اهمیت بررسی انقلاب اسلامی در لارستان

انقلاب اسلامی  ایران  به عنوان یکی از رخدادهای بزرگ قرن بیستم با وجود گذشت سی و اندی سال از تحقق آن، هنوز هم به عنوان یکی از رخدادهای شگرف، از جایگاهی ویژه در پژوهش های تاریخی برخوردار است.

این انقلاب به خصوص از بعد مشارکت مردمی در تحقق آن، جایگاهی ویژه دارد و بازکاوی زوایای پنهان آن امری ضروری است. انقلاب اسلامی از جمله مهمترین تحولات سیاسی ایران بود که دگرگونی­های عمده­ای در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برجای گذاشت. گرچه این حرکت، جنبشی فراگیر و خیزش همگانی ملت ایران برای سرنگونی رژیم پهلوی بود؛ لیکن هرگز محدود به منطقه، شهر یا بخش خاصی از کشور نبود. از این رو یکی از نکات بارز قابل توجه در این جنبش، شمول آن در حوزه­ی وسیعی از قلمرو جغرافیایی کشور یعنی در شهرها و حتی بخش­ها و روستاهای کوچک بود.

شهرستان لارستان از جمله مناطق فعال در انقلاب اسلامی بود که همانند سایر شهرها در تحقق انقلاب نقش داشت. این شهرستان به دلیل قرار گرفتن در پس کرانه های شمالی خلیج فارس و وجود خاندان آیت الله العظمی حاج سید عبدالحسین لاری و نقش این خاندان در مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی جایگاه ویژه­ای در تاریخ معاصر کشور دارد و بررسی روند شکل­گیری انقلاب در آن، پژوهشگران را در شناخت جریان انقلاب اسلامی و دلایل موفقیت آن بیشتر آشنا خواهد کرد. از این رو شناخت عمیق و همه جانبه از ابعاد و وجوه آن ضروری به نظر می­رسد. هرچند از تحولات دوران انقلاب اسلامی در شهرهای بزرگ داده­های نسبتاً فراوانی منتشر شده است اما از تحولات شهرستان لارستان اطلاعات کمی در دست است. به نظر می­رسد، بررسی نقش این شهرستان در انقلاب اسلامی و روشن شدن حوادث این دوره برای پژوهش­های تاریخی به ویژه برای بدست آوردن برداشت جامعی از انقلاب اسلامی بسیار حائز اهمیت است.

برای روشن شدن حوادث دوران انقلاب اسلامی بهتر است فرایندتحقیق را از دوره­ی مشروطه شروع کرد. آیت الله سیدعبدالحسین لاری با تاسیس اولین حکومت اسلامی در این ناحیه در آستانه­ی انقلاب مشروطه و همچنین مبارزات خستگی ناپذیر خود در مقابل استعمار خارجی، روحیه­ی ظلم ستیزی را در این منطقه بیدار ساخت.

این روحیه­ی مبارزاتی بعد از فوت ایشان در میان خاندان و شاگردان وی و همچنین اهالی لارستان تداوم یافت. با این توصیف تبیین چگونگی رخدادهای انقلاب اسلامی در شهرستان­لارستان از چند جهت ضروری و مهم می­نماید: اول از همه فرزندان و نوادگان آیت الله العظمی سیدعبدالحسین لاری بودند که در فرایند انقلاب موثر و تاریخ ساز شدند از جمله این شخصیت ها می­توان به آیت الله العظمی سیدعبدالمحمد آیت اللهی، آیت الله العظمی سید علی اصغر موسوی لاری، آیت الله العظمی حاج سیدعبدالعلی آیت اللهی، آیت الله سید مجتبی موسوی  و آیت الله سیدحسین نسابه اشاره کرد.

علاوه بر این شخصیت­های مذهبی لارستان، باید به رخدادهای این مناطق اشاره داشت که همگام با حوادث کشوری و در یک راستا در جریان بود؛ مانند واکنش اقشار مختلف مردم و علمای لارستان در زمینه قیام پانزده خرداد،  تبعید حضرت امام(ره)، قیام ۱۹ دی ماه مردم قم و قیام مردم تبریز و… بنابراین بررسی کلی و نگاه اجمالی نشان می­دهد که بسیاری از این کنش­های مذهبی ـ سیاسی منطقه مورد تحقیق در تاریخ انقلاب اسلامی ایران مغفول مانده است؛ لذا مورخین باید عناصر سازنده در شکل­گیری روند انقلاب اسلامی ایران تا تثبیت آن در لارستان مورد کاوش قرار دهند.

نویسنده:رسول احمدلو