چگونگیِ تاسیسِ شبکه تلگرافِ لارستان در سال ۱۳۱۶

 

میلاد لارستان: رسول احمدلو دانشجوی دکتری تاریخ با ارائه مقاله ای با عنوان “چگونگیِ تاسیسِ شبکه تلگرافِ لارستان در سال ۱۳۱۶” به بررسی این موضوع مهم پرداخته است که در ذیل می خوانیم:

تلگراف مرکب از دو کلمه یونانی تله(دور) و گراف(نوشتن) و وسیله‌ای برای انتقال پیام‌ها به فواصل دور از طریق یک فناوری سیگنالی است. در تلگراف لازم است پیام به یک کد (زبان) تبدیل شود که توسط فرد فرستنده و گیرنده شناخته ‌شده باشد.

استفاده از تلگراف در عصر قاجاریه در ایران رواج یافت و کارآمدی خود را به اثبات رساند. فروپاشی سلطنت قاجاریه و انتقال حکومت به خاندان پهلوی و رضاشاه در پرتو دگرگونی سیاسی قدرت‌گیری ایشان، به سبب هرج و مرج حاصل از انتقال حکومت، انتقال سریع اوامر و فرامین مورد توجه قرار گرفت. دولت جهت برقراری ارتباط با سرعت بیشتر در کمترین زمان ممکن، فائق آمدن بر فواصل جغرافیایی و برقراری ارتباطات مستمر داخلی و خارجی نیازمند استفاده از شبکه تلگراف گردید.

دوره پهلوی اول به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن، یک مقطع مهم در حیات تاریخی ایران به شمار می‌آید. از جمله اقدامات دولت پهلوی تأسیس شبکه تلگراف بی‌سیم در نقاط مختلف کشور بود.

شبکه تلگراف در لارستان در اواخر حکومت پهلوی اول با تلاش‌های حاکم لارستان  تأسیس گردید. در این نوشتار به بررسی آن می‌پردازیم:

تأسیس تلگراف بی‌سیم توسط رضاشاه پهلوی در نخستین سال‌های حکومت جهت سامان دادن ناآرامی‌های حاصله و تسلط سیاسی و نظامی قدرت مرکزی بر مناطق مختلف، بعلاوه همراه با انگیزۀ نوسازی و بهبودی نسبی اوضاع اقتصادی و سپس مورد استفاده عموم قرار دادن این ابزار ارتباطی موجب توسعۀ شبکۀ تلگراف در ایران و ارتباط با کشورهای دیگر شد.

در بهمن ماه ۱۳۱۲حسین میرممتاز، حاکم لارستان در گزارشی به ایالت فارس نوشت: تنها وسیله ارتباطی لارستان به شیراز سیم تلفن می‌باشد که با معایب بسیار اسباب سرگردانی و معطلی است چنان که ۱۱ روز است سیم قطع و باب مکالمه مسدود و چون هم سیم هم در تمام نقاط (سروستان، فسا، جویم) منحصر به یک رشته است پس از باز شدن با تلفن و نیاز قشون و امنیه مجال و فرصتی برای مکالمه سایرین نخواهد بود. بنابراین کشیدن سیم تلگراف لارستان و بندرلنگه را از نیازهای اساسی منطقه لارستان دانست و از مقامات خواست مقدمات این کار را مهیا نمایند.

دولت در جواب درخواست میرممتاز اعلام نمود: اقداماتی جهت تأسیس تلگراف در لارستان انجام شده و به‌زودی نتیجه اعلام خواهد شد اما تلاش‌های صورت گرفته به نتیجه‌ای نرسید.

درملاقات میرممتاز با آقای فرهمند رئیس ایالتی پست و تلگراف در شیراز، فرهمند، علت تأخیر درخصوص کشیدن سیم تلگراف و ایجاد تلگراف‌خانه در لارستان را نبودن چوب دانست؛ میرممتاز برای حل این مشکل، دستور داد چوب‌هایی که از مقصد آفریقا (زنگبار) جهت ساختمان وارد بندرلنگه شده بودند و همچنین از درخت‌های منطقه صحرای باغ، چوب لازم را تهیه و در اختیار اداره پست و تلگراف ایالت فارس قرار دهند، اما باز به دلایل نامعلوم تأسیس تلگرافخانه در لارستان به تعویق افتاد.

در اواخر اسفند ماه ۱۳۱۵ مصور رحمانی، حاکم لارستان طی نامه‌ای به حاکم ایالت فارس، تأسیس خط تلگراف در لارستان را از نیازهای این منطقه دانست و تقاضا نمود با تأسیس این شبکه موافقت نمایند. متن نامه به شرح ذیل می‌باشد:

«به‌طوری که خاطر مبارک مستحضر است گذشته از تمام نواقصی که در لار موجود بود هیچگونه بهره‌مندی از ترقیات جدید نصیب اهالی این منطقه نگردید من جمله فقدان سیم تلگراف است که از بزرگترین نواقص آن به شمار می‌رود. آن قسمت گذشته از این که موجب مشکلات زیاد و خسارت فوق العاده برای تجارت و معاملات می باشد یک قسمت نسبتاً مهم کشور هم به‌طوری در ورطه فراموش افتاده که اغلب اهالی کشور از این منطقه بی‌اطلاع هستند؛ این است که از حضور مبارک استدعا دارد بذل توجهی در این خصوص فرموده مقرر فرمایند هر نوع شایسته است در رفع این نقیصه از طرف وزارتخانه مربوطه اقدام عاجلی مبذول فرمایند تا انشالا در سال ۱۳۱۶ سیم تلگراف این حدود، هم از توجهات مبذوله ایالت جلیله دائر و موجب دعاگوئی عموم اهالی گردد.»

نهایتاً  در سال ۱۳۱۶ و پس از تصویب بودجه سیم‌کشی خط تلگراف شیراز به لار با تیرآهن، تلگراف‌خانه در لارستان تاسیس شد.

ف ۱۱۰