اهمیت انتخابات و ضرورت انتخاب نماینده اصلح

 انتخابات فرایندی سیاسی – اجتماعی است که در بین مردم دنیا از هر طیف و جناحی برای مشارکت در امور عمومی جامعه و یا چرخش قدرت از جناحی به جناح دیگر رواج دارد و نشات گرفته از شور و شعور سیاسی و اجتماعی در بین مردم و دموکراسی مردم سالارانه در بین نظام های حکومتی و دولت ها است. (البته این دموکراسی نیز تا زمانی مردم سالارانه باقی خواهد ماند که به انحصار و انحصار طلبی بدل نگردد)

امروزه مشارکت تمامی مردم دنیا در لایه های سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و امنیتی جامعه خود و در بین نظام های حکومتی و دولت ها امری نهادینه و پذیرفته شده است و روز به روز نیز بر اهمیت آن در بین مردم و جوامع بین المللی افزوده می شود. (شاید دلیل اهمیت آن نیز قدرت طلبی و به دست گرفتن قدرت توسط احزاب یا جناح خاصی برای رسیدن به اهداف حزبی و جناحی باشد)

در ایران برای اولین بار مشارکت مردم در واقعه تحریم تنباکو به طور فراگیر آغاز و مردم وارد صحنه انتخابات شدند تا در تصمیمات سیاسی و اجتماعی کشور خود مشارکت نمایند و این امر از زمان انقلاب مشروطه پررنگ تر شد. (جامعه مدنی)

اصولاً انتخابات یک فرآیند تصمیم گیری رسمی است که طی آن مردم برای اداره امور عمومی جامعه ،شخص یا اشخاصی را طبق قانون اساسی برای مجلس خبرگان رهبری ، رئیس جمهوری ، مجلس شورای اسلامی و شورای شهر و روستا برای مدتی معین با ریختن آراء خود به صندوق های انتخاباتی بر می گزینند. (میزان رای مردم)

البته برخی کشورها نیز برای سمت ‌های موجود در دولت های محلی و انتخاب شهردار نیز با انتخابات و دادن رای به نامزدهای مورد نظر خود اختصاص می دهند. (مشارکت در امور عمومی جامعه)

از فرایند انتخابات در بسیاری از سازمان ها و نهادهای دولتی ، تجاری و شرکت ها و سازمان های خصوصی نیز استفاده می شود که همه و همه حاکی از وجود دموکراسی مردم سالارانه در جامعه و مشارکت مردم در تصمیم گیری کلان آن است. (انتخاب اصلح)

در واقع یکی از مهمترین کاربرد ها در تمامی انتخابات ها این است که از آن به عنوان ابزاری برای گزینش «نماینده اصلح» جهت انجام امور جامعه و در مواقع لزوم دفاع از حق و حقوق کشور و مردم و جلوگیری از ضرر و زیان به منافع ملی و مردم است.

البته مهمترین اصل در انتخابات این است که مردم ، در انتخاب نمایندگان خود آگاهانه و دلسوزانه مشارکت  کنند و این امر را دغدغه خود بدانند که «به کسانی رای دهند که خارج از انحصار دولت ها و دولتمردان و یا شخص و اشخاصی خاص بوده» تا بتوانند برای سامان بخشیدن به وضعیت کنونی کشور و حوزه انتخابیه خود قادر به ایفای نقشی موثر باشند.

ضمناً همه نظام ‌های سیاسی و مردم سالار دغدغه مشارکت شهروندان خود در فرایند های سیاسی کشور را دارند، و از طرفی رخداد ها و اتفاقات اخیر سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی جامعه، تا حدود زیادی رفتار انتخاباتی مردم را تغییر داده و تحت تاثیر عوامل بوجود آورنده آن قرار گرفته اند که باید ساز و کارها و شیوه‌ های متناسب با آنچه باعث افزایش مشارکت انتخاباتی مردم می شود به کار بسته شود تا حداکثر مردم در انتخابات مشارکت نمایند.

لذا چگونگی رفتار و مشارکت مردم در انتخابات برای دولت ها و سیاستمداران از اهمیت ویژه‌ ای بر خوردار است زیرا که مشارکت فعال، گسترده و فراگیر مردم در انتخابات در سطح داخلی به منزله پشتوانه ملی و در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای ، اعتبار نظام های حکومتی و دولت های منتخب را به همراه دارد. همچنین از آنجایی که هر عملی یک عکس العملی به دنبال دارد، پس عوامل و گرایش های نهفته در عمق جامعه می تواند مردم را تحت تاثیر قرار داده و رفتار و فرهنگ سیاسی و میزان مشارکت آنها در انتخابات را تا حد زیادی تغییر دهد.

بنابراین در تحلیل رفتار انتخاباتی نقش عوامل فرهنگی، اجتماعی و شکاف‌ها و تعارضات منبعث از آنها اهمیت بسیار زیادی دارد.

به‌ طور کلی دیدگاه ‌و نظریه های مرتبط با رفتارهای انتخاباتی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

-دسته اول کسانی هستند که می خواهند بدانند آیا مردم در انتخابات مشارکت خواهند کرد و رای خواهند داد یا خیر.

-دسته دوم کسانی هستند که می خواهند بدانند که افراد شرکت کننده در انتخابات به چه گروه‌های سیاسی و اجتماعی رای خواهند داد.‌

امام خمینی (ره) در سخنانشان در مورد انتخابات، همواره بر ضرورت انتخاب اصلح تاکید و آن را به مردم یادآور می شد و از همه رأی دهندگان می خواست از میان نامزدهای نمایندگی مجلس ، بهترین و شایسته ترین افراد را انتخاب کنند.

مقام معظم رهبری، حضرت آیت ا… خامنه ای نیز در یکی از سخنان خویش، انتخابات مطلوب را این گونه توصیف می کند: «انتخابات مطلوب، انتخاباتی است که سالم، آزاد و طبق قانون برگزار شود. انتخاباتی که مردم، با شور و نشاط در آن شرکت کنند. انتخاباتی که به عنوان وظیفه دینی ، همه مردم ، خود را موظف به برگزاری باشکوه آن بدانند».

در ادبیات سیاسی رای دادن به نمایندگان بهتر و برتر که از آن به «انتخاب اصلح» یاد می شود، ضرورتی عقلی و شرعی است، یعنی هم منطق عقل و هم آموزه های دینی به ما این گونه حکم می کنند که مسئولان سیاسی و اجتماعی کشور ، از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی از میان بهترین افراد برگزیده شوند.

در حدیثی از پیامبر اعظم (ص) ضرورت و اهمیت همین موضوع ، یعنی واگذاری مسئولیت های اجتماعی به افراد شایسته نقل شده است.

آن حضرت در این باره می فرماید:

مَن اِستَعَمَلَ عامِلاً مِنَ المسلمینَ وَ هُوَ یَعلَمُ اَنَّ فیهِم اَولی بِذالِکَ مِنهُ وَ اَعلَمُ بِکِتابِ ا…  وَ سُنَّةِ نَبیّهِ، فَقَد خانَ ا… وَ رَسُولَهُ و جَمیعَ المُسلِمینَ.

هر کس شخصی را مأمور رسیدگی به امور مسلمانان کند، در حالی که می داند در میان مردم ، فرد دیگری بهتر و آگاه تر از او به کتاب خدا و سنت پیامبرش وجود دارد ، همانا به خدا و رسول و همه مسلمانان خیانت کرده است.

پس انتخابات در کشور ما تنها یک امری سیاسی – اجتماعی نیست ، بلکه جنبه عبادی و معنوی نیز دارد.

اساسا در یک جامعه اسلامی ، همه چیز با دین و ایمان، ارتباط دارد و رنگ و بوی الهی به خود می گیرد. از این رو ، هرگونه کار و فعالیت یا هر نوع خدمت رسانی و مشارکت اجتماعی می تواند نوعی عبادت به شمار آید.

بر این اساس ، حضور در انتخابات ، افزون بر آنکه وظیفه ای سیاسی ـ اجتماعی است ، یک تکلیف دینی و شرعی نیز به شمار می آید. طبق آموزه های دینی ، ما نبایستی نسبت به آینده خود و شهر و کشورمان بی اعتنا باشیم و از کنار هر اتفاق مهمی که در جامعه روی می دهد، به سادگی عبور کنیم.

بنابراین باید در برابر تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه خود حساس باشیم و ضمن احساس مسئولیت شرعی و دینی ، در فعالیت های اجتماعی حضور و مشارکتی فعال داشته باشیم. نگاه به توسعه و عمران کشور و جامعه اصولاً به ارائه امکانات اقتصادی و خدماتی منحصر بوده است، در حالی که توسعه واقعی فراتر از ارائه خدمات اجتماعی و به صورت مشارکت مردم در اداره امور جامعه است که به تدریج باید حجم دخالت دولت در اداره امور کم شود و به شهروندان واگذار گردد تا آنجایی که نهاد های مردمی، بدون اینکه به حکومت و جریان خاص سیاسی وابسته باشند، شکل بگیرند و  امور جامعه به دست توانای مردم اداره شود.

حبیب سمیعی

 

ن۲۲۰