وزارت امور خارجه آمادگی راه اندازی نمایشگاه دائمی اسناد تاریخی لارستان را دارد

میلاد لارستان: مسئوول نمایندگی وزارت امور خارجه در لارستان با ارسال مطلبی درخصوص برنامه ریزی این نمایندگی برای راه اندازی نمایشگاه دائمی اسناد تاریخی شهرستان لارستان از مسئوولان برای اختصاص مکانی مناسب برای این مهم تقاضای همکاری کرده است.

اسناد و جایگاه آن در فرهنگ و هویت

اسناد تاریخی بخشی از محتویات بایگانی هاست که امروزه از مهمترین منابع پژوهشی است و کلیه مکاتبات سلطنتی،‌ فرمان ها،‌ معاهدات سیاسی، انواع نوشته های اداری و دیوانی،‌ اسناد قضایی،‌ مالی و بخشی از مکاتبات خصوصی و خانوادگی است که به طور طبیعی در اثر فعالیت ها و عملیات اشخاص و سازمان ها به وجود آمده است؛‌ در واقع اسناد تاریخی حاصل محتویات فعالیت های دیوان سالاری و سیر تحولات اداری ماست. در حالی که مدارک عبارت است از کلیه مطالبی که سندیت داشته و فرد یا سازمان، آن را به وجود آورده است. مدارک عام تر از اسناد است که هر فرد یا مؤسسه ای برای نگهداری آن اقدام می کند. هنوز تفکیک قابل ملاحظه ای بین سند و مدرک وجود ندارد و گاه به جای یکدیگربهکارمیروند. همچنان که در زمان حال،‌ سند اساس تصمیم گیری در کارهاست برای مورخ هم سند اساس قضاوت درباره گذشته است. او بدون سند نمی تواند اظهار نظر کند همه کتاب هایی که در رابطه با گذشتگان است،‌ صرفاً‌ براساس اسناد نوشته شده اند و نمی توان حکم کلی داد.

امروزه بیش از هر زمان دیگر سندیت مورد توجه قرار گرفته و اساس کار پژوهش واقع شده است. اسناد تاریخی عمدتاً‌ ابزار کار و اساس پژوهش های مورخان است (منظور از مورخ فقط کسانی نیست که در علم تاریخ به معنای خاص آن صاحب نظرند. بلکه هرکس که در تاریخ هر رشته و بعدی از ابعاد زندگی انسانی کار کند،‌ مورخ تلقی می شود.) و بنابراین پیشرفت و تحول هر علمی بسته به آشنایی با قدرت و تاریخ آن علم است.در دوره های مختلف زندگی بشر غلبه بر بعضی از نمادها بر دیگری بیشتر بوده است. طبعاً‌ اسناد مکتوب اهمیت و ویژگی خاصی دارد،‌ ولی گاه مورخ مجبور است به هر رمز،‌ اشاره،‌ علامت،‌ نماد و وسیله ای متوسل شود تا بتواند به سوال های خویش پاسخ دهد. درباره ارزش وجودی اسناد مکتوب و در مقام مقایسه آن ها با اقسام دیگر منابع،‌ باید گفت که این اسناد نه تنها وسیله مناسبی برای درک تاریخ و شناخت تحولات اجتماعی،‌ اقتصادی،‌ سیاسی،‌ اداری،‌ فرهنگی و نظامی یک جامعه هستند؛‌ بلکه چون حاصل فعالیت های اداری و درباره اعمال روزمره زندگی افراد اجتماعی بوده و برای حفظ روابط جامعه با دستگاه های اداری و حاکمه تهیه و تنظیم شده و می شوند، خالی از شایعه دروغ،‌ تظاهر،‌ اغراض خصوصی و ملاحظه کاری هاست و به سبب همین نقش اساسی و قابل اعتماد که این منبع،‌ در اصالت ضبط وقایع ایفا می نماید،‌ از قدیمی ترین ایام در جوامع باستانی شناخته و اهمیت آن آشکار بوده است . بنابراین با استفاده از این نوع مدرک به اشتباهات،‌ پرده پوشی ها،‌ مجعولات،‌ گزافه گویی ها و بالاخره ملاحظه کاری های برخی از تاریخ نویسان گذشته می توان پی برد و حقایق امور را درک و کشف کرد.

ضرورت حفظ آثار و اسناد تاریخی

از غنی ترین عناصر فرهنگ مادی هر سرزمین که نشانه تمدن نیاکان آن جامعه و شناسنامه ایی برای بیان موجودیت یک تاریخ است آثار و اسناد تاریخی بجای مانده آن اقلیم است.

آثار و اسناد تاریخی هر کشور پیشینه تاریخی آن کشور محسوب می گردد و این آثار دارای ارزش و اهمیت فراوانی هستند مردم با دیدن آنها به وحدت ارزش های انسانی پی میبرند و آثار تاریخی را میراثی همگانی می دانند. هر تکه ایی از ایران دارای ارزش تاریخی است و تمدنی چند هزار ساله است و برای حفظ و نگهداری آن باید تلاش کرد گفته اند که ژرف نگریستن به گذشته رهگشای آینده است بهروزی هر ملتی تنها با کوشش آگاهانه نسل های پیاپی آن در شناخت سرگذشت خویش میسر خواهد بود. اسناد هر ملتی از دیرباز در بذر افشانی ذهن اجتماعی و سامانه فکری افراد آن جامعه تاثیرگذار بوده است و با گذشت زمان اثربخشی های تجربی را با خود به همراه داشته است پیش آوری برای فراگشایی اسناد تاریخی با موضوعات اجتماعی ٰتاریخی و سیاسی میتواند اندیشه دگرگونی اجتماعی را در دل جامعه بپروراند.

باسرَک کشی به آثار “حسینی فسایی “از جمله فارسنامه ناصری یا دیگر آثار بستگی یافته به این دوره تاریخی اجتماعی ایران زمین نیک می یابیم شهرستان لارستان در جنوب شرقی فارس و در فاصله ۵۷ فرسنگی جنوب شرقی فارس قرار گرفته است . این شهرستان از شمال به زرین شهر –جهرم و فیروزاباد و از شرق و جنوب شرقی به بندرعباس و بندرلنگه و از جنوب غربی و غرب به لامرد محدود است . لارستان جنوبی ترین وسیع ترین شهرستان استان فارس و جزء مناطق گرم و خشک ایران می باشد این منطقه دارای تابستان گرم و طولانی و زمستان کوتاه و معتدل است ( حسین فسایی۱۳۸۸ :۲/۱۵۰۲)

سابقه جنبش های سیاسی در لارستان

لارستان به دلیل قرار گرفتن در پس کرانه های شمالی خلیج فارس و حضور خاندان کهن و دیرینه سید عبدالحسین لاری و نقش افراد آن در مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی معاصر ٰ جایگاه ویژه ای در تاریخ معاصر کشور دارد . سید عبدالحسین لاری در آستانه انقلاب مشروطه با مبارزات خستگی ناپذیرش در مقابل استعمار خارجی طی جنگ جهانی اول روحیه ظلم ستیزی را در این منطقه بنا نهاد . این روحیه مبارزاتی بعد از فوت ایشان همچنان در میان افراد خاندان و شاگردان وی و همچنین اهالی لارستان تداوم یافت . در دوره پهلوی اول ٰ فرزند ارشد ایشان سید عبدالمحمد آیت اللهی و سایر شاگردان او به مبارزه با مظاهر استبداد رضاشاهی پرداخته و آن را به نوعی رسالت واقعی خود می پنداشتند سال های بعد از شهریور ۱۳۲۰ نیز سید عبدالعلی آیت اللهی که به گونه ای وام دار شخصیت مبارزاتی جد خویش بود و مرجعیت و رهبری دینی و مذهبی مردم این ناحیه را به عهده داشت حکومت پهلوی را فاسد –فاسق و کافر خواند و مبارزه با آن را از واجبات شرعی دانست (وثوقی ۱۳۸۶:۵۸)

پیشینه مبارزاتی آیت الله سید عبدالعلی آیت اللهی

سید عبدالعلی آیت اللهی در ۲۶ جمادی الاول سال ۱۳۳۹ (۱۶ بهمن ۱۲۹۹) در شهر جهرم متولد شد دوران کودکی ایشان با سال های آغازین جنگ جهانی اول مصادف بود . دروس مقدماتی را در مکتب خانه ای که متعلق به شیخ محمد مکتب دار (از مجاهدین مشروطیت و از یاران و طرفداران سید عبدالحسین لاری) بود به اتمام رساند و پس از آن تحصیلات تکمیلی را در مدرسه خان ادامه داد . در سن ۲۵ سالگی به درجه اجتهاد نائل گردید و استعداد و توانایی و مقام اخلاقی و قدرت علمی ایشان بر همگان معلوم شد و در مدرسه خان به تدریس پرداخت (وثوقی ۱۳۸۶:۲۵-۲۶)

حضور سید عبدالعلی آیت اللهی در لار از سال ۱۳۲۷ ش موجب خوشحالی و مسرت مردم شهر شد . آن روحانی جوان با وقار و پرصلابتی را می دیدند که در هنگام سخنرانی با قدرت تمام علیه ظلم و مظاهر استبداد موضع گیری می کرد . قاطعیت و شهامت او مردم را به یاد جد ایشان سید عبدالحسین لاری می انداخت . در جریان یک سخنرانی در دهه ۱۳۲۰ در مسجد جامع لارستان ضمن سخنرانی علیه حکومت پهلوی هیئت دولت را کافر فاسق و فاجر خواند و اعلام کرد < هیئت دولت یا کافرند و یا فاسق و فاجر و در هر حال هرکس قدرت داشته باشد با سیف با آنان مبارزه بنماید >( وثوقی ۱۳۸۶:۵۸)

مباحث مطرح شده فقط گوشه ای از تاریخ معاصر ایران از اواخر دوره قاجار تا پهلوی به طور خلاصه در رابطه با شهرستان لار عنوان شده است که اسناد آن موجودیت دارد. بخش اعظم تاریخ لار و اسناد آن در رابطه با تاریخ حکمرانان محلی و منطقه ای به خصوص از دوران زند و افشار می باشد که میتوان با توجه به خواسته های (ملی مردمی) در خصوص واکاوی اسناد تاریخی که در ذهن جامعه خانه کرده با گشایش اسناد و بازکردن رخدادهای اجتماعی تاریخی راهی در جهت بهره وری بهتر از اسناد تاریخی و به داوری نشستن ذهن جامعه را مهیا کرد.

تاکید مداوم این نمایندگی در برگزاری نمایشگاه دائمی اسناد تاریخی شهرستان لارستان بیشتر بر نشان دادن واقعیتهای تاریخی است تا چهره راستینی از رویدادها و کسانی که در آنها سهمی داشتهاند در قالب نمایش اسناد(نمایشگاه اسناد تاریخی) ترسیم کند . با توجه به مراتب فوق و ارائه این میراث گرانبها (تصاویر قدیمی،مکاتبات،نقشه های ایران باستان،اطلس های قدیمی..)قطعا تاثیرات فرهنگی عمیقی را در حوزه پیرامونی خود خواهد داشت که به شرح ذیل می باشد

صنعت توریسم (گردشگری)

در دهه های اخیر ، اهمیت گردشگری در سطح بین المللی هم از لحاظ تعداد گردشگران و هم از لحاظ درآمد ارزی ،همواره و به طور بی سابقه ایی در حال افزایش بوده است طبق چشم انداز بلند مدت نمایشگاه اسناد تاریخی میتواند به توسعه آینده صنعت توریسم(در حوزه دیپلماسی)، جذب پژوهشکر کمک کند و به دنبال آن در بعد اجتماعی نیز تاثیر گذار است تا حد زیادی موجب گسترش روابط بیرونی افزایش غرور ملی ،توجه به فرهنگ مردم میزبان،آشنایی با میراث فرهنگی ،صنایع دستی و بومی محل و نیز احیای سنت های بومی می شود.

بنابراین به منظور گسترش و شناسایی فرهنگ و هویت ایرانی با یک برنامه ریزی جامع در قالب نمایشگاههای اسناد تاریخی و ارائه خدمات فرهنگی امری ضروری به نظر می رسد و توقف و درنگ در آن خسارات جبران ناپذیری در بر خواهد داشت.

برخی عناوین کلی نمونه اسناد در شهرستان لارستان به قرار ذیل است:

۱٫حکومت های محلی در لار و بلوک فارس

۲٫ اسنادتجاری دریای پارس

۳ اسناد مبارزان سیاسی دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی

۴٫ روابط با شیخ نشین های حوزه خلیج فارس و ورود پرتغالیها

۵٫ اسناد کشاورزی حوزه اصلاحات ارضی ۶٫ اسناد مفاخر لارستان از جمله شخص آیت اللهی

۷٫ اطلس های باستان شناسی

۸٫ تصاویر