وکیل الرعایا بیرمی و سیدعبدالحسین لاری در گزیده اسناد

کتاب «گزیده اسناد وکیل ­الرعایای بیرمی» با پرداختن به اسناد تاریخی «ناظم التجار فارس» در دوره قاجار منتشر شد. به گزارش میلادلارستان وبه نقل از  مهر، مجمع ذخائر اسلامی این کتاب تاریخی را با تمرکز بر اسنادی از دوره قاجار درباره سید فرج‌­الله وکیل ­الرعایای بیرمی، یکی از مصلحان و سیاستمداران ایرانی و به قلم سید احمد عسکری و وحید کارگر جهرمی به بازار نشر عرضه کرده است.

سید احمد عسکری از مولفان این کتاب در پیشگفتار آن در خصوص فصل بندی و اسناد منتشر شده در این کتاب اظهار داشته است: کتاب گزیده اسناد وکیل ­الرعایای بیرمی در فصل اول به معرفی نقش تاریخی سید فرج الله وکیل الرعایا در مناطق جنوبی کشور و شخصیت تاریخی وی می پردازد. در فصل دوم، اسناد وکیل الرعایا در پنج دسته، احکام و اسناد سیاسی، سفارش نامه ها، اسناد مالیاتی و مالی، اسناد اجتماعی و اسناد شخصی وکیل الرعایا منتشر شده است و در فصل سوم تصاویری تاریخی شامل مهرها، نامه ها و عکس های تاریخی خاندان وکیل الرعایا به چاپ رسیده است.

عسکری در خصوص معرفی هر چه بیشتر این شخصیت تاریخی عنوان کرد: سید فرج الله وکیل الرعایا، وکیل الرعایایی و ناظم التجاری در فارس عهده قاجار بوده است که با واگذاری بخشی از نواحی لارستان فارس به وی در سال های نخستین مشروطه، نقش مهم و برجسته ای در تحولات تاریخی مناطقی از جنوب کشور در ناحیه لارستان فارس برعهده داشته است و در این مجموعه اسنادی از تلاش ایشان برای برقراری آرامش و مبارزه با اشرار در جنوب کشور منتشر شده است.

وی افزود: آنچه در اين نوشتار آمده است، معرفی یکی از چهره های تاریخی و بررسی برخی فعاليت ‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادی ایشان در اولین سال‌ هاي مشروطيت است که به ما در شناخت تحولات اجتماعی مناطق جنوبي ایران در دوره مشروطه و دوران پیشینی و پسینی آن کمک می کند.

از نقاط برجسته این کتاب، پرداختن گزیده و مفید به همه ابعاد شخصیت سیاسی، اجتماعی و حتی شخصی این شخصیت تاریخی است؛ به طوری که علاوه بر انتشار احکام حکومتی وکیل الرعایای بیرمی، گزارش های تجاری ایشان، نامه هایی در خصوص تامین و برقراری امنیت در آن صفحات، ذمه نامه ها و تمسک نامه هایشان، اسناد مالیاتی و حتی اسنادی همانند نسخه طب سنتی برای درمان ایشان و سند ازدواجشان (نکاح نامه) هم در این مجموعه منتشر شده است و در یک فصل جداگانه عکس هایی از فعالیتشان به چاپ رسیده است.

همچنین دینداری و اخلاق مداری این طبقه از سادات در بخشی مهمی از اسناد قابل ملاحظه است، برای نمونه اسنادی از این کتاب حکایت از ارتباط سید فرج الله وکیل الرعایای بیرمی و پدرش خیرالحاج سید علی تاجر بیرمی با آیت الله سید عبدالحسین لاری رهبر مشروطه خواهان جنوب کشور دارد و یا برای نمونه در یکی از اسناد این کتاب خبيرالدوله نایب ­الایاله فارس در یکی از نامه های تاریخی شان قید کرده است: جناب سلاله السادات آقا سيدفرج­الله وكيل­الرعايا به صفات مصلوبه آراسته و با اهالي به طور مبارك و مردم داري و بي­غرضي رفتار نموده و عموماً‌ از حسن كفايت و فرط درايت او راضي و خرسند هستند. همچنین در حکم واگذاری مناطقی از فارس به وکیل الرعایای بیرم به برخی از محاسن اخلاقی وی اشاره شده است که در یکی از اسناد کتاب قید شده است: عاليجناب سلاله ­السادات آقا سيد فرج ­الله بيرمي از اجله سادات و احرار است. واقعاً آثار نجابت و سيادت از ناصيه حال ايشان هويدا است. عمومي ذراري رسول الله مستحق توقير و احترامات واجب است،‌ خاصه اشخاصي كه در اكتساب حسب كوشيده اند.

طبق این گزارش، کتاب «گزیده اسناد وکیل ­الرعایای بیرمی» دومین کتابی است که به معرفی اسناد تاریخی طبقه ای از سادات جنوبی در دوره قاجار می پردازد و قبل از این نیز کتاب «خاندان حاج سید علی تاجر بیرمی در ایالت فارس» به همت مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به معرفی اسناد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این طبقه از سادات فارس پرداخته بود.

کتاب قبلی «خاندان حاج سید علی تاجر بیرمی در ایالت فارس» به معرفی کلی و اسناد برجسته حاج سید علی تاجر بیرمی به عنوان رئیس انجمن تجارت فارس پرداخت و دومین کتاب اسنادی که تازه منتشر شده با عنوان «گزیده اسناد وکیل ­الرعایای بیرمی» به مطالعه موردی و معرفی دومین فرد تاثیرگذار این شاخه از سادات و اسناد مرتبط با ایشان یعنی «سید فرج­الله وکیل­الرعایای بیرمی» ناظم التجار فارس پرداخته است.