اَندر حکایت ثبت ناملموس(معنوی) مسقطی لاری

چند روز گذشته در رسانه ها خبر ثبت ناملموس مهارت تهیه حلوای مسقطی لاری منتشر شد. به بهانه این موضوع ابوذر سوری کارشناس گردشگری که در زمینه آثار فرهنگی تاریخی لارستان قلم می زند،‌ توضیحاتی در این خصوص ارائه داده است که با هم می خوانیم:

ثبت آثار در میراث فرهنگی کشور به دو صورت ملموس (قابل لمس) مانند بازار قیصریه و ناملموس( غیر قابل لمس) یا معنوی مانند ثبت مهارت تهیه حلوای مسقطی لاری انجام میگیرد. از آنجایی که سوغاتی های خوراکی هر شهر به تنهایی، خود دارای ارزش زیادی نیستند، معمولا در فهرست آثار ملموس ثبت نمی گردند اما مراحل تهیه، پخت و تولید آنها به عنوان میراث ناملموس ملی ثبت می شود. نکته حائز اهمیت در ثبت ناملموس که باید در نظر داشت این است که به دلیل شناور بودن فرهنگ ها، آداب و رسوم و عادات غذایی این گونه ثبت، ایجاد مالکیت نمی کند؛ به عنوان مثال سال پیش بود که به اشتباه خبری با عنوان ثبت مسقطی شیرازی در فضای مجازی منتشر شد که موجی از انتقادات را روانه مسئولان فرهنگی شهرستان به دلیل قصورشان در ثبت این حلوا به نام لار نمود؛ در حالی که تنها مراحل پخت کلوچه و مسقطی شیرازی به عنوان اثر ناملموس ملی ثبت شده بود، دقیقا مثل ثبت مهارت تهیه حلوا مسقطی لاری.

همانطور که مشخص است، امکان دارد چندی بعد شهری دیگر نحوه تهیه حلوا مسقطی شهر خود را ثبت معنوی کند بدون هیچ گونه مانعی! در واقع هر شهر می تواند مراحل خاص پخت یک نوع سوغاتی را با اسم شهر خود بدون هیچ محدودیتی در میراث فرهنگی کشور به عنوان اثر ناملموس ثبت نماید. اما برای عدم سواستفاده از پسوند لاری، اتحادیه صنف قناد لار با همکاری اداره صنعت، معدن و تجارت لارستان از سال ۹۳ ، برند مسقطی لاری را ثبت جغرافیایی کرده است بدین معنی که دیگر هیچ شهری خارج از محدوده لارستان بزرگ حق استفاده از پسوند لاری برای مسقطی های خود جهت اعتبار و کیفیت بخشیدن و فروش بیشتر را ندارد. پُر واضح است که برای نشان دادن اصالت و قدمت مسقطی لاری، راهی جز برند سازی، تبلیغات و بازاریابی مناسب در سطح کشور وجود ندارد تا مسقطی و لار به صورت لازم و ملزوم یکدیگر در ذهن تک تک مردم کشور نقش بندد.

 

در ثبت پرونده مهارت تولید حلوا مسقطی لاری تلاش های زیادی صورت گرفته است چرا که به دلیل تغییرات قانونی، از مراحل پخت مسقطی دوبار فیلمبرداری صورت گرفت ؛ بنابراین به جاست تا سپاس و قدردانی داشته باشیم از هماهنگی و پیگیری های سرکار خانم علویه، ریاست محترم اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لارستان و سایر کارکنان این اداره، جناب آقای وفادار مسئول قنادی نخل و جناب آقای سعید محبی مسئول قنادی رز، جناب آقای عابدین آب بَری استاد مسقطی ساز، فیلمبردار محترم جناب آقای احمدعلی سرانجام، سرکار خانم ها بهادر و زمانی، جناب آقایان مهران امیدی و اسماعیل زمانی، خانواده مویدی که اجازه فیلمبرداری در خانه قدیمی و باصفایشان را دادند و با سعه صدر و مهمان نوازی مثال زدنی شان، ما را در ضبط فیلمبرداری یاری کردند و نهایتا جناب آقای علی میرزا زمانی که به واقع ثبت شدن این پرونده و بسیاری از پرونده های فرهنگی این کهن خطه، وام دار پیگیری و تلاش های خستگی ناپذیر ایشان است و تاکنون ۶ پرونده را به ثبت رسانده اند و پرونده های دیگری را نیز در دست اقدام دارند.

….و خرسندم که سهمی گر چه ناچیز و اندک در ثبت این پرونده داشتم؛ به امید پیشرفت، توسعه و ترقی روزافزون کهن سرزمینمان.

فرزند کوچک لارستان بزرگ؛ ابوذر سوری