سابات در لارستان

زمانی  که از به‌باجی نسبت به این مکان وبنایی  که در ایران بی نظیر است سئوال می‌کنیم می گوید فکر کنم فقط در منطقه لارستان این بنا یافت می شود.  ولی ذهن ما به شهر های یزد و کاشان هم خطور می کند که شاید در این شهرها هم این بنا وجود داشته باشد  و اسمش چیز دیگری است ولی به‌باجی روی حرف خودش ایستاده است  و می‌گوید این بنا مخصوص منطقه لارستان به ویژه لار وخور می باشد . به به‌باجی می گوییم که از سابات برایمان بگوید .

 در ابتدای صحبتش از سابات های مهم  و زیبای لارستان یاد می کند که تعداد کمی از انها باقی مانده است .  اکثر آنها در محله های قنبر بیگی  ؛دم گاله محله آقا؛ پاقلعه ؛ پیر غیب ؛آرد فروشان ؛ و یکی هم در محله نو  و در شهر خور هم  هنوز باقی مانده است .  بقیه سابات ها یا خراب کرده اند یا در حال خراب شدن می‌باشد . سابات به محلی اطلاق می شده است که در روی بعضی وقسمتی  از کوچه ها  به وسیله طاق پوشیده می شد و در بالای این سابات اتاقی درست می کردند  که متعلق به کسی می شد  که سابات درست می کرد.

ابزار و مصالح تأسيس سابات معمولا  سنگ، گچ همراه با طاق بوده است ولی در بعضی کوچه ها از تنه درخت خرما  (مخینه) هم استفاده کرده اند .  از فوايد سابات در منطقه لارستان كه به آن اهمیت می‌دادند خنک بودن آن در تابستان كه وسيله آرامش رهگذران  و در زمستان بخصوص  هنگام بارندگی مكاني براي جلوگيري از باران‌گير شدن عابران بوده است.

*)  سابات حاج غلامرضا معتمد
این سابات بزگترین و يكي از زيباترین سابات در منطقه  لارستان می باشد که توسط حاج غلامرضا معتمد يكي از خیرين لارستانی  در کوی گاله بنا شده است. طول ان به ۲۰ متر می رسد و معماری ان کم نظیر می باشد دارای ۸ طاق که از سنگ وگچ درست شده است .  به‌باجی می گوید  هم اکنون همت مسئولین می طلبد که مرمت و باز سازی اساسی  نسبت به این مکان بی نظیر صورت دهند و این بناهاي زيبا که نیاکان ما با زحمت درست کرده اند حفظ  ونگهدار شود.

 یعقوب ( صمد ) کامجو- لارستان