بافت تاریخی لار؛ فرصت یا تهدید؟

در ۴ شهر جنوب استان فارس بیش از ۳۲۸ هکتار بافت فرسوده وجود دارد

مسئول بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی لارستان در گفت‌وگو با میلادلارستان اظهار داشت: در شهر لار ۱۲۹ هکتار، خنج ۸۸ هکتار، لامرد و گراش ۵۶ هکتار و در مجموع ۴ شهر بیش از ۳۲۸ هکتار بافت فرسوده وجود دارد.

سعید محمدی‌فرد درباره میزان جمعیت ساکن در بافت‌های فرسوده این شهرها افزود: در شهر لار ۶۵ هزار و ۴۰۰ نفر، خنج ۱۸ هزار و ۷۰۰ نفر، لامرد ۲۵ هزار و ۱۰۰ نفر و گراش ۳۰ هزار و ۵۰۰ نفر و در مجموع در این شهرها نزدیک به ۱۴۰ هزار نفر جمعیت در بافت‌های فرسوده ساکن هستند.

وی با اشاره به مشکلات محدوده‌های نابه‌سامانشهری در این مناطق تصریح کرد: فرسودگی و مقاوم نبودن واحدهای مسکونی موجود در برابر زلزله، کمبود خدمات و فضاهای شهری به لحاظ رفاه شهری و مدیریت مخاطرات طبیعی، نبود مدیریت یکپارچه برای برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر عملکرد برنامه‌های نوسازی و بهسازی، تعدد نهادهای مسئول و پراکندگی تخصیص بودجه‌ها از جمله مشکلات است.

مسئول بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی لارستان همچنین آلودگی محیط زیست در بسیاری از این محدوده‌ها، بضاعت کم مالی اغلب ساکنین، نبود مشوق‌های کافی و مناسب و نبود انگیزه برای سرمایه‌گذاری را از دیگر مسائل و مشکلات پیش‌روی بافت‌های فرسوده شهرها برشمرد.

وی با تأکید بر اینکه هرگونه دخالت عمرانی برای ارتقای شرایط و کیفیت زیست در این عرصه‌ها باید براساس برنامه‌های جامع، استاندارد و معیارهای شهرسازی نوین صورت پذیرد، تصریح کرد: تاکنون برای شهرهای لامرد و گراش طرح‌های بهسازی تهیه شده و طرح بهسازی شهر لار نیز در دست تهیه است.

به گفته محمدی‌فرد تحقق طرح بهسازی درگرو تامین پشتوانه‌های حمایتی مورد نیاز شامل حوزه‌های حقوقی، مالی، پشتیبانی و سیاستگذاری‌های تشویقی در بافت‌های فرسوده است.

اقامتگاه بوم‌گردی راه نجات بافت تاریخی لار 

سرپرست اداره میراث فرهنگی لارستان با اشاره به اینکه در گذشته وام‌هایی برای بهسازی بافت‌های تاریخی پرداخت می‌شد که عده‌ای با تخریب این آثار تاریخی اقدام به احداث ساختمانی تازه تأسیس می‌کردند، گفت: این اقدام سبب تخریب و نابودی نیمی از بافت تاریخی شد.

این کارشناس میراث فرهنگی با ابراز خرسندی از تبدیل خانه‌های تاریخی به اقامتگاه‌های بوم‌گردی برای بهره‌گیری در زمینه گردشگری عنوان کرد: پرداخت وام‌های ۴ درصد به متقاضیان برای ایجاد خانه‌های بوم‌گردی سبب بهسازی بافت‌های تاریخی می‌شود.

وی با برشمردن مهم‌ترین آثار موجود در بافت تاریخی شهر لار تصریح کرد: حمام و باغ نشاط، بازار قیصریه، کاروانسراهای نو و گلشن، تیمچه مغولی، دهنشیر و مسجد چهار برکه، قلعه اژدهاپیکر، برج مادر نادر، خانه‌های مؤیدی، فرشادی، قنادی، محمودی، آب انبارها، پیرسرخ و غیره اشاره کرد.

علویه گفت: شهرداری‌ها، پایگاه بافت تاریخی، راه و شهرسازی، فرمانداری، شورای شهر، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و غیره می‌توانند با تأمین بودجه لازم زمینه را برای بهسازی بافت تاریخی لارستان فراهم کنند.

سرپرست اداره میراث فرهنگی لارستان با تأکید بر به جریان انداختن پرونده ثبت جهانی توسط پایگاه بافت تاریخی شهر لار، بیان کرد: بهسازی ضلع غربی بازار قیصریه، تعمیر اساسی حجره‌های موجود در این کاروانسراهای باارزش تاریخی این شهر و ارتقا فرهنگ مردم برای استفاده بهینه از این آثار از جمله اقداماتی است که می‌توان انجام داد.

ثبت جهانی مجموعه بافت تاریخی شهر لار نیازمند پیگیری است

مدیر پایگاه بافت تاریخی شهر لار در نشست انجمن‌ها و دوستداران میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: یکی از وظایف اصلی پایگاه‌های میراث فرهنگی حفاظت از آثار ارزشمند درمحدوده بافت‌های باارزش تاریخی است.

خشایار شیبانی درباره ثبت جهانی بافت تاریخی شهر لار افزود: از سال ۲۰۰۷ کار ثبت مقدماتی جهانی بازار قیصریه آغاز و از همان موقع بدون پیگیری رها شده است، ابراز امیدواری کرد بتوان بحث ثبت جهانی مجموعه بافت تاریخی شهر لار را پیگیری کرد.

وی تصریح کرد: نقشه مرمت بافت تاریخی شهر قدیم لار توسط کارشناسان تهیه شده و این طرح آماده اجراست و یکی از راه‌هایی که می‌توان جایگاه شهر لار را بالا ببرد ثبت جهانی مجموعه تاریخی این شهر در سازمان یونسکو است.