آنچه در خشت‌خام می‌دید ….

نگاهی به مواضع رهبر انقلاب درباره نتیجه مذاکره با آمریکا از ابتدای دولت یازدهم و مذاکرات منتهی به برجام بخوبی شرایط امروز پیش آمده برای کشور را چه به لحاظ اقتصادی و چه از منظر سرانجام توافق هسته‌ای پیش‌بینی می‌کند. «بی اعتمادی» به آمریکا و تاکید بر «توان داخلی» ۲‌گزاره مهمی است که رهبر انقلاب در همه این سال‌ها بر آن تاکید کرده‌اند و اکنون صحت آن برای همه ثابت شده است. موضوعی که برخی مسؤولان در جریان مذاکرات هسته‌ای باور چندانی به آن نداشتند اما اکنون برای آنها ملموس شده است. «وطن امروز» مواضع رهبر انقلاب در همین رابطه را از سال ۹۲ تاکنون بازخوانی می‌کند.

سال ۱۳۹۲
بیانات در حرم مطهر رضوی (اول فروردین)
آمریکایی‌ها مدتی است از طرق گوناگون پیغام می‌دهند که خواهان مذاکره جداگانه با ایران درخصوص موضوع هسته‌ای هستند اما من بر اساس تجربه‌های گذشته به چنین گفت‌وگوهایی خوشبین نیستم.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام (۳۰ تیر)
آمریکایى‌ها می‌گویند ما می‌خواهیم با ایران مذاکره کنیم. خب! سال‌هاست که می‌گویند می‌خواهیم مذاکره کنیم؛ این یک فرصتى نیست که براى ما به‌وجود آوردند. من اول سال گفتم که خوشبین نیستم… چون تجربه‌ من این را نشان می‌دهد. آمریکایى‌ها، هم غیرقابل اعتمادند، هم غیرمنطقى‌اند، هم در برخوردشان صادق نیستند.
دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت (۶ شهریور)
کلید حل مشکلات، در ظرفیت‌ها و امکانات داخل کشور است که باید با خردمندی از آنها بهره گرفت.
پاسخ رهبر انقلاب به نامه رئیس‌جمهور (۳ آذر)
دستیابی به آنچه مرقوم داشته‌اید در خور تقدیر و تشکر از هیات مذاکرات هسته‌ای و دیگر دست‌اندرکاران است و می‌تواند پایه اقدامات هوشمندانه بعدی قرار گیرد… ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌ها همواره باید شاخص خط مستقیم حرکت مسؤولان این بخش باشد و چنین خواهد بود ان‌شاء‌الله.
بیانات در دیدار مردم قم (۱۹ دی)
یکی از برکات همین مذاکرات اخیر [هسته‌ای] این بود که دشمنی آمریکایی‌ها و مسؤولین دولت ایالات متحده آمریکا با ایران و ایرانی، با اسلام و مسلمین آشکار شد، برای همه مدلل شد، همه این را فهمیدند.
بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان(۱۲ آبان)
با تلاشی که دولت محترم و مسؤولین کشور [در مذاکرات هسته‌ای] دارند انجام می‌دهند، ما موافقیم… اگر نتیجه گرفتند که چه بهتر اما اگر نتیجه نگرفتند، معنایش این باشد که برای حل مشکلات کشور بایستی کشور روی پای خودش بایستد.
بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت (۲۰ فروردین)
مطالبه‌ بعدی ما از مسؤولین این بوده است که گفتیم به طرف مقابل اعتماد نکنید… گفتیم به طرف مقابل اعتماد نکنید، به لبخند او فریب نخورید، به وعده نقد که می‌دهد – وعده نقد، نه عمل نقد – اعتماد نکنید، [چون] وقتی خرش از پل گذشت، برمی‌گردد و به ریش شما می‌خندد!

سال ۱۳۹۳
بیانات در دیدار مدیران سازمان انرژی اتمی (۲۰ فروردین)
هیچ‌یک از دستاوردهای هسته‌ای کشور قابل تعطیل شدن نیست و کسی هم حق معامله بر روی آنها را ندارد و کسی هم این کار را انجام نخواهد داد.
بیانات در بازدید از دستاوردهای هوافضا (۲۱ اردیبهشت)
نباید نیازهای کشور و برخی مسائل همچون تحریم‌ها، به مذاکره گره زده شود.
بیانات در دیدار مردم استان ایلام (۲۳ اردیبهشت)
اگر ظرفیت‌های داخلی را فعال کنیم و بر توان داخلی متمرکز شویم، آمریکا و قدرت‌های دیگر توانایی هیچ غلطی را اعم از نظامی و غیرنظامی نخواهند داشت و نخواهند توانست ملت ایران را با فشار زمینگیر کنند.
بیانات در دانشگاه افسرى امام حسین(ع) (۳۱ اردیبهشت)
تلاش آنها این است که با این بهانه‌ها و فشارها، ملت ایران را از ایستادگی در مقابل زورگویی‌ها و قلدری‌های خود، منصرف کنند اما این اتفاق هیچگاه نخواهد افتاد.
بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی (۱۹ بهمن)
دشمن با اصل انقلاب مخالف است و حتی با قبول دیکته‌های آن در مساله هسته‌ای نیز تحریم‌ها برداشته نخواهد شد. در تحلیل شرایط و مشکلات اقتصادی کشور، نباید برنامه‌ریزی دشمن را که آمریکا و چند کشور اروپایی دنباله‌رو آن هستند، نادیده گرفت. اقتصاد مقاومتی یعنی ما بنای اقتصادی کشور را جوری تنظیم کنیم و ترتیب بدهیم که تکانه‌های جهانی در آن اثر نگذارد. یک‌روز عزا نگیریم که نفت از ۱۰۰ دلار رسید به ۴۵ دلار؛ یک‌روز عزا نگیریم که آمریکایی‌ها ما را تهدید می‌کنند که فلان‌چیز و فلان‌چیز و فلان‌چیز را تحریم می‌کنیم.
بیانات در دیدار نمایندگان مجلس خبرگان (۲۱ اسفند)
تیم هسته‌ای که رئیس‌جمهور محترم انتخاب کرده انصافاً خوب، امین، مورد قبول و دلسوزند و در حال کار و تلاشند اما با وجود این برادران خوب، من نگرانم، چون طرف مقابل حیله‌گر و اهل خدعه و نیرنگ است و از پشت خنجر می‌زند. آمریکایی‌ها همیشه در آستانه زمان تعیین شده برای پایان مذاکرات، لحن خود را سخت‌تر، تندتر و خشن‌تر می‌کنند تا اهداف خود را محقق کنند که باید مراقب این حیله بود.

سال ۱۳۹۴
بیانات در دیدار مسؤولان نظام (۲ تیر)
از اول نگاه ما به مذاکره‌کنندگان و طرف آمریکایی نگاه شک‌آلود بود… ما هم می‌گوییم توافق خوب، آمریکایی‌ها هم می‌گویند توافق خوب؛ منتها ما که می‌گوییم توافق خوب، منظورمان توافق منصفانه و عادلانه است؛ آنها که می‌گویند توافق خوب، توافق تمامیت‌خواهانه است.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام (۲ تیر)
هدف اینها (آمریکایی‌ها) ریشه‌کن کردن و از بین بردن صنعت هسته‌ای در کشور است؛ هدف این است، دنبال این هستند؛ قصدشان این است که ماهیت هسته‌ای کشور را از بین ببرند؛ ولو حالا یک اسمی، یک تابلوی بی‌محتوایی، یک چیز کاریکاتوری‌ای وجود داشته باشد.
پاسخ به نامه رئیس‌جمهور درباره مذاکرات هسته‌ای(۲۴ تیر)
در صورت تصویب، مراقبت از نقض عهدهای محتمل طرف مقابل صورت گرفته و راه آن بسته شود. بخوبی می‌دانید که برخی از ۶ دولت طرف مقابل به هیچ رو قابل اعتماد نیستند.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام(۲۷ تیر)
به اینها نمی‌شود اعتماد کرد؛ اینها کسانی نیستند که حرف راست از دهان‌شان خارج شود؛ صداقت در اینها نیست.
بیانات در دیدار اعضای مجمع جهانی اهل بیت (۲۶ مرداد)
نیت آنها این بود که از این مذاکرات و از این توافق، وسیله‌ای پیدا کنند برای نفوذ در داخل کشور؛ ما این راه را بستیم.
بخشی از نامه رهبر انقلاب درباره شرایط نه‌گانه (۲۹ مهرماه)
جنابعالی [رئیس جمهور] با سابقه چند دهه حضور در متن مسائل جمهوری اسلامی طبعاً دانسته‌اید که دولت آمریکا نه در قضیه هسته‌ای و نه در هیچ مسأله دیگری، در برابر ایران رویکردی جز خصومت و اخلال در پیش نگرفته است و در آینده هم بعید است جز این روش عمل کند.
بخشی از نامه رهبر انقلاب به رئیس‌جمهور (۲۹ مهرماه)
چگونگی رفتار و گفتار دولت آمریکا در مسأله هسته‌ای و مذاکرات طولانی و ملال‌آور آن، نشان داد این نیز یکی از حلقه‌های زنجیره دشمنی عنادآمیز آنان با جمهوری اسلامی است. محصول مذاکرات که در قالب برجام شکل گرفته است دچار نقاط ابهام و ضعف‌های ساختاری و موارد متعددی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظه به لحظه،‌ می‌تواند به خسارت‌های بزرگی برای حال و آینده کشور منتهی شود. از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرایی شدن آن در برجام به بعد از اقدام‌های ایران موکول گردیده، لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلف طرف‌های مقابل، تدارک شود.رفع تحریم‌ها هر چند از باب رفع ظلم و احقاق حقوق ملت ایران کار لازمی است، لیکن گشایش اقتصادی و بهبود معیشت و رفع معضلات کنونی جز با جدی گرفتن و پیگیری همه‌‌جانبـه اقتصاد مقـاومتی میسر نخـواهد شـد.
بخشی از پاسخ رهبر انقلاب به نامه رئیس‌جمهور (۲۹ دی)
– مراقبت شود طرف مقابل تعهدات خود را کاملا انجام دهد.
– به همه‌ مسؤولان دولتی تذکر داده شود که حل مشکلات اقتصادی کشور در گرو تلاش بی‌وقفه و خردمندانه در همه بخش‌ها در جهت اقتصاد مقاومتی است.
– در تبلیغات توجه شود که در برابر آنچه در این معامله به دست آمده، هزینه‌های سنگینی پرداخت شده است.

سال ۱۳۹۵
بیانات در حرم مطهر رضوی (اول فروردین)
در همین توافقی هم که ما با آمریکایی‌ها در قضیه ۱+۵ و مساله هسته‌ای کردیم، آمریکایی‌ها به آنچه وعده داده بودند عمل نکردند… همچنان معاملات بانکی ما دچار مشکل است. آمریکایی‌ها گفته‌اند ما تحریم‌ها را برمی‌داریم و روی کاغذ هم برداشتند اما از طرق دیگر جوری عمل می‌کنند که اثر رفع تحریم‌ها مطلقاً به‌وجود نیاید و تحقق پیدا نکند. بنابراین کسانی که امید می‌بندند به اینکه بنشینیم با آمریکا در فلان مساله مذاکره کنیم و به یک نقطه توافقی برسیم – یعنی ما یک تعهدی بکنیم، طرف مقابل هم یک تعهدی بکند – از این غفلت می‌کنند که ما ناگزیر باید به همه تعهدهای خود عمل کنیم [اما] طرف مقابل با طُرق مختلف، با شیوه‌های مختلف، با خدعه، با تقلب سر باز می‌زند و به تعهدهایی که کرده است عمل نمی‌کند. این چیزی است که ما امروز در مقابل چشم خودمان داریم می‌بینیم؛ یعنی خسارت محض.
در قضیه‌ برجام بدعهدی کردند و به تحریم‌های دیگری ما را تهدید کردند. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم چند ماه دیگر – هفت، هشت ماه دیگر- شروع خواهد شد و تا ۹ ماه دیگر این دولت فعلی آمریکا عوض خواهد شد و هیچ تضمینی وجود ندارد که این دولتی که بعداً به‌وجود خواهد آمد، همین تعهدات اندکی را هم که این دولت [فعلی] کرده است عمل بکند.
بیانات در دیدار جمعى از دانشجویان (۱۲ تیر)
این کسانی که امروز طرفدار گرایش به غربند، به نظر من عقل‌شان را باخته‌اند، تعقل نمی‌کنند.
بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم (۱۱ مرداد)
۶ ماه هم از امضای برجام می‌گذرد، هیچ تأثیر محسوس و ملموسی هم در وضع معیشت مردم به وجود نیامده است… آن روز مسؤولان، هم به ما می‌گفتند، هم به مردم می‌گفتند که در این مذاکرات، قرار بر این است که وقتی ایران تعهدات خود را انجام می‌دهد، یکباره همه تحریم‌ها برداشته بشود؛ یعنی این مانعی که آمریکا سر راه ملت ایران ظالمانه و خباثت‌آمیز به وجود آورده بود، برداشته شود؛ خب! حالا ۶ ماه از این موعد گذشته است، برداشته نشده؛ ۶ ماه برای یک مملکت ۸۰ میلیونی زمان کمی است؟
بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم (۱۱ مرداد)
این برجام شد برای ما یک نمونه، یک تجربه.
بیانات در دیدار اعضای هیأت دولت (۳ شهریور)
در مورد برجام اولاً بدحسابی‌های طرف غربی را یعنی به‌خصوص آمریکا را به حساب بیاوریم؛ مطلقاً در صدد این نباشیم که بدحسابی طرف مقابل را و بدقلقی طرف مقابل را و خیانت طرف مقابل را یک‌جوری توجیه کنیم.
بیانات در دیدار بسیجیان (۳ آذر)
دولت آمریکا کارهای متعددی کرد، تخلف‌های متعددی کرد، یکی دو تا نیست، تازه‌ترینش این تمدید تحریم ۱۰ ساله است.
بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان (۱۲ آبان)
[این] از آن اشتباهات عجیب‌وغریب و بسیار خطرناک [است]. [می‌گویند] اگر ما با آمریکا سازش کردیم، مشکلات کشور حل می‌شود… ۱۵-۱۰ دلیل وجود دارد و می‌شود شمرد و ردیف کرد برای این قضیه؛ آخری‌اش همین قضیه برجام است.
بیانات در دیدار فرماندهان نیروی دریایی ارتش (۷ آذر)
مشکلات فعلی در توافق هسته‌ای به خاطر عجله در زودتر به سرانجام رساندن توافق است.
بیانات در دیدار مردم قم (۱۹ دی)
از حالا نشسته‌اند دارند برای دوران بعد از پایان برجام فکر می‌کنند که بعد از آن چه محدودیت‌هایی را بر ایران تحمیل کنیم.

سال ۱۳۹۶
بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان (۱۱ آبان)
بعضی‌ها هستند که می‌گویند حالا یک‌جوری، مثلاً یک‌ذره، با آمریکا کنار بیاییم، شاید دشمنی‌شان کم بشود؛ نه، حتی به آنهایی هم که به آمریکا اعتماد کردند، به آمریکا امید بستند، به سراغ آمریکا رفتند برای کمک گرفتن، رحم نکردند.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام (۲۲ خرداد)
در همین قضیه‌ برجام، ما در موارد زیادی – به‌خاطر اعتماد به حرف آن طرف مقابل، مذاکره‌کننده مقابل- از یک نقطه‌ای صرف‌نظر کردیم، به یک چیزی اهتمام نورزیدیم، یک خلأیی باقی ماند؛ دشمن همین الان از همان خلأ دارد استفاده می‌کند؛ اینها واقعاً مسائل مهمی است.
وزیر محترم خارجه‌ ما، آقای دکتر ظریف، یک نامه گویایی به مسؤول اروپایی می‌نویسند – البته این بار چندم است- و موارد نقض روح برجام و جسم برجام [را مطرح می‌کند]… خود وزیر محترم خارجه، چون انسان متدینی است، انسان باوجدانی است و انسان صاحب احساس مسؤولیت است، خود ایشان هم این اعتراض را دارد می‌کند. این به‌خاطر آن است که آنجا یک مسامحه‌ای انجام گرفته از ناحیه ما؛ اگر این تسامح انجام نمی‌گرفت، اعتماد به دشمن نمی‌شد، راه دشمن بسته بود و نمی‌توانست این کار را انجام بدهد.
بالاخره ما یک مواردی را ذکر کردیم؛ بنده در قبول برجام یک شرایطی را به‌طور صریح ذکر کردم، مکتوب هم کردم -زبانی نبود؛ مکتوب فرستادم- اینها باید رعایت بشود؛ به‌طور دقیق باید اینها رعایت بشود. وقتی طرف مقابل با وقاحت می‌آید می‌ایستد و یک چیزی را می‌گوید، ما هر چه در این زمینه کوتاه بیاییم، حمل بر ضعف خواهد شد؛ حمل بر این خواهد شد که ما ناچاریم، ناگزیریم؛ احساس ناچاری در ما، دشمن را تشجیع می‌کند به اینکه بر فشارهای ناحق خودش بیفزاید.
بیانات در دانشگاه علوم انتظامی (۲۶ شهریور)
شما ملاحظه کنید وقاحت سران نظام سلطه را! در همین قضیه مذاکرات هسته‌ای و قرارداد هسته‌ای موسوم به «برجام»، هر روز یک شرارتی از خودشان نشان می‌دهند، هر روز یک جلوه‌ای از شیطنت خود نشان می‌دهند.
بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان(۳۰ شهریور)
مذاکره اشکالی نداشت منتها در این مذاکره بایستی دقت و مراقبت لازم انجام می‌گرفت تا این‌جور نباشد که طرف مقابل، هر غلطی خواست بکند، نقض برجام محسوب نشود [اما] ما اگر یک مختصر تکانی بخوریم، نقض برجام محسوب بشود! این خطاست، این نباید اتفاق می‌افتاد؛ این به‌خاطر عدم اتکا و اعتنا به قدرت داخلی به ‌وجود می‌آید.
بیانات در دیدار نخبگان جوان علمی (۲۶ مهر)
دولت‌های اروپایی، مساله‌ برجام را تأکید کرده‌اند؛ او گفته بود که من پاره می‌کنم، چنین می‌کنم -یک غلطی کرده بود- اینها محکوم کردند، گفتند نه، نباید پاره کنید و اینها. بسیار خب! خوب است، یعنی این مقدارش را ما استقبال می‌کنیم و خوب [است]، لکن این کافی نیست که [فقط] به او بگویند شما برجام را پاره نکن! در قضیه برجام این‌جور القا می‌شد که اگر توافق بکنیم دشمنی‌ها برطرف می‌شود، اگر توافق نکنیم با ما دشمنی می‌کنند؛ خب! توافق هم کردیم، [اما] دشمنی‌ها برطرف که نشده، زیادتر هم شده.

سال ۱۳۹۷

بیانات در دانشگاه فرهنگیان(۱۹ اردیبهشت)
بنده از روز اول بارها و بارها گفتم به آمریکا اعتماد نکنید! … یکی از چیزهایی که بنده آن‌وقت، به‌خصوص روی آن تصریح کرده بودم این بود که گفتم ما این قرارداد را قبول می‌کنیم به این شروط – چند شرط بود- یکی از شرط‌ها این بود که گفتیم رئیس‌جمهور وقت آمریکا بنویسد و امضا کند که تحریم‌ها برداشته شد؛ این جزو شرایط ما بود، جزو شرایط بنده بود؛ خب، مسؤولان محترم زحمت کشیدند، تلاش کردند، عرق ریختند، [ولی] نتوانستند و این نشد و نتیجه‌اش این است که دارید مشاهده می‌کنید: ۲ سال، ۲ سال‌ونیم گذشته است، ما به همه تعهدات عمل کرده‌ایم، این مردک می‌آید بیرون و می‌گوید که من قبول ندارم و خارج می‌شوم و چنین می‌کنم و چنان می‌کنم.حالا گفته می‌شود که برجام را می‌خواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید.

بیانات در دیدار مسؤولان نظام(۲ خرداد)
تجربه اول این است که دولت جمهوری اسلامی نمی‌تواند با آمریکا تعامل کند؛ چرا؟ برای خاطر اینکه آمریکا پایبند به تعهدات خودش نیست. یک تجربه دیگر که این هم تجربه مهمی است، تجربه همراهی اروپا با آمریکا در مهم‌ترین موارد است. ما بنای دعوا کردن با اروپایی‌ها را نداریم؛ با این سه کشور اروپایی بنای معارضه و مخالفت و بگومگو نداریم اما واقعیت‌ها را باید بدانیم. این سه کشور نشان داده‌اند که در حساس‌ترین موارد با آمریکا همراهی می‌کنند.
انعطاف در مقابل این دشمن – به‌خاطر مصلحت‌سنجی‌های موسمی‌ای که خب ما در یک مواردی داریم- تیغ دشمنی او را کُند نخواهد کرد، بلکه او را گستاخ‌تر خواهد کرد؛ این هم یک تجربه است. گفته می‌شود مثلاً بین اروپا و آمریکا شکاف به ‌وجود آمد؛ خب بله! ممکن است یک شکاف ظاهری‌ کم‌اهمیتی هم بین‌شان [به ‌وجود آمده]، لکن ما برای این مذاکره نکردیم. ما مگر مذاکره کردیم که بین آمریکا و اروپا شکراب به ‌وجود بیاید؟ ما مذاکره کردیم که تحریم برطرف شود.

بیانات در دیدار سفیران و مسؤولان وزارت خارجه(۳۰ تیر)
بنده از قدیم این نکته را خاطرنشان می‌کردم که روی حرف و حتی امضای آمریکایی‌ها نمی‌توان حساب کرد، بنابراین مذاکره با آمریکا هیچ فایده‌ای ندارد.
تصور حل مشکلات از راه مذاکره یا رابطه با آمریکا خطایی واضح است.
بیانات در دیدار هیات دولت(۲۴ تیر)
طرف‌های اروپایی موظفند تضمین‌های لازم را در خصوص برجام بدهند اما نباید اقتصاد کشور به این موضوع گره زده و معطل آن شود.
بیانات در دیدار قشرهای مختلف مردم (۲۲ مرداد)
آمریکایی‌ها چون متکی هستند به قدرت نظامی و قدرت پولی و قدرت رسانه‌ای وقتی‌که با یک طرفی می‌خواهند مذاکره کنند، اهداف اصلی خودشان را قبلاً برای خودشان مشخص می‌کنند؛ حالا بعضی از آن اهداف را به زبان هم می‌آورند، بعضی را هم نمی‌گویند؛ در اثنای کار مرتب دبه می‌کنند، مرتب اضافه می‌کنند، مرتب چانه می‌زنند اما اهداف اصلی برای خودشان مشخص است.از طرف مقابل مذاکره امتیاز نقد می‌خواهند، از او وعده قبول نمی‌کنند؛ می‌گویند ما اطمینان نداریم، امتیاز نقد از او مطالبه می‌کنند؛ کما اینکه ما در برجام این را تجربه کردیم. حالا با این دولت، با این رژیم زورگوی متقلب، باید نشست مذاکره کرد؟ چرا مذاکره کنیم؟ برجام نمونه واضح این است. تازه بنده سخت‌گیری می‌کردم -که البته همه خطوط قرمزی که ما معین کرده بودیم رعایت نشد- طرف مقابل این‌جوری رفتار کرد، این‌جوری عمل کرد. خب! با این طرف مقابل نمی‌شود مذاکره‌کرد.