جای خالی یک اثر هنری از زندگی پربار آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری

 

سید عبدالحسین موسوی لاری، از فقهای شیعه که نظر مساعدی نسبت به نظریه مشروطه مشروعه داشت، از پرچمداران مبارزه با استعمار انگلیس در خطه جنوب فارس بود.

به گزارش میلاد لارستان به نقل از خبرگزاری فارس در دالان‌های تو در توی تاریخ که قدم می‌زنیم با چهره‌های برجسته و علمای فاضلی مواجه می‌شویم که هر یک از آن ها نقش موثری در مواجهه و مقابله با استعمار کهن داشتند.

استعماری که تمام ارکان جامعه ایران را در دوره‌های مختلف تحت الشعاع قرار داده بود، از فرهنگ و اقتصاد گرفته تا روابط بین‌المللی و گاه حتی به خانه‌های مردم نیز نفوذ کرده بود.

استعمار، در هر دوره با شکل و شمایل متفاوتی بر زندگی مردم ایران سایه افکنده بود تا اینکه پیروزی انقلاب اسلامی، خط بطلانی بر این سیر باطل تاریخی کشید.

تاریخ ایران پر از چهره های برجسته ای است که در مقابله با استعمار ایستادگی کرده و درس استواری و پایمردی به بشریت داده و در این میان، مریدان بسیاری را تربیت کردند تا این مسیر بدون علمدار نماند.

با توجه به اینکه به تازگی روز مبارزه با استعمارانگلیس را سپری کردیم، در این مجال گذری کوتاه بر سیر این مبارزات در استان فارس داریم.

چهره‌های به نامی همچون آیت الله سید عبدالحسین لاری و آیت الله شیخ زکریا انصاری معروف به شیخ شهید، از پرچمداران مبارزه با استعمار انگلیس در خطه جنوب فارس بودند.

سید عبدالحسین موسوی لاری (۱۲۲۶-۱۳۰۳ هجری شمسی) از فقهای شیعه در خطه جنوب فارس و نظر مساعدی نسبت به نظریه مشروطه مشروعه داشت.

او از شاگردان برجسته میرزای شیرازی -صاحب فتوای معروف تنباکو- بود و میرزای شیرازی نیز در حلقه‌ اول شاگردان شیخ مرتضی انصاری قرار داشت.

آیت‌الله لاری پس از تلمذ در محضر میرزای شیرازی و طی رده‌های معرفتی، در مقطعی از زندگی خود در نجف و سامرا به تربیت شاگردانی پرداخت و در این منطقه، مرجعیت شیعه را ترویج و تثبیت کرد.

 

واکنش جهادی در برابر استبداد داخلی و استعمار خارجی

سید عبدالحسین لاری معتقد به ولایت فقیه بود و ولی فقیه را از شئون حکومت اسلامی می‌دانست. او که در دوره مظفرالدین شاه به مقابله با استعمار پرداخته بود در دورۀ استبداد صغیر، حکومت‌ محمدعلی‌ شاه قاجار را غیرمشروع اعلام کرد و واکنش جهادی خود را در برابر سلطه و ظلم شاهان قاجار که خودفروخته به دولت بریتانیا و روس بودند، به شکل جدی تری بروز داد و پس از آن به ساماندهی و تربیت نیروهای انقلابی در مقابله با استعمار انگلیس پرداخت و پرچمدار مقابله با استعمار انگلیس در خطه جنوب فارس بود.

 

فتوای معروف سید

«من که مجتهد و جانشین پیغمبر اسلام هستم، به این وسیله فتوا می‌دهم که جهاد با این کفار حربی -انگلیسی‌ها- واجب است.»

سید عبدالحسین لاری جهاد با استعمارگران را واجب برشمرد و خود به همراه عده‌ای از مریدانش در این میان، نقشی ماندگار رقم زد.

به گفته کارشناسان تاریخ، مهم‌ترین اقدامات این مجتهد وارسته، تشکیل‌ نیروی‌ نظامی‌ و انتظامی‌ با حضور جمعی از نیروهای انقلابی و با استفاده از نشان مخصوص، چاپ‌ و تکثیر تمبر با عنوان‌ «پست‌ ملت‌ لار» و «پست‌ ملت‌ اسلام»، اجرای‌ حدود اسلامی در مناطق‌ تحت‌ سیطره، اخذ مالیات‌های‌ شرعی‌ از اقشار مختلف‌ مردم‌ همچنین اعطای‌ القاب‌ به‌ سرداران‌ و سران‌ نظامی‌ و مذهبی‌ نهضت‌ بوده است.

 

تحلیل رهبر انقلاب از اندیشه‌های استقلال‌طلبانه آیت‌الله لاری

رهبر معظم انقلاب، پیرامون این مجاهد برجسته فرمودند: «ای کاش یک جو غیرت این مرد بزرگ در میان برخی سران کشورهای اسلامی بود تا این‌گونه تن به ذلت ندهند; فتوای آن مرحوم درباره‌ اجناس خارجی هنوز زنده است و باید فراروی استقلال اقتصادی ما قرار گیرد.

این مجتهد و فقیه، در زمینه‌های مختلف آثار و تالیفاتی دارد که به این شرح است:

بیانیه دفاعیه در جنگ بین الملل اول، معارف السلمانی بمراتب الخلفاء الرحمانی، رساله در عقوبت حب دنیا، رساله سؤال و جواب از مصرف اجناس خارجی، اکسیر السعاده فی اسرار الشهاده، ولایت الفقیه، آیات الظالمین، رساله و جیزه در کیفیت علم امام، قانون اداره بلدیه، قانون اتحاد دولت و ملت، قانون مشروطه مشروعه، هدایت الطالبین فی اصول الدین، تعلیقات المکاسب، کتاب الاصول، حاشیه بر فرائد الاصول شیخ انصاری، حاشیه بر شرح کبیر، حاشیه بر قوانین الاصول.

 

مرور خاطرات دور

یکی از نوادگان شیخ عبدالحسین لاری به نقل از افراد کهنسالی که زمان حیات این مجتهد مجاهد را درک کرده‌اند، می‌گوید: نقل شده زمانی که سید در محله کوشکک جهرم ساکن شدند، حاکم محله به نام سید عبدالرحیم که فردی مهمان نواز بود، دستور داد جهت حفاظت از جان ایشان، تعدادی نیروی مسلح، شبانه روز اطراف محل سکونت ایشان گشت زنی کنند. این موضوع به علت جایگاه برجسته و محبوبیت این عالم در میان مردم بود.

برپایی نمازهای جمعه که سید آنها را واجب عینی می دانست و جلسات شرعیه از دیگر مواردی است که هم‌نسلان وی به خاطر دارند.

همچنین نقل کرده اند: روز وفات سید، در بنارویهلارستان دسته‌های عزاداری در کوچه ها و معابر عبور می کردند و از رهگذران که پرسیدیم چه خبر است؟ گفتند: آقا سیدعبدالحسین امروز از دنیا رفته است.

 

شخصیت‌های برجسته‌ای که جای آنها در آثار هنری خالی‌ است

کودکی‌ و نوجوانی‌مان یادآور آثاری است که در زمینه مقابله با استعمار، تولید و پخش شد که شاخص‌ترین آنها مجموعه‌های تلویزیونی دلیران تنگستان، میرزاکوچک خان جنگلی، سرزمین من و نقابداران و در چشم باد بود.

و در این میان… چقدر جای یک اثر تاریخی که بازگوکننده مبارزات علمای فارس باشد، در میان آثار سینمایی یا تلویزیونی کشور خالی‌ است.

سریال هنگام بیداری که در سال ۹۶ قرار بود توسط سیروس مقدم، پیرامون ایت الله سید عبدالحسین لاری تهیه و تولید شود، به سرانجام نرسید.

بنابراین توجه متولیان هنری و فرهنگی به تولید چنین آثاری در راستای آشنایی نسل جدید با این علما و فضلا به ویژه چهره هایی که در مبارزات حضوری شاخص داشتند، از اهمیتی وافری برخوردار است.

ف ۱۱۰