تبعید 6 ماهه یک فعال سیاسی به لارستان

به گزارش میلاد لارستان به نقل از شبکه اطلاع رسانی دانا، نام ابوالقاسم معمار برای شهروندان بیجاری و خطه کردستان نامی آشناست، فردی که همپای دوستانش در آن زمان با پخش و تکثیر اعلامیه های امام (ره) و هدایت راهپیمایی ها علیه شاه نقش موثری داشت.

متولد دوازدهم مهر ماه سال ۱۳۲۹ است ، تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه خاقانی و دبیرستان را در مدرسه پهلوی به اتمام رساند ، پدرش حاج غلامرضا معمار از معمارهای سرشناس بیجار گروس بود. حاج ابوالقاسم معمار یکی از متنفذین بیجار است که در سال ۵۶ بعلت ترس رژیم از فعالیت های سیاسی وی را به لارستان استان فارس تبعید کردند. متن زیر مشروح گفت و گو با این فعال انقلابی بیجار گروس است که از منظرتان می گذرد:

کردتودی: با تشکر از اینکه تقبل زحمت فرمودید و به دفتر ما تشریف آوردید، بفرمائید علت ورود شما به مبارزه با رژیم پهلوی چه چیزی بود؟

حاج ابوالقاسم معمار: بسم الله الرحمن الرحیم، فرا رسیدن چله انقلاب را خدمت تمامی افرادی که این مصاحبه شما را می خوانند تبریک عرض می کنم، با توجه به اینکه بافت خانواده ما مذهبی بود و مقید به اعتقادات بودیم و ارتباط تنگاتنگی با جامعه روحانیت داشتیم  از سال ۱۳۴۲ در فعالیت های سیاسی شرکت کردم و با توجه به اینکه تا کنون به سن تکلیف نرسیده بودم مقلد مرحوم آیت الله بروجردی بودم و همان زمان روحانیون برجسته ای که به شهر ما می آمدند آنها را به منزل خودمان می بردم و از آنها پذیرایی می کردم و با توجه به مسافرت های زیادی که به قم داشتم فعالیت هایم در این زمینه گسترده تر شد.

در زمان پهلوی فضای سیاسی شهرستان بیجار چگونه بود؟

حاج ابوالقاسم معمار: دوران پهلوی ، دوران خفقان و ستمگری و ظلم و چپاول بود، دوران بسیار سختی برای مردم ایران بود ، برخلاف الان بود ، الان خوشبختانه تمامی آزادی های فراهم است و برخی افراد از این فضاء سوء استفاده می کنند و نمی توانند استفاده بهینه داشته باشند. در زمان پهلوی کوچکترین ساز مخالف به شدت سرکوب می شد و یک فضای به وجود آمده بود که افراد خانواده هم به یکدیگر اعتماد نداشتند و از ترس اینکه مبادا کسی مامور مخفی در آنها باشد از گفتن حقیقت چشم پوشی می کردند.در شهر بیجار به تبع سایر شهرهای دیگر کشور برخی از روحانیون ممنوع التصویر و ممنوع القلم بودند ، به همین دلیل است بعد از ۴۰ سال از انقلاب خیلی از حقیقت های آن زمان ناگفته مانده و پذیرش آن برای جوانان ما مشکل است.

شروع فعالیت های انقلابی در بیجار توسط چه کسانی بود و شما چه نقشی داشتید؟

حاج ابوالقاسم معمار: اوج فعالیت های انقلابی در شهرستان بیجار از سال ۴۷ در بیجار شروع شد و روحانی مبارز حجت الاسلام شیخ حسینعلی رحمانی که دو دوره نماینده مردم بیجار در مجلس شورای اسلامی و یک دوره عضو خبرگان رهبری بود آغاز کننده فعالیت های سیاسی در شهرستان بیجار درهمان سال بود. تاسیس حوزه علمیه امامیه توسط مرحوم حجت الاسلام حاج محمد امامی امام جمعه انقلابی بیجار دیگر حرکت فرهنگی مهم در شهرستان بیجار جهت ادامه فعالیت های سیاسی علیه رژیم پهلوی بود، که محل پرورش روحانیونی بود که در حال حاضر در مسندهای مهم انقلاب هستند.

اولین مکانی که فعالیت های انقلابی سیاسی علیه رژیم ستم شاهی در آن انجام شد کجا بود؟

حاج ابوالقاسم معمار: در سال ۱۳۴۸  کتابخانه ولی عصر (عج) در مسجد قائم برای فعالیت های سیاسی و فرهنگی در آن زمان تاسیس شد. شهید محمد علی الماسیه ، حاج محمد جواهری، حاج غلامرضا ولایتی ، حاج نصرت الله باش افشار ، مرحوم عباس توکل ، حسین محمدیاری و حاج شاپور توکل اعضای هسته اولیه تشکل انقلابی ما در کتابخانه ولی عصر بود. در کتابخانه که تعدادزیادی از جوانان بیجاری عضو آن شده بودند ،؛ جلسات عقاید و آموزش قرآن توسط هسته اولیه تشکل و روحانیون برگزار می شد و به طور کلی بگوئیم کتابخانه ولی عصر نقطه آغاز حرکت انقلابی مردم بیجار بود. تعدادی از اعضای هسته اولیه تشکل اتقلابی مانند خودم ، حاح حامد سبحانی حاج شاپور توکل یا تبعید شدیم یا روانه زندان ساواک شدند. مهمترین فعالیت این هسته هم چاپ و پخش اعلامیه های حضرت امام خمینی (ره) در سطح شهر بود.

چه اقدامات مهمی در این پایگاه سیاسی فرهنگی انجام دادید؟

حاج ابوالقاسم معمار: این را بگویم نقش کتابخانه ولی عصر در هدایت برنامه های سیاسی در شهر بیجار در ایام ستم شاهی بی بدیل بود. سخنرانی ها توسط مبارزین انقلابی در این کتابخانه کم کم رنگ و بوی سیاسی گرفت و تعداد جوانان مشتاق انقلاب روز به روز زیادتر می شد. در سال ۱۳۵۷ با همفکری شهید الماسیه اقدام به برگزاری اولین نمایشگاه کتاب در بیجار نمودیم ، در زمانی که یک کارمند عالی رتبه دولت هزار تومان حقوق داشت ، من و شهید الماسیه ۸۰ هزار تومان کتاب های ممنوعه آن زمان مانند ولایت فقیه ، منافقین از دیدگاه بنی صدر ، کتاب های بازرگان و برخی کتاب های اعتقادی به فروش رسانیدم. در آن زمان تمامی حرکت های سیاسی با هدایت مرحوم آیت الله رحمانی و مرحوم آیت الله امامی حساب شده و خوب بود و هیچ اتفاق ناگواری که منجر به از بین رفتن افراد شود نداشتیم.

علاوه بر کارهای فرهنگی آیا در پخش اعلامیه های امام (ره) هم نقش داشتید؟

حاج ابوالقاسم معمار: بله، با ارتباطی که با علما در قم و تهران داشتم شبانه با شهید الماسیه به قم می رفتیم و ۳ برگ از اعلامیه های حضرت امام را می آوردیم و برای دستگاه تکثیر در مضیقه بودیم ، بغیر از دو الی سه اداره بیجار دستگاه تکثیری در بیجار نبود و آنهم در اداره اطلاعات کد گذاری شده بود و ما نمی توانستیم از آن استفاده کنیم. شهید محمد علی الماسیه در آن زمان معاون بانک ملی بیجار بودند ، شبانه این بیانیه ها به تعداد ۵۰ برگ تایپ می کرد و بیرون می آورد و در طول هفته یک یا دو بار آنها را پخش می کردیم. در همین ایام به فکر سرقت یک دستگاه تکثیر از اداره ورزش سنندج افتادیم و همراه شهید الماسیه به بهانه خرید مصالح برای ساختمان وی عازم سنندج شدیم،این دستگاه تکثیر در آبدارخانه آن اداره نگهداری می شد و طبق نقشه ای که شهید الماسیه کشیده بود تا آنجا رفت اما از بدشانسی ما آبدارچی آمد و ما نتوانسیم کارمان را انجام دهیم. آقای اکبر گلمحمدی از اعضای کتابخانه ولی عصر فردی خوش ذوق و مبتکر بود و با قوطی شیر خشک و اسفنج و مقداری جوهر اقدام به ساخت یک دستگاه تکثیر دستی کرد که تا حدودی کار ما را راه می انداخت.

هر شب تا ۲۰۰ برگ از اعلامیه های که از قم و تهران به دست ما می رسید تکثیر می کردیم و طبق دسته بندی که در مغازه من انجام می شد هر شب تعدادی از برادران آن را پخش می کردیم ، نحوه پخش هم به اینگونه بود می رفتیم مساجد به ویژه مسجد قائم، سیدالشهداء و جامع به عنوان نمازگزار در صف آخر می ایستادیم و به صورت صوری نماز می خوانیدم و هنگامی که نمازگزاران به سجده می رفتند اعلامیه ها را روی سر آنها پخش می کردیم ، عده ای از ترس نماز را رها می کردند و عده ای هم بعد از آن با دقت آن را مطالعه می کردند و به ما ملحق می شدند. در این میان هم آقای حسن هاشمی از انقلابیون بیجاری به جرم پخش اعلامیه چند ماهی در زندان ساواک سنندج بودند.

از فعالیت های انقلابی خودتان در سال ۵۷ برایمان بگوئید؟

حاج ابوالقاسم معمار: در سال ۵۷ با تیز بینی شهید الماسیه به یکی از آرزوهایمان رسیدیم و آن خرید یک دستگاه چاپ و تکثیر نیمه اتوماتیک بود، دقیقا یادم نیست شهید الماسیه یک آگهی فروش در روزنامه کیهان یا اطلاعات آن زمان دیده بود که آدرس فروش ماشین های فتوکپی و تکثیر در آن درج شده بود. با شهید الماسیه عازم تهران شدیم و به خیابان تخت جمشید آن زمان که سفارت آمریکا هم در آن قرار داشت رفتیم و با قیمت ۴۵۰۰ تومان یک دستگاه تکثیر گرفتیم و در منزل حاج محمد جواهری روزانه ۶۰۰ برگ اعلامیه چاپ می کردیم. در همان سال که آقای جواهری در کرمانشاه درس می خواند با خود یک برگه بزرگ که عکس شاه بود آورده بود ، از آن ۱۰۰ برگ چاپ کردیم و یک ضربدر قرمز بر روی عکس می کشیدیم و پشت آن با خط پفکی درشت شعارهای انقلابی می نوشتیم و برای ۵۰ مسئول ادراه بیجار از طریق صندوق پستی ارسال کردیم. از روز بعد از آن مسئولان شهربانی در صدد پیدا کردن ما بودند و با زیرکی و هوشیاری اعضای هسته انقلابی بیجار نتوانستند مقصر این کار را پیدا کنند.

اولین شعار مرگ بر شاه در سال ۵۷ به طور واضح درمسجد جامع بیجار گفته شد که لرزه ای بر اندام نیروهای شهربانی انداخت که در پی آن من به لارستان فارس تبعید شدم.

 

 آیا بانوان بیجاری هم در پخش اعلامیه ها کمکتان می کردند؟

حاج ابوالقاسم معمار: بله می توانم بگویم که بانوان نقش خیلی پررنگ تری در هدایت فعالیت های سیاسی در بیجار داشتند. در تظاهرات های که داشتیم بانوان زودتر از ما ندای مرگ بر شاه سر می دادند و مادر و خواهران اعضای اصلی هسته انقلابی بیجار هم برای پخش اعلامیه ها خیلی کمک مان کردند.

وضعیت امکانات رفاهی شهر بیجار در زمان پهلوی چگونه بود؟

حاج ابوالقاسمم معمار: امکانات بسیار محدود بود تا ساعت ۱۲ شب برق داشتیم ، نیروهای شهربانی برای روشن نگه داشتن بازار از فانوس استفاده میکردند ، تعداد خیلی محدودی از مردم در منزل برق داشتند ، یک منبع آب کوچک در روی کوه نقاره کوب قرار داشت آب شهر را تامین می کرد که آنهم همه منازل لوله کشی منازل نداشتند و از طریق حفر چاه در حیاط یا ۲۵ رشته قناتی که در شهر وجود داشت آب شرب تهیه می کردند.

تنها یک درمانگاه که آنهم توسط دکترهای آلمانی و بنگلادشی اداره می شد در شهر بیجار وجود داشت و تعدای از خانواده های متمکن تلفن هندلی داشتند و در کل امکانات بسیار ضعیف بود. اما امروز به مدد پیروزی انقلاب اسلامی شاهد پیشرفت امکانات در شهر بیجار هستیم.

حاج آقا معمار قریب دو ساعت است که از خاطرات شما استفاده می کنیم بعنوان سوال آخر اگر چیزی فراموش کرده ام بفرمائید؟

حاج ابوالقاسم معمار: از شما تشکر میکنم ، ناگفته های خیلی زیادی از فعالیت های انقلابی در بیجار داریم که از صبر و حوصله شما خارج است و از شما بابت اینکه به یاد ما بودید خیلی تشکر میکنم. فقط این را بگوییم متاسفانه ما قدر این انقلاب را آنگونه که شایسته آن است ندانسته ایم ، نامهربانی بسیاری با این انقلاب می شود، این انقلاب به مردم ما حیات دوباره داد و ما مانند یک ماهی در دریا هستیم که از بیان عظمت آن عاجز هستیم و اگر خدای نکرده به خشکی بیفتیم قدر آن را می دانیم.

مسئولین ما خیلی خیلی بیشتر به فکر این انقلاب باشند ، از خودمحوری، خودخواهی و بی توجهی و بی سیاستی پرهیز کنند و از انقلاب و رهبری دفاع کنند ، اگر به فرامین امام و رهبر عمل نکنند ضربه سختی خواهیم خورد که جبران آن مشکل است .