چگونه شکوفایی اقتصاد لارستان بزرگ را به دست مردم منطقه گره بزنیم؟!

مردمی سازی اقتصاد به معنی “حرکت به سمت کار و تلاش اقتصادی با اراده مردم، سرمایه مردم و حضور مردم است”.  همانگونه که در تعریف فوق ذکر شد، مردمی سازی اقتصاد دارای سه ضلع اراده، سرمایه و حضور مردم است که این اضلاع در ابزارهای اقتصادی مختلف دارای قوت و ضعف می باشند. اساسا ابزارهای متفاوتی برای “مشارکت گسترده مردم” در حوزه اقتصادی وجود دارد:

– اوراق مشارکت
– سپرده گذاری در بانک ها
– شرکتهای سهامی عام
– شرکتهای تعاونی

از سه ضلع نامبرده، اراده ی مردم دارای اهمیت بیشتری می باشد. چون سرمایه مردم در ابزارهای مذکور وجود دارد و عمده فعالیت های اقتصادی با حضور مردم به ثمر می نشیند. اما اراده ی مردم در همه ی ابزارها نقش واحدی ندارد. مثلا در اوراق مشارکت اراده ی مردم حضور ندارد و این دولت است که مشخص می کند سرمایه های مردمی در چه پروژه ای هزینه گردد. بانک ها نیز یا توسط دولت و یا باواسطه و بی واسطه توسط نهادهای شبه دولتی اداره می شوند و لذا مردم در نحوه ی توزیع تسهیلات نمی توانند دخالتی داشته باشند.
نحوه ی اداره شرکتهای سهامی عام نیز بسته به اینکه چه شخص یا گروهی بیشترین میزان سهام را در اختیار داشته باشند مشخص می شود. نمونه ی آن شرکت سیمان لارستان می باشد که اگرچه بسیاری از مردم منطقه سهامدار آن هستند اما امکان دخالت در تصمیمات شرکت را دارا نمی باشند.

بنظر می رسد بهترین ابزاری که بتواند در کنار استفاده از سرمایه مردم، اراده ی آنها را نیز به منصه ظهور برساند شرکتهای تعاونی هستند.در شرکت های تعاونی ممکن است اعضا دارای سرمایه و سهم یکسان از سود نباشند اما هر عضو بدون توجه به درصد سهامش، یک رای دارد و نسبت سهام به رای وجود ندارد. در واقع تعاونی، متکی به اعضاء است نه به سرمایه.

اما با مرور سابقه تعاونی ها مشاهده می شود که صرفا شرکتهای تعاونی حرفه ای موفق بوده اند. شرکتهای تعاونی حرفه ای شرکتهایی هستند که در حوزه فعالیت خود از مدیران متخصص آن حوزه استفاده می کنند.
هرچه حوزه فعالیت یک شرکت تعاونی گسترده تر می شود، نیاز به تنوع تخصص ها افزایش می یابد. با توجه به اینکه هر فرد دارای تخصص ویژه ای می باشد، قاعدتا نمی توان انتظار داشت که مدیران عامل شرکتها به تنهایی عملکرد مناسبی داشته باشند. بنابراین در کنار هر مدیرعامل می بایست هیات مدیره ای متخصص و قدرتمند حضور داشته باشند تا در شرایط مختلف بتوانند نواقص کار مدیرعامل را جبران نموده و شرکت تعاونی را به سمت اهداف اصلی پیش برند.

با توجه به اینکه اراده ی مردم در شرکتهای تعاونی از طریق انتخاب هیات مدیره اعمال می گردد، در عمل، انتخاب صحیح هیات مدیره می تواند منافع مردم را تضمین نماید. در غیر اینصورت هیچگونه تضمینی وجود نخواهد داشت که شرکتهای تعاونی موفق عمل نموده و برای مردم سودآور و پیش برنده اهداف اقتصادی یک منطقه باشند.

با توجه به اینکه این روزها شرکت تعاونی عمران و توسعه لارستان در حال پذیره نویسی سهام می باشد، لازم است با ویژگیهای این شرکت تعاونی چندمنظوره آشنا شویم:

موضوع فعالیت شرکت تعاونی شامل انجام فعالیت های عمران و آبادانی شهرها و روستاهای شهرستان، مالکیت و مدیریت در فعالیت ها و بنگاه های اقتصادی، ایجاد و اداره واحدهای اقتصادی تولیدی، توزیعی و خدماتی، خرید سهام بنگاه های دولتی مستقر در شهرستان، تملک اراضی واقع در بافت های فرسوده شهری و روستایی، استفاده و بهره برداری فعالیت ها، طرح ها، زمین ها و املاک قابل واگذاری دولت و خرید و فروش اوراق بهادار می باشد.

مزایا و امتیازات در نظر گرفته شده در قانون برای این نوع شرکت ها به شرح زیر است:
-دولت و سازمان های وابسته می توانند فعالیت ها، طرح ها، زمین ها و املاک قابل واگذاری را بدون مزایده و از طریق ترک تشریفات در اختیار شرکت قرار دهند.
– به هیات واگذاری موضوع ماده ۳۹ قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه و اجرا سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی اجازه داده شده بدون رعایت ترتیب مندرج در ماده ۲۰ قانون مذکور، سهام بنگاه های دولتی در همان شهرستان را از طریق “مذاکره” به تعاونی های موضوع این قانون واگذار نماید.
– شرکت های تعاونی توسعه و عمران شهرستانی می توانند در تملک اراضی واقع در بافت های فرسوده از تسهیلات قوانین مربوط به تملک اراضی واقع در طرح های مصوب شهری و روستایی استفاده نمایند.
بطور خلاصه مزایای زیادی برای این شرکتها درنظر گرفته شده و لذا هرچه تعداد اعضای تعاونی بیشتر باشد، توزیع این مزایا عادلانه تر و این شرکت تعاونی مردمی تر خواهد بود. این نوع از تعاونی ها در کل کشور توانسته اند برای هفت هزار نفر شغل ایجاد کنند.

امید است که پس از تشکیل این شرکت تعاونی در لارستان، اعضای هیات مدیره ای متخصص توسط مردم انتخاب گردند تا این مجموعه بتواند نویدبخش اقتصادی پویا برای منطقه باشد. انشاءالله.

 

سید روح اله قرشی
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور