گزارش/مهمترین موانع ازدواج پسران مشکلات اقتصادی و از نظر دختران عدم آزادی انتخاب همسر دلخواه است

رئیس اورژانس اجتماعی لارستان با بیان اینکه طی پژوهش‌های اخیر انجام شده موانع ازدواج از نظر دختران و پسران باهم تفاوت دارند، گفت: مهمترین موانع ازدواج از نظر پسران مشکلات اقتصادی، عدم ثبات شغلی و بیکاری بوده و از نظر دختران عدم آزادی در انتخاب همسر دلخواه است.

به گزارش میلاد لارستان، بزرگترین سرمایه هر کشوری جوانان هستند که می‌توانند با دانش، تخصص، نیروی جوانی و انگیزه‌ سرشاری که دارند کشور را در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دهند.

باوجود ابلاغ سیاست‌های رشد جمعیت از سوی رهبر معظم انقلاب و تاکید مسوُولان اما طبق آخرین آمار میزان رشد جمعیت از دهه ۴۰ تا دهه ۹۰ سیر نزولی را طی کرده است.

کوچکتر شدن خانوارهای ایرانی، توقف رشد جمعیت و افزایش میزان تجرد قطعی در کشور نشان‌دهنده این است که جوانان با مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی فراوانی برای ازدواج دست به گریبانند که باید با وحدت رویه و تدوین سیاست‌های حمایتی این مشکلات ریشه‌یابی و تا حد امکان موانع ازدواج در جامعه برداشته شود.

از این رو پایگاه خبری میلاد لارستان می‌کوشد تا با تهیه سلسله گزارش‌هایی دلایل افزایش سن ازدواج و در پی آن کاهش جمعیت در لارستان را مورد بررسی قرار دهد. در نخستین گام خبرنگار میلاد لارستان به سراغ سلیمانی رئیس اورژانس اجتماعی لارستان  رفته است که متن این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانیم:

میانگین سن ازدواج در لارستان(به تفکیک دختر و پسر) طی سالهای ۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ به چه شکل بوده است؟

آمارهای دقیق مربوط به ازدواج و طلاق در اختیار سازمان ثبت احوال است که معمولا بصورت سالانه در سالنامه‌های آمارهای جمعیتی منتشر می شود. البته اکثر این آمارها بصورت کلی و به تفکیک استان‌هاست منتهی طبق داده ها و آمارهای موجود میانگین سن ازدواج در شهرستان لارستان تابعی از میانگین سن ازدواج در استان فارس است.

بر اساس آمارهای موجود میانگین سن ازدواج در استان فارس طی سال‌های اخیر در روند افزایشی داشته است. در سالنامه آمارهای جمعیتی آمده است که میانگین سن در اولین ازدواج استان فارس در سال ۱۳۹۰ برای دختران ۲۳٫۵ سال و برای پسران  ۲۷٫۶ سال و همین آمار در سال ۱۳۹۷ برای دختران ۲۴٫۵ و پسران ۲۸٫۷ است که نشان دهنده افزایش میانگین سن ازدواج در استان فارس است.

در همین سالنامه میانگین سن در اولین ازدواج در لارستان در سال ۱۳۹۵ برای دختران ۲۲ و پسران حدود ۲۷٫۵ سالگی است و میانگین سن در اولین ازدواج لارستان در سال ۱۳۹۷ برای دختران ۲۲٫۸ سالگی و پسران حدود همان ۲۷٫۵ سال است.

بهترین زمان در برای ازدواج به تفکیک دختر و پسر چند سالگی است؟

 با توجه به تفاوتهای فرهنگی، اجتماعی، عقیدتی جوامع پاسخ‌های مختلف می‌توان به این سوال داد پس  نمی‌توان نسخه و مسیرهایی یکسان برای همه جوامع تعیین کرد. ازدواج نیز موضوعی‌ست که ارتباط و پیوستگی زیادی با حوزه‌های فرهنگی اجتماعی، آداب‌ورسوم، اعتقادی-مذهبی و همچنین سیاسی اقتصادی جوامع دارد. پس نمی‌توان با قطعیت زمان مناسب ازدواج یکسانی برای همه جوامع در نظر گرفت، منتهی چیزی که در این زمینه بدیهی است برخی شرایط و ویژگی هایست که هر فرد باید داشته باشد تا با کمک آنها احتمال و شانس بیشتری برای یک ازدواج موفق داشته باشد.

از جمله این شرایط می توان به استقلال فکری، قدرت تصمیم گیری صحیح، داشتن مهارتهای ارتباطی و حل مسئله، استقلال مالی(بویژه برای آقایان) و … اشاره کرد. با توجه به این موارد طبیعیست که اکثر افراد واقع در سنین پایین به احتمال زیاد فاقد برخی از این شرایط هستند. پس سنین پایین زمان مناسبی برای ازدواج نیست.

از سوی دیگر سنین بالا نیز به دلیل از دست رفتن شور و اشتیاق، انرژی و انگیزه، کاهش فرصت باروری و پیری جمعیت جامعه، افزایش توقعات، مقاومت در برابر تغییر و از دست دادن قدرت ریسک پذیری که منجر به سختگیری زیاد در انتخاب می‌شود، زمان مناسبی برای ازدواج نیست.

پس بهتر است با برنامه ریزی درست در زندگی و رسیدن به سطوح مناسبی از موقعیتهای شخصیتی و شغلی، در سنین میانه دوران جوانی (توصیه بیشتر متخصصین برای دختران ۲۴ تا ۲۸ سالگی و برای پسران ۲۷ تا ۳۲ سالگی) اقدام به ازدواج کرد.

علت افزایش سن ازدواج در کشور و به تبع آن در لارستان چیست؟

معمولا امروزه وقتی صحبت از دلیل افزایش سن ازدواج می شود اولین چیزی که به ذهن می رسد وضعیت اقتصادی و مسائل و مشکلات موجود در این حوزه است. منتهی در کنار مشکلات اقتصادی موجود باید به دلایل دیگری از قبیل افزایش توقعات انسان بویژه جوانان امروزی از خود و شریک آینده زندگیشان که منجر به ایده‌آل‌طلبی و کمال‌گرایی در این زمینه می‌شود نیز توجه کرد.

همچنین فرزندسالاری که از سالیان پیش در اکثر خانواده ها حاکم شده دلیل تشدید این موضوع و علاوه بر آن باعث راحت‌طلبی و ترس از قبول مسئولیت این فرزندان که همان جوانان امروزی هستند شده است، که به نظر می رسد این موضوع نیز از دلایل پنهان افزایش سن ازدواج است.

به عنوان یک کارشناس، موانع ازداوج جوانان را چه می‌دانید؟

طی پژوهش‌های اخیر انجام شده موانع ازدواج از نظر دختران و پسران باهم تفاوت دارند. مهمترین موانع ازدواج از نظر پسران مشکلات اقتصادی، عدم ثبات شغلی و بیکاری بوده و از نظر دختران عدم آزادی در انتخاب همسر دلخواه است.

از دیگر موانع نیز می‌توان به نبود حس مسئولیت‌پذیری در فرد، والدین سخت‌گیر، رسوم غلط بویژه در زمینه برگزاری مراسم های تجملاتی نام برد.

افزایش سن ازدواج و به سبب آن سخت گیری در انتخاب و افزایش سطح توقعات، تمرکز صرف بر تحصیلات و یا کار که موجب غفلت افراد از جنبه های دیگر زندگی می گردد نیز از دیگر موانع ازدواج است.

نقش والدین در تصمیم گیری ازدواج فرزندان هم به لحاظ ترغیب و هم ایجاد موانع به چه میزان ارزیابی می‌کنید؟

والدین قبل از هرچیز می‌توانند با تربیت صحیح فرزندان از دوران کودکی آنان را به بهترین شکل برای رسیدن به استقلال در زندگی و قبول مسئولیت های دوران بزرگسالی آماده کنند. پس تربیت صحیح و آموزش فرزندان در کنار حمایت‌های صحیح و به موقع می‌تواند مهمترین کمک والدین به فرزندان باشد. به همین میزان نیز تربیت نادرست والدین می‌تواند موانعی در استقلال و مسئولیت‌پذیری آینده فرزندان ایجاد کند.

علاوه بر این سخت گیری و توقعات غیرمعقول والدین از جوانان، تحمیل کردن نظر خود به فرزندان برای انتخاب همسر(به عنوان مثال اعتقاد به ازدواج فامیلی) از دیگر موانعی است که والدین در مسیر ازدواج جوانان ایجاد می‌کنند.

علت سردرگمی جوانان به ویژه دختران در انتخاب همسر چیست؟

شاید مهمترین دلیل سردرگمی جوانان نداشتن آگاهی، دانش و اطلاعات کافی در زمینه ازدواج باشد که دلیل آن نیز نبود آموزش‌های لازم در جامعه و همچنین عدم پیگیری خود فرد در این خصوص است. این سردرگمی در دختران به دلایلی از قبیل عدم آزادی در انتخاب، تاثیرپذیری بیشتر از محیط مثل نظرات خانواده در انتخاب همسر، نداشتن شرایط و امکان لازم برای کسب شناخت کافی از خواستگارها که عملا آنان را وادار به ریسک پذیری زیادی در دادن جواب مثبت و یا منفی می نماید، بیشتر است.

نقش مشاوره از کارشناسان در ترویج ازداوج را چگونه ارزیابی می کنید؟

طبیعتا همانگونه که پزشکان و توصیه‌های درمانی موجود در جامعه توانسته در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریهای جسمی به ما کمک کند، مشاورین و افراد متخصص در حوزه ازدواج نیز می توانند با ارائه توصیه ها و راهکارهای مناسب در این خصوص به افراد جامعه کمک کنند.

البته مسئله مهم در این خصوص پیگیری خود افراد است. متاسفانه در لارستان هنوز آنگونه که باید فرهنگ مراجعه به مشاور وجود ندارد. اکثر مردم هنوز بر این باور غلط هستند که فقط افراد دارای مشکل حاد روحی و روانی باید به مشاور مراجعه کنند در صورتی که بهترین دلیل مراجعه به مشاور و روانشناس می تواند گرفتن راهنمایی و راهکار در موقعیت های حساس تصمیم گیری در زندگی، همانند موقعیت ازدواج باشد.

لازم است بدانیم همانطور که آموختن سواد خواندن و نوشتن برای همه افراد جامعه ضروری است، آموختن مهارتها و اطلاعاتی که به ما در بهتر زیستن کمک می کند مثل؛ مهارتهای زندگی، مهارتهای فرزند پروری و هرچیزی که دانش اجتماعی و رفتاری ما را ارتقاء می دهد نیز برای زندگی واجب و ضروری است و هر فرد در تمام دوران زندگی خود بصورت مستمر باید به دنبال آموختن این موضوعات باشد.

از نظر شما توقعات زوجین از یکدیگر باید به چه شکل باشد؟

انتظارات زوجین دقیقا به شرایط، موقعیت و توانایی های هر کدام از آنها برمی‌گردد. یعنی هر یک از زوجین باید متناسب با شرایط و توانایی همسر خود از او توقع داشته باشد که لازمه تحقق این امر شناخت کافی و درک شرایط طرف مقابل است.

البته این موضوع باید بصورت متقابل باشد و هر دو طرف باید تلاش کنند با درک شرایط طرف مقابل با او رفتار کنند، از یکدیگر توقعات کاملا منطقی  داشته باشند.

در زمان‌هایی که نیاز به بهبود و تغییر شرایط است و نیاز است برای بهتر شدن زندگی توانمندی یکی از زوجین یا هر دو بیشتر شود، بهترین کار همکاری و همراهی زوجین برای رسیدن به این هدف است.

زوجین به هیچ عنوان نباید نسبت به یکدیگر دید ابزاری داشته باشند. برای داشتن یک رابطه خوب در زندگی مشترک مواردی از قبیل تاب آوری، گذشت، درک شرایط، اعتماد، تصمیم گیری و اقدام صحیح و در زمان مناسب، بسیار موثر هستند.

مهمترین مسئله در زمینه توقعات زوجین این است که زوجین توقعات خود را به صورت درست و شفاف با هم در میان بگذارند، زیرا دلیل اکثر اختلافات زوجین توقعات ناگفته‌ای است که از یکدیگر دارند.

یکی از دلائل افزایش سن ازدواج، عدم شناسایی افراد در سن ازدواج است. از دیدگاه شما برای همسریابی  چگونه باید اقدام کرد؟

همسریابی مقوله‌ایست که به شدت تحت تاثیر باورهای فرهنگی و اعتقادی مردم جامعه است. با توجه به بافت فرهنگی و اعتقادی لارستان شاید بهترین راه برای حل این مسئله اقدام و وساطت افراد معتمد و با نفوذ هر محله یا قوم است. در برخی شهرهای بزرگ کشور برای حل این مشکل کانون های ازدواج دانشجویی، دانشگاهها و مساجد راه اندازی شده است.

چه پیشنهادی به خیرین و املاک داران در راستای تامین مسکن ارزان قیمت یا با اجاره بهاء کم به افراد در سن ازدواج و زوجین بدون مسکن دارید؟

در وضعیت کنونی شاید مهمترین مشکل هر جوان در جامعه ما، مشکل تامین مسکن باشد. برای بسیاری از جوانان داشتن مسکن شخصی تبدیل به آرزویی دست نیافتنی شده است که این موضوع خود یکی از دلایل اصلی افزایش سن و کاهش آمار ازدواج است.

طبیعتا حل این مشکل نیازمند سیاستگذاری و برنامه ریزی‌های کلان کشوری است. با توجه به وضعیت اقتصادی موجود و اینکه تامین اجاره منزل بخش اصلی مخارج خانواده هاست، خیرین می توانند با احداث مسکن و در اختیار قرار دادن این خانه ها با اجاره های اندک به زوج های تازه ازدواج کرده برای مدتی مشخص، کمک بزرگی به رفع یکی از بزرگترین نگرانی جوانان در شرف ازدواج کنند، همانگونه که در برخی از شهرها اینچنین اقداماتی صورت پذیرفته و نتایج بسیار خوبی در برداشته است.

مرکز اورژانس اجتماعی لارستان چه خدماتی به افراد در سن ازداوج یا زوجین ارائه می دهد؟

مرکز اورژانس اجتماعی به سبب نوع فعالیت و وظایف تعریف شده برای آن، با هدف پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در هر سه سطح پیشگیری فعالیت می کند.

در سطح اول پیشگیری اقدام به آگاهسازی و اطلاع رسانی عمومی با هدف ارتقا سطح دانش اجتماعی افراد جامعه می‌کند که این کار از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی، تولید محتوای آموزشی و … صورت می گیرد که کارگاههای آموزشی پیش از ازدواج جز اصلی ترین این برنامه ها می باشند.

یکی از گروههای هدف اورژانس اجتماعی خانواده‌های دچار اختلافات حاد و زوجین در معرض طلاق هستند که در واحد مداخله در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی اورژانس اجتماعی، به زوجین نیازمند خدمات مشاوره ای – آموزشی یا زوجین دچار مشکل و اختلاف، خدمات مددکاری، روانشناختی و حقوقی کاملا رایگان با هدف ارتقاء کیفیت زندگی زوجین و حمایت از خانواده در مواجه صحیح با شرایط بحرانی و حل مشکلات ارائه می شود.

خوشبختانه مرکز اورژانس اجتماعی لارستان از زمان شروع فعالیت تا کنون موفق به حل و فصل موارد زیادی از اختلافات خانوادگی شده و از وقوع طلاق‌های زیادی پیشگیری کرده است.

در سال های ۹۹ و ۱۴۰۰ چند فقره ازداوج در لارستان صورت گرفته است و این آمار نسبت به سالیان گذشته چند درصد کاهش یا افزایش داشته است؟

متاسفانه طی سالهای اخیر آمار ازدواج در سطح کشور روندی کاهشی و آمار طلاق روندی افزایشی داشته است. طبق آمارهای موجود در سالنامه آمارهای جمعیتی در استان فارس در سال ۱۳۹۰ حدود ۵۴ هزار ازدواج ثبت شده که این آمار برای سال ۱۳۹۸ حدود ۳۰ هزار ازدواج ثبت شده است.

در مقابل در سال ۱۳۹۰ به ازای هر ۱۰۰ ازدواج ثبت شده تعداد ۱۵ مورد طلاق در استان ثبت شده که این آمار برای سال ۱۳۹۸ به حدود ۳۴ طلاق ثبت شده و در مقابل ۱۰۰ واقعه ازدواج افزایش یافته است. با توجه به این آمارها متوجه می شویم که در مقابل کاهش بسیار زیاد تعداد ازدواج با افزایش تقریبا دو برابری طلاق طی ۸ سال مواجه هستیم.

ف ۱۱۰