میراث فرهنگی لارستان درسال 96 رو به جلو یا…؟

آیا مردم و فعالان شهر ما خواهان تغییر و تحول هستند ؟ نکات ذیل یک پیام دارد و آن این است که باید مردم و مسوولان نگاه آینده نگرانه ای به حوزه میراث فرهنگی داشته باشند تا تحول اساسی ایجاد شود.

• به همراه برخی علاقه مندان میراث فرهنگی دیداری با رئیس محترم میراث فرهنگی لار سرکارخانم علویه داشتیم (( در آینده با دیگر مدیران ذیربط نیز گفتگو خواهیم کرد ))و با طرح سوالاتی وارد گفتگو شدیم ایشان ضمن استقبال از حضور ما به پرسش های مطرح شده جواب داد و در ادامه از بعضی کاستی ها و عدم همکاری برخی دستگاهها گله مند بود و از اینکه چندین ماه است که در دوره فرماندار جدید جلسه انجمن میراث فرهنگی تشکیل نشده ابراز نگرانی کرد که علیرغم مکاتبات انجام شده اما تا کنون پاسخی دریافت نشده است .

• نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در فرصتی که برای حضور در حوزه انتخابیه داشت ازبعضی اماکن فرهنگی شهرستان بازدید کرد . عملیات آوار برداری و مرمت قلعه اژدها پیکر با پیگیری های آقایان دکتر جعفرپور( نماینده مجلس ) و شیبانی (مدیر پایگاه میراث فرهنگی لار ) آغاز شده است خبری که خوشحالی دوستداران میراث فرهنگی را به همراه داشت امید است این اقدام آغازی بر یک تحول اساسی در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری این منطقه باشد و با بهانه هایی چون عدم تامین بودجه در نیمه راه رها نشود.

• نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح یک فوریتی تاسیس وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را تصویب کردند که در صورت تایید نهایی در صحن علنی مجلس ، شاهد اضافه شدن یک وزارتخانه به مجموعه دولت خواهیم بود البته این طرح موافقان ومخالفانی دارد که باید تا آن زمان صبر کرد اما در مجموع هدف رونق صنعت گردشگری در کشور است که سالانه می تواند میلیون ها گردشگر را جذب و ضمن ایجاد اشتغال پایدار بر درآمدهای دولت بیفزاید.

• لارستان از این پتانسیل برخوردار است که به قطب گردشگری در جنوب کشور تبدیل شود. نوروز امسال به دلیل بارندگی های زمستانی در نقاط مختلف، فضای دشت ها و کوهها بسیار بانشاط وطبیعت سر سبزی در کل منطقه را شاهد بودیم و علاوه بر لارستانی هایی که از فرصت تعطیلی استفاده کرده و به زادگاه خود آمده بودند. حضور مسافران و مهمانان نورورزی نیز قابل توجه بود و قلعه اژدها پیکر نمایی بسیار زیبا برای مهمانان و همشهریان داشت و همه روزه پذیرای گردشگران و علاقه مندانی بودکه از قلعه و بعضی اماکن مهم چون بازار قیصریه و دهنشیر بازدید نمودند و هرچند از بعضی کمبودها و نقایصی که وجود دارد گلایه داشتند اما در مجموع برای آنهابا خاطرات خوبی همراه بود.

• در آخرین ماههای سال ۹۵ بود که اعلام شد مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس ومسوولان ، رئیس میراث فرهنگی و مدیر پایگاه میراث فرهنگی لار در سالن شورای شهر با مردم دیدار می کنند . نگارنده نیز به همراه برخی از همشهریان در جلسه حضور داشتم و علاقه مندان حوزه گردشگری نقطه نظرات خود را بیان داشته و ضمن انتقاداتی که به مسوولان داشتند نظرات و پیشنهاداتی نیز ارائه نمودند از جمله درخواست ها تلاش برای ثبت جهانی بازار قیصریه و مرمت سردر بازارکه چند سالی است قول آن داده شده ، جلوگیری از تخریب بیشتر اماکنی چون قلعه ، کاروانسراها و حمام ها و… بود. در همان جلسه قول مساعد دادند که تحرکی در این حوزه را خواهیم داشت و سر در بازار در آینده نزدیک مرمت خواهد شد اما با وجود گذشت چند ماه از آن تاریخ هنوز هیچ اقدام عملی صورت نگرفته است و ظاهرا باید منتظرباشیم که یکسال دیگر بگذرد و شاهد از بین رفتن تدریجی سایر ابنیه ها باشیم که تازه ترین مورد خبرهای منتشره چند روز اخیر در فضای مجازی که برخی منازل قدیمی و تاریخی تخریب شده و ناراحتی علاقه مندان میراث را به همراه داشت.

• فعالان حوزه میراث فرهنگی به صورت خود جوش اقداماتی را انجام می دهند که نمونه آن احیای دهنشیر قنبر بگی، منازل قدیمی و یا افتتاح موزه آب و… می باشد که با تلاش و پیگیری های فعالان این حوزه و همراهی افراد حقیقی و حقوقی دیگر انجام شده است. به نظر می رسد فعالان اجتماعی و علاقه مندان حوزه گردشگری و میراث فرهنگی به دلیل عدم انسجام تشکیلاتی و با فاصله از مدیران شهرستان آنان را از پاسخگویی راحت کرده اند.  وقتی چند ماه از حضور نماینده عالی دولت ( معاون استاندار وفرماندار ویژه لارستان ) در این شهرستان می گذرد و جلسه انجمن میراث برگزار نشده است باید فعالان شهرستان از این بابت نگران باشندکه حوزه گردشگری جایگاهی در نزد مسوولان نداشته و یا در حد حرف می باشد و اگر با همین وضعیت پیش برویم فقط باید شاهد از دست رفتن فرصت ها و از بین رفتن آثار فرهنگی شهر باشیم. 

اما سوال این است که راهکار برون رفت از این وضعیت چیست ؟همه اقداماتی که انجام شده و یا در حال انجام است قابل تقدیر است اما حرکت به کندی پیش می رود و در این زمینه کارشناسان این حوزه باید نظر بدهند و نگارنده چون به این مقوله علاقه منداست نظر خود را بیان نموده و معتقد است تا زمانی که نگاه مردم و مسوولان ما در این مورد بخصوص تغییر نکند حرکت در این حوزه کند و لاک پشتی خواهد بود و باید حرکتی هدفدار و عمومی بوجود بیاید تا شاهد تغییر اساسی در این زمینه باشیم توضیح راهکار این است که :

• همراهی و مشارکت فعالانه مردم:با نگاهی به شهر لار و روستاهای اطراف و بخش ها ی تابعه ظرفیت های متعددی در زمینه میراث فرهنگی نمایان است که نیاز به ساماندهی دارد نقش مردم در این زمینه انکار ناپذیر است. هر چند در حال حاضر علاقه مندان مردمی در این زمینه فعالیت می کنند ولی تشکیل مجموعه ای ازکارشناسان و علاقه مندان(هیئت امنا) این حوزه و ارتباط مستمر با مدیران شهرستان و خیرین می تواند نگاه مردم را تغییر دهد تا خود در امر پیشرفت میراث گذشتگان فعال تر باشند در اکثر منازل آثاری از گذشتگان وجود دارد که می توان موزه های متعددی را دایر کرد موزه مردم شناسی ، صنایع دستی ، تاریخی ، دستخط های قدیمی ، آثار هنری ادبی و… از جمله آنهاست (شایان ذکر است که به صورت خودجوش گام هایی برداشته شده است اما هنوز آثار متعددی در منازل و نزد اشخاص است که نیاز به برنامه ریزی برای جمع آوری این گنجینه ها دارد )مثلا می گویند کسبه بازار یا کاروانسراها همکاری آنچنانی نمی کنند یا بسیار محدود است تشکیل این مجموعه و برگزار ی جلسات منظم هفتگی یا ماهانه در یکی از اماکن مورد نظر مثلا کاروانسراها ، حمام ها ، و اجرای برنامه هایی چون شب شعر و بازخوانی کتب اشعار شاعران محلی وبیان جایگاه گذشته لارستان در سطح کشور و راههای احیای عظمت گذشته در تغییر نگاه مردم بسیار موثر و سودمند است.

• دعوت از سخنرانان توانمندی که در امر گردشگری و میراث فرهنگی صاحب نظر هستند و تاکید چند باره بر این موضوع که حوزه گردشگری لار توانمندی های بسیاری دارد و توجیه کسبه برای همراهی و همکاری با مدیران میراث فرهنگی شهرستان ، تا شوق تغییر را در مردم بوجود بیا ورد. اگر از یک نقطه شروع و آن محل احیا شود مردم مشارکت بیشتری خواهند داشتمثلادهنشیر قنبر بگی با کمک برخی از فعالان شهر و همکاری و مساعدت شهرداری و شورا مرمت شد اما چون همه زوایای کار در نظر گرفته نشده هنوز تا مرحله استفاده عمومی فاصله دارد زیرا برخی امکانات ضروری ندارد و اطراف آن هنوز چون گذشته نامناسب است.

• دعوت از مسوولان شهرستان و حضور در جلسات و ترغیب آنها به مشارکت بیشتر در این زمینه از اهمیت ویژه برخوردار است این جلسات و طرح سوال مسوولان را به تلاش بیشتر وادار می کند.

• ترغیب مردم به سرمایه گذاری در امر تامین زیر ساخت های گردشگری و تاکید بر بازده مطلوب سرمایه گذاری ها این مهم ممکن نمی شود مگر با فراهم کردن بستر های مناسب از سوی دولت به بیان دیگر گام اول را باید دولت بردارد تا سرمایه گذار به این حوزه ورود پیدا کند.

وظیفه مدیران شهرستان:کلیه مسوولان شهرستان اعم از مدیر محترم میراث و سایر مدیران اثر گذار ( فرماندار و نماینده مجلس ، شهردار ، رئیس راه و شهرسازی و… ) باید به این باور برسند که اگر اماکن فرهنگی لار و لارستان مورد توجه قرار گیرد به تنهایی می تواند به اندازه چند مرکز تولیدی یا خدماتی ایجاد اشتغال نموده و لارستان را به ایرانیان و حتی جهانیان بشناساند حضور بسیار معدود گردشگران خارجی در لار و بازدید از آثار قدیمی برای آنها جالب است وقتی از آنها سوال میکنی که چگونه با این شهرستان آشنا شدید می گویند از طریق اینتر نت اطلاعات نسبی در مورد شهر لار پیدا کرده ایم . حضور مستمر در جلسات مردمی ، و تشویق خیرین و سرمایه گذاران برای ورود به این حوزه قابل توجه خواهد بود همچنین دعوت از مدیران بالادستی بخصوص ریاست میراث فرهنگی کشور و حضور فیزیکی در منطقه بدون تردید در تخصیص اعتبارات موثر خواهد بود به راستی آیا مردم و فعالان شهر ما آماده تغییر هستند ؟

غلامرضا حامدپور