پیشنهاد یک متخصص حوزه شهرسازی به شهرداری و شورای شهر:

بازنشر/ضرورت بهره گیری از گیاهان بومی در شهر لار و اطراف آن

یکی از نقاط ضعف مدیریت شهری امروزه ما به طول مدت میان صدارت شورا و شهرداری بازمیگردد که این امر باعث می شود شهرداریها پروژه هایی را در نظر یگیرند که در طول دوره خود بتوانند به انجام برسانند و مردم نیز آن را ببینند.

این عامل باعث می شود پروژه های بلندمدت شهری رفته رفته به فراموشی سپرده شوند. یکی از این پروژه های بلندمدت  ایجاد فضای سبز و پوشش های گیاهی است که چندسالی به طول می انجامد. بخاطر این امر اغلب شهرداری ها به سمت احداث پارک هایی با درختان بوته ای و چمنی می روند که زمان کمتری نیاز دارد. در این زمینه پارک های جنگلی و کمربندهای سبز شهری به فراموشی سپرده می شوند.

خشکسالی های اخیری که در جهان و مناطق جنوبی کشور با آن روبرو شده ایم زنگ خطری است که لزوم انجام اقداماتی جدی برای ایجاد پوشش های گیاهی که دارای جنبه ای بلند مدت هستند را گوشزد می کند.  برخی از اقدامات مانند استفاده از آسفالت های سرد، عدم استقرار نواحی صنعتی تولید کننده هوای گرم در نواحی شهرها، استفاده از رنگ سفید در پشت بام منازل و از همه مهمتر افزایش سطح پوشش های گیاهی برای سایه اندازی بیشتر در سطح شهر و اطراف آن را می توان در این خصوص نام برد.

در مسیر توسعه فضای سبز و کاهش مصرف آب دو رویکرد مهم وجود دارد:

اول بهره جویی از روش های نوین آبیاری و دوم استفاده از گیاهان بومی و سازگار با منطقه است که البته روش دوم روشی موثرتر و پایدارتر است. البته در این مورد شهرداری ها بدلیل زمان بر بودن تحقیق و اقدامات این امر کمتر تلاش کرده اند. برخی اوقات شهرداری ها با بهره گیری از تجربه شهرهای دیگر اقدام به کاشت درختان می کنند. مانند گیاه کویته که چون در اهواز کشت شده است به سرعت منطقه لارستان را تحت پوشش قرار داده است.

===============

اگر به آبراهه های شهری نگاهی بیاندازیم متوجه میشویم که سه گونه کنار،نخل و گز در سطح منطقه قابلیت رشد دارند و در جای جای دشت های منطقه به تعداد زیاد قابل مشاهده هستند. این درختان گونه هایی هستند که در زمان بارش های موسمی نیازهای آبی خود را فراهم می کنند و نیاز به آبیاری ندارند. یکی از مکان هایی که میتوان به آن اشاره کرد نخلستان های دیم در مسیر رودخانه بروند است که از این راه استفاده شده است و فقط یک یا دوبار در سال توسط باران آبیاری می گردند.

از سوی دیگر دشت لار در حصار دو کوه شمالی و جنوبی قرار دارد. لار از شمال به کوههای شهرقدیم و از جنوب به کوههای شهرجدید ختم می شود که تقریبا به موازات هم قرار دارند. جهت وزش بادهای غالب در منطقه از شرق به غرب است که باعث می شود منطقه غرب شهر لار یعنی مسیر لار به گراش مستعد ایجاد یک کمربند شهری و پارک های جنگلی باشد. در شهر گراش هم این امر مستعد است.

 

دشت لار در حصار دو رشته کوه شمالی و جنوبی

 

از سوی دیگر جهت شیب شهر لار از سمت غرب به شرق است یعنی زمان بارش باران، آّب باران از غرب به شهر وارد می شود و از آن عبور میکند که این امر سبب ایجاد سیلاب و تخریب در سطح شهر می گردد.

یکی از راههای مهار این سیلاب ها تشکیل پوشش گیاهی در مسیر آن است. این کار باعث میشود بجای انجام هزینه های هنگفت در سطح شهر، با ایجاد بندهایی در مسیر آب و در خارج شهر هزینه کمتری را متحمل شویم.  این نمونه کار را در شهر اوز و صحرای باغ می توان دید که از آبهای جمع شده در پشت بندها جهت آبیاری کشاورزی استفاده می شود. کارکرد این بندها علاوه بر جلوگیری سیلاب و استفاده کشاورزی میواند باعث خنکی شهر در زمان وزش باد و حتی ایجاد مکان های تفریحی نیز باشد. نمونه ای از این خصوصیات را میتوان در سدلتیان در منطقه لواسان تهران نیز دید.

تنگه جنوبی پلیس راه که قابلیت ایجاد بندهای آبی را دارد.

نخلستانهای دیم شمال غربی شهرقدیم لار که در مجاورت مسیل بروند مکان گزینی شده اند.

بخشی از دشت نیمه که به سبب جمع شدن آب در زمان بارشهای موسمی، پوشیده از درخت کنار خود رو می باشد.

نمونه ای از بندهای ایجاد شده توسط شهرداری بر روی رودخانه، پیش از رسیدن به سد لتیان، در شهر لواسان، با هدف ایجاد پارک خطی و تفریحگاه

در کل با توجه به مطالب گفته شده این ایده به ذهن می آید که در غرب شهر لار و گراش میتوان پارک های جنگلی و دریاچه های فصلی ایجاد کرد. در این راستا میتوان از اساتید موجود در دانشگاه آزاد لارستان که در رشته جغرافی فعالیت دارند میتوان بهره برد.

با توجه به شرایط تپه ای و کوهی اطراف شهرلار میتوان بر روی ایجاد گیاهی مانند انجیر کوهی نیز کار کرد.در مسیر خور و نیمه نیز گیاهان تپه ای رشد کرده اند که میتوان از آنها در فضای شهری نیز استفاده کرد. میتوان از تپه های اطراف شهر لار درجهت ایجاد فضاهای تفریحی و افزایش پوشش گیاهی بهره برد. برخی از گونه های غیربومی مانند کاکتوس نیز می توان در منطقه ایجاد نمود. طبیعتا شهرداری در دوره جدید میتواند بر روی این مسائل توجه ویژه ای داشته باشد.

درخت کهور پاکستانی

انجیر کوهی

کنار

کاکتوس با قابلیت بهره گیری در پوشش گیاهی

یادداشت : دکتر حامد مقدم

پیاده سازی مطالب: حسین داوری