک نفر روحانی امین به نام ثقه‌الاسلام آقا سید عبدالرحیم طاهری را به حضور امام و بعضی دیگر از مراجع فرستادم و شرح حال را معروض داشتم.»

امام خمینی (ره) پس از اطلاع از این امر موافقت خود را با قیام لارستان اعلام می‌کنند و در جواب درخواست آیت‌الله آیت‌اللهی چنین می‌گویند « قیام در مقابل ظلم ظالم واجب است «و لو بلغ ما بلغ». با این فرمان قیام عشایر لارستان آغاز می‌شود.

عشایر لر و نفر در نخستین اقدام خود تصمیم گرفتند به پاسگاه عماده حمله کنند و مقدار زیادی مهمات و اسلحه هم به دست آوردند و ۹ نفر از ژاندارم‌ها را هم کشتند. پس از این حمله و برای اینکه به دست افراد حکومت پهلوی نیفتند راه کوهستان در پیش گرفتند و یک سال در این شرایط زندگی کردند.

باختر بیگلری هم همراه شوهرش درویش بزرگی و دوکودکش برای مبارزه به کوهستان رفت. پس از این مدت بود که یکی از سرهنگ‌های رژیم طاغوت به نام سرهنگ اشرف با حقه خود را به‌عنوان فرستاده امام خمینی(ره) معرفی کرد و مردم که حرف او را باور کرده بودند مخفیگاه مردان عشایر را به او نشان دادند.

صبح ۲۹ خرداد سال ۴۳ درحالی که افراد عشیره و قوم درحال خواندن نماز بودند نیروهای انتظامی شب به آنان حمله کردند و زنان و مردان را به گلوله بستند. آیت‌الله  آیت‌اللهی در این مورد می‌فرماید: « بزرگسالان و خردسالان و مرد و زن را شهید کردند و خانواده آنان را اسیر کردند و برای نمایش به لار آورده و عده‌ای دیگر را چنان که می‌گویند به نام مریض بودن به وسیله سوزن زدن و غیره از بین بردند که مجموعاً چنان که اهالی می‌گویند، قریب یکصد و هفده نفر می‌شوند و در این بین برای حقیر زحمات زیاد و نگرانی‌های طاقت‌فرسایی پیش آمد.»

باختر بیگلری در آن روز شوم شجاعانه در کنار همسرش جنگید، ابتدا شهادت همسرش را دید و بعد شاهد شهادت پسرش بود. باختر پیکر خونین همسرش را دید و وسایل همسرش را از روی زمین جمع کرد و تصمیم گرفت. راهش را ادامه دهد و مبارزه کند اما دشمن که هنوز در کمین این مبارزان بود راه را بر باختر بیگلری بست و  در روز ۲ تیرماه ۴۳ او را با گلوله به شهادت رساند.

شهید باختر بیگلری در منطقه گرمشت (جرمشت) لارستان به خاک سپرده شده است. نقل شده که سرهنگ اشرف قبل از حمله ناجوانمردانه‌اش به این مبارزان از باختر بیگلری عکسی گرفت اما اکنون هیچ عکسی از او و دیگر دلیران کوهستان در دست نیست.