عشق پنهان، هرگز کافی نیست

دوستی داشتیم که می‌گفت: «در میان قوم ما و نزد پدرانمان، معمول و معروف است که: زنت را در دلت دوست بدار؛ اما در بیرون، با چوب، کتکش بزن.

منطقشان هم در این‌باره این است که ابراز محبت، زن را لوس می‌کند»! به او می‌گفتم: تو که این کار را نمی‌کنی؟ می‌گفت: «من هم فرزند همان قوم و همان پدرانم. نباید که فرزند ناخلف باشم!»

البته دوست ما درباره خودش شوخی می‌کرد و از این بابت، فرزند ناخلف بود؛ اما این حکایت، بیان یک واقعیت تلخ است و باور برخی از مردم در این‌باره، همان باورهای عهد جاهلیت است.

ابراز عشق، نه تنها همسر را لوس نمی‌کند، بلکه او را علاوه بر این‌که دلگرم و شاداب می‌کند، باادب و باوقار نیز می‌کند؛ زیرا آن‌کس که جانش سرشار از محبت و سیراب از زلال عشق باشد و از این بابت، عقده‌ای در دل نداشته باشد، رفتاری کریمانه دارد و چون از همسرش خرسند و سپاس‌مند است، به او ادب می‌ورزد.

این سخن پیامبر اکرم را بشنوید که اگر صدبار هم بیان شود، هر بار، حلاوت و طراوت تازه‌ای دارد:

قَولُ الرَّجُلِ لِلمَرأةِ «إنّی أُحِبُّک» لایَذهَبُ مِن قلب‌ها أَبداً؛ سخن مرد که به زن بگوید: «دوستت دارم»، هرگز از دل زن بیرون نمی‌رود.

اینک سخن پیامبر را تجزیه و تحلیل کنیم تا از آن بهره بیش‌تر بریم:

۱٫ ابراز عشق

«قَول»؛ گفتن و ابرازکردن، نه در دل پنهان‌ داشتن. برخی همسران از ابراز محبت و به زبان‌آوردن عشق درون و نثارکردن آن به همسر، شرم دارند. خجالت می‌کشند که به نزدیک‌ترین فرد زندگی‌شان بگویند: «دوستت دارم».

ایشان باید با تمرین و تکرار، نیروی شهامت را در خویشتن تقویت کنند و بر این شرم منفی، غلبه نمایند. چندبار که بر خود تحمیل کنیم و با سختی به همسرمان بگوییم: «دوستت دارم»، کار آسان می‌شود.

ثمره خجسته‌ای که از ابراز محبت حاصل می‌شود، ارزش آن را دارد که اندکی خویش را تمرین دهیم و سختی ابتدایی آن را تحمل کنیم.

تازه، این سختی، سختی گوارایی است. عشق مکنون و نهفته در درون، اگرچه نیکو است؛ اما ثمره بیرونی آن اندک است.

عشق مکنون در قلب، جان عاشق را صفا می‌دهد و آثار آن در رفتار او نمایان می‌شود و حلاوت آن به معشوق نیز می‌رسد؛ اما اگر از نهان‌گاه بیرون آید و بر زبان و در کردار جاری شود، محصول آن چند برابر می‌شود و جان معشوق را جلا می‌بخشد.

۲٫ بهره بیش‌تر زن، وظیفه بیش‌تر مرد

در تعبیر «اَلرَّجُلُ لِلمَرءَةِ» مرد و زن، هر دو آمده‌اند و حکم هر کدام آشکار است و بدین معنا است که جمله «دوستت دارم» را مرد به زن بگوید.

طبق این سخن، سهم زن در دریافت عشق و وظیفه مرد در ابراز آن، بیش‌تر است.

دلیل آن نیز روشن است؛ زن، معشوق است و مرد، عاشق. زن از مرد لطیف‌تر است. عاطفه او بیش‌تر است. خداوند، از سرِ حکمت، زن و مرد را این‌گونه آفریده است.

البته زن از ابراز عشق به مرد، معاف نیست؛ مرد نیز نیازمند نوازش زن است؛ اما سهم دریافتی زن و وظیفه پرداختی مرد، بیش‌تر است.

۳٫ ابراز آشکار

«إِنّی اُحِبُّک»؛ من تو را دوست دارم. اگرچه نزد همسران، عشق رمز و رازدار، مکانتی ویژه دارد و از آن لذتـی لطیف می‌برند؛ اما عشق صریح نیز نزد ایشان جایگاهی ارجمند دارد.

هر دو ضروری است؛ هم رمز و رازدار، هم صریح و آشکار. هیچ‌کدام جای دیگری را پر نمی‌کند و هرکدام بدون دیگری ناقص است.

ریشه عشق باید در ژرفای دل باشد، اما آثار آن باید در گفتار و رفتار، به گونه‌های گوناگون، نمایان شود.

جمله «دوستت دارم»، صریح‌ترین عبارت برای بیان عشق است. ساده است. صمیمی است. آشکار است. بی‌نیاز از شرح و تفسیر است. آسان‌بیان و آسان‌دریافت است. بر دل می‌نشیند. و نیز آموزه پیامبرمان است.

۴٫ تأثیر ماندگار

«لایذهَبُ مِنْ قلب‌ها أَبداً»؛ هرگز از دلش بیرون نمی‌رود. «دوستت دارم» تا سویدای قلـب و ژرفای جان نفوذ می‌کند و در همه زوایای روح می‌گسترد و در خانه دل آشیانه می‌گیرد و دیگر بیرون نمی‌آید. «دوستت دارم»، زیباترین سخن عشق است و به قول حافظ:

از صدای سخن عشق ندیدم خوش‌تر

یادگاری که در این گنبد دوار بماند

این سخن، در همه احوال و همه اوقات، اثربخش است؛ اما تأثیر آن در برخی احوال و اوقات، بیش‌تر است و نیز چگونه‌گفتن و شیوه بیان آن نیز در اثربخشی‌اش مؤثر است.

نکته‌ای ظریف

دانستیم که محبوب‌ترین جمله نزد زنان، «دوستت دارم» است. نزد مردان چه؟ محبوب‌ترین جمله برای ایشان چیست؟ نزد مردان، معادل «دوستت دارم» چیست؟ آیا سخنی جاندار و جمله‌ای کلیدی وجود دارد که باتری جان ایشان را شارژ کند و آنان را اوج دهد؟

بله. این جمله: «به تو افتخار می‌کنم.»

مرد، اقتدارطلب است، عاشق‌پیشه است، پناهگاه زن است. با عنایت به ساختار روانی، شخصیتی، و حتی جسمانی مرد، می‌گوییم: جمله «به تو افتخار می‌کنم»، همان اندازه به مردان انرژی می‌دهد که جمله «دوستت دارم» به زنان نیرو می‌بخشد.

 
نگارنده: حجه‌الاسلام‌والمسلمین علی اکبر مظاهری