آینده جهان در سرزمینی به نام فلات ایران رقم خواهد خورد

یکی از مواردی که شاید به عنوان سوال در ذهنتان آمده باشد موضوع پیرامون چگونگی شکل‌گیری تمدنها می باشد. سیدحامد نسابه طی یک یادداشت مواردی را در این خصوص بیان نموده که به جهت تضارب آرا آن را منتشر می نماییم.  وی با ارائه ۵ محور شکل گیری تمدن ها بیان داشته که آینده جهان در سرزمینی به نام فلات ایران رقم خواهد خورد.

شاید با سوالاتی از قبیل  چه موقع یک جامعه به یک تمدن جدید میرسد؟  آیا ایران کنونی به تمدن جدیدی رسیده است؟  آیا مسیر ساخته شدن تمدنهای نوین در جهان مسیری مشخص است یا اینکه هر تمدن برای ساخته شدن ساختار و مسیر جداگانه ای دارد؟  تاکنون برخورده باشید. بد نیست این سوالات را در ادامه با هم بررسی نماییم:

برای ساخته شدن و شکل گیری تمدن ها چند عامل مهم دخیل هستند :

۱- بستر مکانی شکل گیری جوامع

در واقع مکان به عنوان یکی از شاخصه های جغرافیا و عامل اصلی پراکندگی جوامع مختلف نقش مهمی در شکل گیری تمدن ها دارد. فی‌المثل شما تا قیامت هم شاهد شکل گیری یک تمدن در شرق سرزمین پهناور روسیه نخواهید بود چون خاصیت ذاتی زمین در آنجا به‌گونه‌ای است که هیچگاه اجازه تمرکز جمعیت و شکل‌گیری تمدن را نخواهد داد ( هم از جهت اقلیم و هم موقعیتش نسبت به مراکز جمعیتی و مسیرهای تردد در جهان)  به نحوی که اگر تمام دارایی های جهان را در مغولستان یا سیبری جنوبی یا کامچاتکا جمع کنید تمدنی در انجا شکل نخواهد گرفت. اما در برخی سرزمین ها مثل فلات ایران اگر انباشت سرمایه زیادی هم صورت نگیرد، بستر برای شکل گیری تمدن کاملاً فراهم هست کما اینکه در طول تاریخ مکررا شاهد شکل‌گیری تمدن های مختلف از باستانی تا اسلامی و شیعی در این فلات پر گهر بوده ایم

و اما سرزمینهایی هم هستند که به جهت عوامل موثر ، از حوزه‌های ثابت تمدنی بشمار نمیروند به نحوی که گاهی با انباشت سرمایه شاهد شکل‌گیری تمدن بوده و روزگار دیگری هم با فرار سرمایه از اوج به حضیض سقوط کرده و خواهند کرد .  مثل سرزمین های اطراف نیل در مصر علیا و سفلی آن هنگام که سایه تشکیلات سیاسی ، نظامی و مالی فراعنه از آنها برداشته شد دیگر هیچ گاه شاهد شکل‌گیری تمدن خاصی نبودند بجز برهه کوتاهی از دوره فاطمیون (بعنوان بخشی از تمدن اسلامی)  یا مثل ایالات متحده آمریکا در آمریکای شمالی که اگر همین الان سایه کارتل های مالی و پنتاگون را از سر آن بردارید به چشم برهم زدنی شاهد سقوط سریعتر از موعد رویای آمریکایی در سرزمین سرخپوستان، خواهید بود.  و البته در طول تاریخ هم آنجا هیچگاه شاهد شکل گیری تمدنی مثل ایران و بین النهرین نبوده ( آمریکای شمالی نه امریکای لاتین ! )

بر این اساس خاصیت ذاتی سرزمینها ( اعم از مولد جمعیت یا فرهنگ) یکی از اصلی ترین و مهمترین زیربناهای شکل گیری تمدن ها هست که ما در ایران واجد آن هستیم.

۲- سابقه تاریخی دولت – ملت واحد در سرزمین ها 

بگذارید مثالی ذکر نماییم. هیچگاه در دامنه‌های شمالی رشته کوه هیمالیا و یا هیچ گاه در مناطق مرکزی قاره آفریقا شاهد تشکیل دولت-ملت واحد در طول تاریخ نبوده ایم فلذا اگر تمام امکانات دنیا را در آنجاها جمع کنند باز هم به سختی و یا به ضرب و زور دوپینگ شاید بتوان یک شبه تمدن قلابی یا یک دولت-ملت واحد ایجاد کرد. چنانکه قاره آمریکای شمالی با مدد زر سالاری یهودی و سلاح مسیحی شاهد شکل گیری ایالات متحده طی دویست سال اخیر بوده و همیشه هم در معرض جنگ داخلی و فروپاشی از طریق واگرایی ایالات شمالی و جنوبی و شرقی و غربی قرار داشته است. کما اینکه همین الان ایالات جنوبی و غربی در ایالات متحده داعیه استقلال و بی نیازی از ایالات شمالی و شرقی را دارند و اگر در میامی آمریکا از یک نفر پیرمرد بپرسید شما اهل کجا هستید خواهد گفت اهل جنوب !!

اما در فلات ایران اگر به تاجیکستان یا به قفقاز یا به نواحی بین النهرین یابه نواحی افغانستان و پاکستان و یا حتی به یمن مراجعه کنیم و بپرسیم که سرزمین شما روزگاری جزو کدام امپراطوری یا مملکت بوده خواهند گفت : ایران

این در حالی هست که در مناطق مرکزی آفریقا و یا در ایالات جنوبی آمریکا شاهد چنین همبستگی فرهنگی با مناطق و ایالات و کشورهای اطرافشون نخواهیم بود.  پس فلات ایران از جهت داشتن سابقه تاریخی دولت-ملت واحد هم ، واجد شرایط شکل‌گیری تمدن هست.

۳- سابقه شکل گیری تمدن های متعدد و متنوع متوالی یا متناوب در یک سرزمین

موضوع فوق هم  مزید بر علت خواهد شد تا یک کشور مثل ایران از توان بالقوه تشکیل تمدن برخوردار شود.  الحمدالله در فلات ایران تمدنهای متعددی در طول تاریخ شکل گرفتند که همه این ها میتوانند زمینه ساز شکل‌گیری تمدن نوینی در ایران باشند از جمله:

تمدن باستانی ماقبل هخامنشیان ،‌تمدن دوران هخامنشی و اشکانی و ساسانی ،‌تمدن قرون اولیه اسلامی ،‌تمدن شیعی صفوی در ۴۰۰ سال پیش . پس ایران از این جهت هم واجد شرایط شکل گیری تمدن نوین هست.

۴- نرم افزار یا همان خمیر مایه فکری ، فرهنگی و مذهبی یک منطقه 

این عامل تقریبا مهم ترین عامل شکل گیری تمدن در یک منطقه هست. بر این اساس ایرانی‌ها با به روز کردن مستمر و درست گزینی مداوم مذهب کاملتر و اصول فرهنگی خود ، با داشتن مکتب پیشرو اسلام در بین ملل جهان دارای قویترین نرم افزار برای تشکیل تمدن جدید هستند. سابقه و اثرات علمی دانشمندان این دیار هم شالوده و پشتوانه زیربنای محکمی برای ساخت این تمدن شیعی اسلامی خواهد بود

۵- نظام سیاسی منسجم متمرکز 

 نظام سیاسی منسجم متمرکز نیز از جمله ویژگی‌های مهم دیگر است که ضامن شکل گیری تمدن محسوب میشود  و در ایران مسبوق به سابقه هست ( هم در دوران باستان و هم در قرون اولیه اسلامی و هم در دوره صفوی و هم در عصر جمهوری اسلامی )

بر این اساس ما همه عوامل شکل گیری یک تمدن بسیار خاص و نوین رو در جهان داریم که غالب و اکثریت قاطع کشورها فاقد تمام یا اکثر آنها هستند . در واقع الان ایران در دهه‌های آغازین شکل گیری تمدن نوین شیعی اسلامی هست که بر اساس آینده پژوهی های معتبر علمی در بخش روائی، شالوده حکومت جهانی منجی کل نیز خواهد بود ان شاالله . شاید در مقطع فعلی ، جمهوری اسلامی ، چیزی فیمابین یا جمع مقطع حکومت شاه طهماسب صفوی و شاه عباس کبیر باشد که ایران شاهد اوج گیری و شکوفایی تمدنی بود که نمونه ها و خروجی آثار فاخر آن تا هنوز بر تارک این مرز و بوم میدرخشد و باعث سربلندی ایران در برابر دیدگان مستشرقین و متفکران شده است.

پس بر اساس پنج عامل فوق که برشمرده شد ایران در آستانه شکل گیری تمدن نوین اسلامی عالمانه‌ای قراردارد که میتواند سنگ بنای یک حکومت و تمدن فراگیر جهانی باشد!

در حال حاضر  در جهان سه قطب مهم برای شکل‌گیری تمدن داریم که ایران از همه آنها بالاتر است:

قطب غربی به سردمداری آمریکا و اتحادیه اروپا

قطب شرقی با ترکیبی از اتحاد چین و روسیه و …

و قطب مرکزی جهان که همانا ایران و حوزه تمدنی آن هست

با یک بررسی درست متوجه خواهیم شد ، بقیه قطب ها یا از جهت موقعیت مکانی و یا از جهت سابقه تاریخی دولت-ملت واحد و یا از جهت نرم افزار پیوند دهنده فرهنگی و مذهبی و یا حتی عامل مهم سیاسی ، بسیار از ایران عقب تر هستند فلذا نگرانی برخی از آنها نسبت به رشد ایران طبیعی هست. چون به خوبی متوجه هستند که آینده جهان نه در اتحادیه اروپا وایالات متحده آمریکا و نه در شرق عالم که آینده جهان در سرزمینی به نام فلات ایران رقم خواهد خورد.

این موضوع را نه به این خاطر که ما ایرانی هستیم و تعصب ملی یا مذهبی داریم ، بیان میکنم بلکه به این خاطر که ایران از جهت منطقی و سابقه تاریخی و جغرافیایی و فرهنگی و علمی واجد همه پنج شرط مهم بالاست؛‌ چیزی که بقیه ملل و نحل فاقد جمیع یا بخش مهمی از آنها هستند !!!