شرائط مساعد منطقه لارستان برای کسب درآمد از گیاه داروئی آنغوزه

کارشناس گیاهان دارویی جهاد کشاورزی لارستان گفت: شرایط آب‌وهوایی لارستان محلی مناسب برای کشت و برداشت گیاه ارزشمند آنغوزه در ایران محسوب می‌شود که می‌توان با فرآوری مناسب آن نسبت به صادرات محصول آنغوزه اقدام کرد.

به گزارش میلاد لارستان، گیاه آنغوزه یا آنقوزه ازجمله گیاهان دارویی است که خاصیت‌های دارویی بسیار زیادی دارد. گیاه دارویی آنغوزه جزء گیاهان باارزش در میان گیاهان دارویی است که با سرمایه‌گذاری در این بخش و همچنین صادرات شیره آنغوزه می‌توان ایجاد اشتغال و درآمدزایی فراوانی را کرد.

این گیاه بوی تند و مزه تلخی دارد. گیاه آنغوزه به‌صورت بوته‌ای بزرگ، علفی و چندساله است که ارتفاع آن گاهی به ۲ تا ۲٫۵ متر هم متر می‌رسد. این گیاه گل‌های دارد که زردرنگ و به شکل چتر مانند هستند.

گیاه داروئی آنغوزه در زمین‌های بائر و خشک و آهکی و مناطق گرم می‌روید. بومی استپ‌های ایران و افغانستان است. در ایران در مناطق مختلف به ویژه در جنوب کشور رشد و ثمر مناسبی دارد.

لارستان در جنوب استان فارس از مناطق مستعد کشت و پرورش گیاه ارزشمند آنغوزه محسوب می‌شود که با سرمایه‌گذاری مناسب در زمینه کاشت، برداشت، فرآوری و بسته‌بندی آن می‌توان به سودی سرشار دست یافت.

شرایط کشت گیاه داروئی آنغوزه

در این زمینه عالیه‌سادات رفعت‌حقیقی کارشناس گیاهان دارویی معاونت سازمان و مدیریت جهاد کشاورزی لارستان در گفت‌وگو با خبرنگار میلاد لارستان، با بیان اینکه آب و هوای لارستان جهت رویش گیاه انغوزه در ارتفاعات در سال های پر باران مناسب است، اظهار داشت: آنغوزه عمـدتاً در ارتفاعـات ۹۵۰ تـا ۲۴۰۰ متر از سطح دریا و اراضی شیب‌دار ۱۵ تا ۴۰ درصـد کـه داراي شـرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک بوده و داراي متوسط بـارش سـالانه ۱۵۰ تـا ۲۵۰ میلیمتر باشند را می‌پسندد.

وی با اشاره به اینکه گیاه داروئی آنغوزه با خاكهای فقیر و سبک سازگار است، افزود: در منطقه لارستان نیز در ارتفاعات صحرای نیمه، کوه پردیس، کوه آنتن کورده، ارتفاعات دهکویه و سایر نقاط مرتفع رویش دارد.

این کارشناس گیاهان داروئی با اذعان به اینکه آنغوزه میزان نیاز آبی کمی دارد به طوریکه با حداقل ۲۰۰ میلیمتر بارندگی قابلیت کشت دیم را پیدا می‌کند، تصریح کرد: این گیاه در زمین های شنی، آهکی و اراضی شیبدار قابلیت رشد دارد.

تاکنون به صورت زراعی در لارستان گیاه آنغوزه کشت نشده است

رفعت‌حقیقی با بیان اینکه تاکنون به صورت زراعی در لارستان گیاه آنغوزه کشت نشده است، خاطر نشان کرد: در چندسال گذشته در مزارع منطقه لطیفی و صحرای نیمه به صورت آزمایشی مورد کشت قرار گرفت اما به دلیل نامناسب بودن شرایط از لحاظ ارتفاع از سطح دریا، این کشت موفقیت آمیز نبوده است.

کارشناس گیاهان دارویی جهاد کشاورزی لارستان با تأکید بر اینکه در صورت کشت دیم در اراضی دارای شرایط مناسب از لحاظ ارتفاع و بافت خاک، کشت بهتر است درآذر و دی ماه انجام شود تا بذور از بارندگی‌های پاییزه و زمستانه بهره گیرند، یادآور شد: جوانه زنی اواسط زمستان و برداشت آن از اواخر خرداد رخ می دهد.

وی درباره نحوه کاشت دستی و تجاری‌سازی گیاه آنغوزه در لارستان، عنوان کرد: در منطقه لارستان در اراضی کشاورزی که ارتفاع کمتر از ۹۰۰ متر از سطح دریاست قابلیت کشت زراعی ندارد اما می توان در جهت جلوگیری از انقراض و بهره برداری نادرست و بی رویه این گونه گیاهی ارزشمند  در اراضی شیبدار و مناطقی در ارتفاعات با دارا بودن مجوز از اداره منابع طبیعی اقدام به کشت این گیاه از طریق بذر کرد.

رفعت‌حقیقی با بیان اینکه تاکنون کلاس آموزشی نحوه صحیح برداشت آنغوزه درمراحل مختلف همچنین شیوه صحیح کشت در ارتفاعات جهت علاقه مندان از طرف اداره جهاد کشاورزی لارستان برگزار شده است، ادامه داد: در صورت نیاز کارشناسان این اداره آمادگی برگزاری کلاس آموزشی را دارند.

موارد استفاده از گیاه آنغوزه

کارشناس گیاهان دارویی جهاد کشاورزی لارستان در تشریح موارد استفاده از گیاه آنغوزه، تصریح کرد: صـمغ آنغوزه که از ریشه آن استحصال می‌شود، در صنعت براي تهیه چسب الماس و در پزشکی به عنوان ضد تشنج، ضد انگـل، قاعـده آور، بادشـکن و بـراي درمـان هیستری و دفع آفات خاکزی به کار می‌رود.

وی یادآور شد: از گیاه آنغوزه براي درمان زخمهاي چرکی، نـاراحتی هـای معـده و انگـل هـای گوارشی، برونشیت مزمن، تنگی نفـس و خلـط آور مصـرف سـنتی دا شـته و در صنایع غذایی، عطرسازی، رنگسازی و سـاخت مـواد پـاك کننـده کـاربرد دارد.

برداشت بی رویه و غیراصولی آنغوزه ضررهای جبران‌ناپذیری دارد

این کارشناس درخصوص نحوه برداشت از گیاه آنغوزه، گفت:  برداشت آنغوزه یکی از مهمترین مراحل رشدی آنغوزه است که در استحصال صمغ نقش مهمی دارد و برداشت آنغوزه نیاز به مهارت داشته و از اصول خاصی پیروی می کند که برداشت بی رویه و غیراصولی آن ضررهای جبران‌ناپذیری به این گیاه ارزشمند می رساند.

رفعت‌حقیقی با تأکید بر اینکه مهمترین مراحل برداشت شامل ، پیچاندن، کشتن، تیغ زنی و استحصال صمغ است، افزود: برداشت آنغوزه معمولاً پنج سال بعد از کاشت انجام می‌گیرد.

وی با بیان اینکه براي برداشت صمغ، ابتدا باید اجازه داد تا کلیه مواد مـؤثره موجـود در برگهاي گیاه وارد ریشه شود که معمولاً این عمـل، در پایـان فصـل رشـد رخ می‌دهد، خاطر نشان کرد: بهترین نشانه براي شناخت انتقال صمغ از برگها به ریشه، خشـک شـدن کامل برگهای قاعده‌های گیاه است که معمـولاً خشـک شدن برگها از اواسط اردیبهشت به تدریج شروع شـده و در اغلـب منـاطق تـا پایان خرداد، کل برگهاي گیاه خشک می‌شود.

کارشناس گیاهان دارویی جهاد کشاورزی لارستان با اشاره به اینکه پس از خشک شدن برگها مرحله تیـغ زنـی و استحصـال صـمغ بـه روش تیغزنی از ریشه گیاه آنغوزه آغاز می‌شود، عنوان کرد: روش تیـغ‌زنـی بسـیار مهـم بـوده و چنانچه نکات فنی در آن رعایت نشود منجر به مرگ گیاه خواهد شد.

خام فروشی ۹۰ درصد محصول گیاه آنغوز ایران

رفعت‌حقیقی با بیان اینکه در شرایطی که ۲۰ هزار بوته در هکتار آنغوزه کشت شود حدود ۸۰۰ کبلوگرم صمغ استحصال شده که در ایران بیش از ۹۰ درصد محصول تولیدی به صورت خام  به کشورهای هندوستان، افغانستان و برخی کشورهای عربی و  اروپایی صادر می شود، تصریح کرد: با وجود ارزشمند بودن این  گیاه دارویی و پتانسیل دستیابی به ارزش اقتصادی بیشتر تاکنون اقدامی در خصوص فرآوری این گیاه نشده است.

وی با تأکید بر اینکه در جهت حفظ و نگهداری این گونه ارزشمند در صورت مساعد نبودن شرایط اکولوژی در زمینه توسعه کشت در زمین‌های زراعی، می‌توان با سرمایه‌گذاری و اقدام به فرآوری این گیاه دارویی از خام فروشی ان جلوگیری کرد و سودآوری و اشتغال زایی به همراه داشت، اضافه کرد: سالانه افراد زیادی از سایر شهرستان‌ها اقدام به جمع آوری صمغ انغوزه از ارتفاعات لارستان می‌کنند و بهترین راه آموزش به افراد بومی در راستای جمع اوری اصولی و فراوری محصول در منطقه و صادرات آن است.

ف ۱۱۰