پشت صحنه پروژه عنکبوت ….

فیلم «عنکبوت مقدس» که محصول مشترک کشورهای غربی دانمارک، آلمان، سوئد و فرانسه است با نمایش سیاه‌نمایی علیه ایران و با اهداف سیاسی وارد جشنواره کن شد و به دلیل همین برنامه‌ریزی‌های سیاسی، اتفاقاً در بخش بهترین بازیگر زن نیز جایزه‌اش را به یکی از بازیگران ایرانی مهاجرت کرده اهدا کرد.

اما آنچه بیش از همه باعث ناراحتی شیعیان ایران شد، به نمایی از این فیلم باز می‌گردد که نام آن یعنی «عنکبوت مقدس» روی تصویر مشهد با مرکزیت حرم مطهر امام رضا (ع) نمایش داده شده و حالا همین نمای اهانت آمیز در تیزر رسمی این فیلم منتشر شده و به پوستر این فیلم در فضای مجازی نیز تبدیل شده است

 بهار سال ۹۸ بود که دو پیج معروف و مطرح درباره پرونده سعید حنایی و ارتباط بعضی عناصر خاص با وی، مطالبی بیان کردند و به جان هم افتادند (که در اصل، دعوای زرگری بود) که حکایت از پاس کاری پرونده آن معدوم به این نهاد و آن نهاد داشت. البته بی دلیل، کسی را نبش قبر نمی‌کنند و لابد برای آن برنامه دارند.

بهار ۹۹ محسن تنابنده از به تولید رسیدن یک فیلم با موضوع سعید حنایی در پیجش خبر داد و بهار ۱۴۰۰ ابر سایت‌های فیلم و سریال هالیود خبر از آغاز تولید یک فیلم با همان موضوع اما در خارج از کشور خبر دادند اما عوامل آن را معرفی نکردند ولی قول دادند که کلیه عوامل اصلی ایرانی الاصل هستند. جمعا سه سال گذشت و الان که در حل تایپ این سطور هستم، دو فیلم اکران شده که عبارت است از:

۱٫عنکبوت: به نویسندگی اکتای براهنی و کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد و با بازی محسن تنابنده (در داخل کشور)

۲٫عنکبوت مقدس: به نویسندگی علی عباسی و افشین کامران بهرامی و کارگردانی علی عباسی و با بازی زهرا امیرابراهیمی (در خارج از کشور)

اینقدر نشانه داریم که نه متهم به توهم بشویم و نه جای فراری برای گردانندگان و پشت صحنه‌های فضای موجود داخلی و خارجی باشد. لطفا به این موارد دقت کنید:

۱٫دو فیلم با یک نام مشترک
۲٫ موضوع اصلی و حتی ریز موضوعات مشترک
۳٫ تمرکز روی یک شهرِ مشخصِ مقدس
۴٫ زمان پیش تولید و تولید در دو سال به صورت تقریبا مشترک (یکی در داخل و دیگری در خارج از کشور)
۵٫ حتی زمان اکران آن دو فیلم تقریبا مشترک (تقریبا دو هفته)
۶٫ با حضور عوامل سفارتی (نزدیک و پر رفت و آمد به سفارت انگلستان) و کاملا همسو با عوامل پناهنده
۷٫ حتی برخی دیالوگ‌ها و لوکیشن‌ها خیلی شبیه به هم !
و ده ها مورد دیگر. کمترین نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که فیلم عنکبوت مقدس، نسخه خارجی فیلم عنکبوت است. یعنی هر دو یک فیلم هستند اما با دو نسخه داخلی و خارجی. یا به عبارت بهتر؛ هر چه نتوانستند در نسخه داخلی بگویند، واضح تر و با صدای بلندتر در نسخه خارجی آن گفتند.

پس لطفا این دو فیلم را دو روی یک سکه یک جریان حساب کنید. با این تفسیر که نسخه داخلی عنکبوت، مرحله شلیک را به عهده داشت و نسخه خارجی عنکبوت، تیر خلاص را زد. تنها با یک تفاوت: نسخه ایرانی، به روایت قاتل بود اما نسخه خارجی به روایت مقتولین و خبرنگارها به این مسئله پرداخته بود. لذا اصلا این عنکبوت‌ها را دو فیلم نبینید. بلکه آن را یک پروژه و به نام پروژه عنکبوت بدانید و تفسیر کنید.

اما …
در طول هفت سال اخیر، در دو فاز، حدود ۲۰۰ نفر از مدل‌هایی که به بهانه مدلینگ به بی حیایی و ترویج اباحه‌گری مشغول بودند دستگیر و مجازات شدند. افرادی که بخاطر آنها سر و صدای زیادی در رسانه‌های معاند به پا شد. به گونه‌ای که ده‌ها مستند از زندگی و شرایط کاری آنها توسط رسانه‌های بیگانه منتشر گردید که دل هر بی‌خبری را به درد می‌آورد. گفتند نگویید اما ظاهرا در سال‌های ابتدایی شناسایی و دستگیری آنان، این پروژه به عنکبوت موسوم شد و در طی آن، تعداد قابل توجهی از زنان عنکبوتی فعال در حوزه مدلینگ که عموما بهایی بودند و یا گرایش قوی به بهاییت داشتند، دستگیر و محاکمه شدند.

بررسی این کلید واژه در ادبیات نمایشی بویژه در فیلم‌های اصغر فرهادی و نشان دادن عنکبوت و تارهای او در گوشه خانه نقش‌های منفی فیلم‌هایش و حتی تتوی عنکبوت روی بدن دو تن از بازیگران درجه دو و سه آن فیلم‌ها در مسیر نمادسازی و آشنا کردن ذهن و نگاه مخاطب به این کلیدواژه و به نوعی تسویه حساب با پروژه دستگیری و محاکمه آن زنان در فاز اول و دوم پروژه عنکبوت تفسیر می‌شود.

بعدها همان کارگردان، داور جشنواره کن شد و شاگردانش در داخل کشور اقدام به تصویر کشیدن عنکبوت و در خارج از کشور، به نمایش آن (موسوم به عنکبوت مقدس) نمودند.

این پروژه شوم حداقل دو نتیجه را دنبال می‌کند:

۱٫تسویه حساب با برخورد کنندگان با آن ۲۰۰ نفر و اینکه جمهوری اسلامی با همان تفکر تکفیری امثال سعید حنایی، با آن ۲۰۰ نفر برخورد کرده.

۲٫ کشاندن دعوا به عزیزترین مقولات دینی ومذهبی (ایجاد نماد منفی از حرم امام مهربانی‌ها) و القای این که ریشه خشونت در مذهب است. علی الخصوص خشونت علیه زنان. با یک تمهید دراماتیک ناشیانه که یک خبرنگار زن جوان (زهرا امیرابراهیمی) به مشهد اعزام شود تا از طریق او شاهد پیگیری پرونده باشیم در حالی که این شخص و این مسئله در تمام طول فیلم از نظر منطقی و دراماتیک کارایی ندارد اما کارگردان نسخه خارجی عنکبوت سعی دارد از طریق حضور او درتمام طول فیلم به وجود زن‌ستیزی در ایران علی الخصوص درجامعه مذهبی و انقلابی اشاره کند.

یادداشت: محمد رضا حدادپور جهرمی