همگرایی تعبیری است که غالبا باید درفضای انتخاباتی انتظار شنیدنش را بکشیم. اما همگرایی به چه معناست؟ همگرایی که به عنوان یک شعار در زبان نامزدهای انتخاباتی مطرح است یک…
همگرایی تعبیری است که غالبا باید درفضای انتخاباتی انتظار شنیدنش را بکشیم. اما همگرایی به چه معناست؟ همگرایی که به عنوان یک شعار در زبان نامزدهای انتخاباتی مطرح است یک مفهوم کلی است به معنای نزدیک شدن مناطق و مشارکت همگانی که معمولا مفهوم صلح و دوستی هم به آن ضمیمه می شود تا تاکیدی باشد بر کنار گذاشتن برخی اختلافات گذشته.
اما شعار همگرایی در فضای انتخاباتی غالبا کارکرد انتخاباتی دارد و پشت آن نه باور چندانی هست و نه برنامه ای. در این فضا، تنها در این حد همگرایی مورد تاکید قرار می گیرد که برخی نظرات و افراد را به خود جذب کند تا در زمان انتخابات، لحاظ شود و برای فردی که شعار آن را می دهد؛ رای جمع کند. پس این همگرایی هرچند مفهوم کلی نسبتا خوبی دارد اما در مقام عمل، صرفا یک ابزار است؛ البته نامزدهای انتخاباتی از این ابزار هرجایی هم استفاده نمی کنند. مثلا همگرایی جزء شعارهای انتخاباتی آنها نیست بلکه تنها در برخی مناطق و محافل از آن استفاده می کنند چرا که این شعار در نزد افراد متعصب مقبولیتی ندارد پس نباید در نزد آنها مطرح شود بلکه در محافل سری نفی و انکار هم می شود تا جانب اندیشه های دگم آنها نیز نگه داشته شود.
اما آیا نوع دیگری از همگرایی هم قابل تصور است؟
نوع دیگری از همگرایی نیز وجود دارد که ابتدائاً جنبه گفتمانی دارد.به این معنا که ترویج اندیشه این نوع همگرایی ابتدا یک دستگاه بینشی را در اذهان عمومی پایه ریزی می کند که تدریجا به ابعاد و جنبه های عملی کشیده می شود. این همگرایی غالبا در همه جوامع، دارای زمینه هایی است چه اینکه تصور می شود هیچ جامعه ای بدون ابعاد و اندازه ای از همگرایی قابل تحقق نباشد. پس در گفتمان همگرایی بر ابعاد غالبا مشترک و مورد توجه جامعه در راستای ایجاد یک رابطه نزدیک تر و مفیدتر که منافع و اهداف مشترک را سهل الوصول تر می سازد، تاکید می شود. این نوع از همگرایی هنوز در منطقه ما وجود ندارد و ایجاد آن جز از عهده انسان های خردمند و فرهیختگان دلسوز برنمی آید چه اینکه ایجاد افکار و گرایش های جدید آن هم با وجود مانع تعصبات و تقلیدها جز با بکارگیری دانش و فرهنگ و زبان مناسب امکان پذیر نیست.
هرگاه این گفتمان در یک منطقه آغاز شد می توان با اقدامات و فعالیت های متناسب به تایید و تقویت آن پرداخت تا قول و عمل در رابطه ای دیالکتیک، همگرایی واقعی را ایجاد کند. همگرایی واقعی آن است که ضمن برخورداری از زمینه فکری نهادینه شده در میان توده مردم، به ساختارها و اقدامات هماهنگ برای رفع مشکلات و دستیابی به منافع مشترک و در نتبجه پیشرفت و ترقی قابل ملاحظه منجر گردد.
به نظر می رسد هرچند همگرایی واقعی، آرمانی بلند و هدفی سخت است اما غیرقابل وصول نیست. اولین گام در ایجاد همگرایی واقعی، اجتماع متعهدانه اهل فکر و اندیشه و برنامه ریزی تبلیغاتی، رسانه ای و حتی آموزشی کوتاه مدت و بلند مدت برای نهادینه ساختن این خردمندی عمیق و نگاه بلندنظرانه است. هرگاه این اجتماع و اقدام صورت گرفت می توان به برخی برنامه های عملی نیز فکر کرد تا دستگاه بینشی مد نظر در کل منطقه استوار شود. سپس بر پایه زمینه فکری و عملی نهاده شده می توان به ایجاد ساختارهای بزرگ تر با ماموریت های مهم تر و اهداف عظیم تر اندیشید.
و شما چه می دانید! شاید پس از این، خداوند حکیم سببی بسازد و چه بسا شما، از جمله آن اسباب باشی !!
حامد توانا