ورود گردشگران خارجی با تسریع در ثبت جهانی قیصریه

امروزه حفظ آثار تاریخی در شهر‌های مختلف از مهم‌ترین دغدغه‌های دوستداران میراث فرهنگی است. بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی تغییر کاربری تاریخی به‌معنای تغییر مکان و استفاده‌های مناسب را از مهم‌ترین راهکارهای حفاظتی این آثار می‌دانند. زنده‌سازی این آثار با تغییر کاربری، مناسب با بافت و معماری این آثار سبب می‌شود که از مبالغ سنگین حفاظت صرف کاسته شود و علاوه بر آن با حضور بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در این زمینه اشتغال هم فراهم شود.

از میان صدها اثر تاریخی شامل قلعه، کاروان‏سرا، حمام، آسیاب آبی و بادی، آب‏‌انبار، مسجد جامع، خانه قدیمی، تل، تنب، بقعه، مقبره، آرامگاه، سد و بند، چهارطاقی، پل و ساباط موجود در شهرستان لارستان شامل بخش‏های اوز، بنارویه، بیرم، جویم، صحرای باغ و مرکزی تعداد ۱۷۷ اثر باستانی در ردیف آثار ملی ایران ثبت شده است.

به گفته سیما علویه، سرپرست اداره میراث فرهنگی لارستان بسیاری از این بناها از جمله کاروانسراها و خانه‌های قدیمی ظرفیت تغییر کاربری را دارند و می‌توان از این ظرفیت برای اشتغال و جذب سرمایه‌گذار برای رونق این شهرستان استفاده کرد.

با وجود بازار قیصریه که از قدیمی‌ترین بازارهای ایران است و موقعیت تجاری این شهرستان تغییر کاربری بناهای تاریخی می‌تواند رونق بیشتری به تجارت جنوب استان فارس و حتی جنوب ایران بدهد.

قلعه اژدها پیکر بر بلندای بام شهر لار در بدو ورود چشم هر مسافری را به خود جلب می‌کند. این بنا به دلیل موقعیت خاصی که دارد از جمله آثاری است که می‌توان برای تغییر کاربری از آن استفاده کرد.

جمشید جعفرپور، نماینده مردم لارستان در مجلس شورای اسلامی از تهیه طرح جامع ساماندهی، حفاظت و مرمت این قلعه خبر داد.

به گفته وی با اعتبار اولیه ۸۰۰ میلیون ریالی طرح جامع ساماندهی و حفاظت و مرمت قلعه اژدهاپیکر لار در دست تهیه است که در سال‌های آینده می‌تواند سبب رونق این شهر شود. با توجه به یافته‌های موجود، قدمت قلعه اژدهاپیکر به دوره پیش از اسلام می‌رسد و تا یک قرن پیش این قلعه مسکونی بوده است. قلعه اژدهاپیکر روی یک سطح مرتفع قرار گرفته و طول آن ۷۰۰ و پهنای آن ۱۷۰ متر است.

این قلعه از سه بخش دیوار سنگی محاطی، قلعه بالایی و میانی تشکیل‌ شده است. به‌جز قلعه بالایی و بنای مشهور به قبر مادر نادرشاه، بقیه قسمت‌های قلعه ویران‌شده است که امروزه به آن قلعه اژدهاپیکر می‌گویند. این اثر مجموعه‌ای از یک قلعه، یک برج، یک چاه با دیواره‌ای سنگی و با عمق بسیار و تأسیساتی نظیر آب‌انبارها و استحکامات نظامی بوده که امروزه خرابه‌هایی از آن‌ها باقی‌مانده است. این بنای تاریخی در سال ۸۲ به شماره ۱۵۰۷ در فهرست ملی به ثبت رسیده است.

براساس گفته‌های علویه، سرپرست اداره میراث فرهنگی لارستان مستندنگاری و مطالعات طرح رفع خطر این اثر در دستور کار است و در حال حاضر این قلعه تاریخی دارای حریم مصوب است.

هم‌اکنون راه دسترسی قلعه جاده‌ای آسفالته بوده اما راه قدیمی آن پلکان‌های سنگی است که می‌توان با احیای آن مسیر دسترسی مناسبی برای حضور گردشگران به قلعه را فراهم کرد. دامنه پایین‌ دست کوه فضای مناسبی برای ایجاد مراکز اقامتی – خدماتی برای گردشگران است.

علاوه بر قلعه اژدها پیکر اعتباراتی نیز برای مرمت کاروانسراها و حمام‌های قدیمی این شهرستان تخصیص داده شده است که مرمت و تبدیل این آثار به سفره‌خانه‌های سنتی و سرو غذاهای بومی این منطقه می‌تواند بازار خوبی در جنوب استان فارس برای مهمانان کشورهای حاشیه خلیج فارس به وجود آورد.

نماینده مردم لارستان در مجلس می‌گوید: در مجموع ۴ میلیارد و ۴۲۰ میلیون ریال برای مرمت این آثار اختصاص یافته است که از جمله می‌توان به مرمت حمام خضر جویم با اعتبار ۳۰۰ میلیون ریال، مرمت کاروانسرای شاه عباسی بنارویه با اعتبار ۴۰۰ میلیون ریال، مرمت خانه سوداگر اوز با ۴۰۰ میلیون ریال، مرمت پشت‌بام کاروانسرای نو و گلشن با ۱ میلیارد و ۳۷۰ میلیون ریال، مرمت خانه تاریخی مویدی لار با ۲۰۰ میلیون ریال و لایه‌روبی آب انبار تاریخی آقا با ۱۰۰ میلیون ریال اشاره کرد.

شاید بتوان گفت مهم‌ترین بنا در لارستان که برای ثبت جهانی در فهرست یونسکو قرار گرفته است، بازار قیصریه این شهر است که می‌توان آن را قلب تپنده تجارت جنوب ایران نامید. تاکنون مبالغی برای مرمت این بنا اختصاص داده شده که از جمله می‌توان به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریالی اشاره کرد که جعفرپور آن را بیان می‌کند.

با این حال این اثر که در سال ۲۰۰۷ در فهرست ثبت جهانی یونسکو واقع شده و می‌تواند تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگری استان فارس شود به‌دلیل ساخت‌وسازهای غیر‌اصولی ثبت آن به تاخیر افتاده است.

به گزارش میلادلارستان و به نقل از تسنیم، شهاب‌الدین رفعتی، مدیرپایگاه پژوهشی میراث فرهنگی شهر لار می‌گوید: با توجه به اهمیت ثبت مجموعه‌های تاریخی، مجموعه بازار قیصریه، آب انبار دهن‌شیر، مسجد، میدان قیصریه، مجموعه کاروانسراهای گلشن و نو و فضاهای پیرامونی می‌تواند به صورت یک مجموعه شهری مرتبط با هم جهت ثبت در فهرست آثار جهانی آماده شود.

اما برخی از ساخت‌سازها در محدوده بازار قیصریه و فضای بلافصل آن از جمله دلایلی است که ثبت جهانی این اثر را به تاخیر انداخته است و به گفته رفعتی اگر ساخت‌وسازها در محدوده عرصه و حریم این اثر کنترل شود می‌توان روند ثبت جهانی یکی از قدیمی‌ترین بازارهای ایران را سرعت بخشید.

چندی پیش معاون سرمایه‌گذاری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فارس از افزایش ۶۶ درصدی سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری در این استان خبر داده و گفته بود، برای سهولت کار و جذب حداکثری سرمایه‌گذاران، بسته‌های سرمایه‌گذاری درحوزه گردشگری در فارس تعریف شده که به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود.

به گفته داود جعفرپور این بسته‌ها در مناطق نمونه گردشگری واقع شده و هم‌اکنون مجموعه‌های گردشگری در حال ساخت در شهرستان‌های شیراز، لارستان، داراب، سپیدان، زرین‌دشت، نورآباد، آباده، مرودشت، فسا، جهرم، رستم، اقلید، لامرد، کازرون، خرمبید، مهر، ارسنجان، بوانات و قیروکارزین قرار گرفته است.

سرعت بخشیدن به ثبت جهانی بازار قیصریه، تغییر کاربری تاریخی بناهای تاریخی شهرستان لارستان در کنار سرمایه‌گذاری‌های اداره کل میراث فرهنگی استان می‌تواند شهر لار را به یکی از مقصدهای سفر گردشگران خارجی تبدیل کند به ویژه اینکه برخورداری از فرودگاه بین‌المللی مزیتی است که می‌توان  روند ورود گردشگر به این شهر را سرعت بخشد.