بی‌توجهی به کاروانسراهای تاریخی/ قلب تجارت لارستان کند می‌تپد

موقعیت ویژه لارستان به لحاظ نیروی انسانی، واقع شدن در مسیر شمال جنوب ، فعال بودن فرودگاه بین المللی آن و غیره، فرصت های بی شماری در زمینه انواع گردشگری بهداشتی و درمانی، تجاری و بازرگانی، تاریخی و غیره را پیش روی این شهرستان کهن قرار داده تا با برنامه ریزی مناسب از این فرصت طلائی بهره ببرد.

به گزارش میلاد لارستان؛ در کتب تاریخی و در خاطرات جهانگردانی چون ابن بطوطه هنگام عبور از منطقه لارستان، از آبادانی و عظمت قلعه اژدها پیکر، رونق کاروانسراها و بازار قیصریه به نیکی یاد کرده اند.

اما در زمان حاضر، اگر از کاروانسراها و دیگر آثار فرهنگی واقع درمحدوده آن که روزگاری چشم و چراغ لارستان بوده، دیدن کنید آنچه مشاهده خواهید کرد جز تاسف و ناراحتی چیز دیگری نخواهد بود.

 کاروانسراهای «گلشن و نو» از جمله آثار باارزش در معرض تخریب و نابودی شهر لار است. مکان هایی که می بایست هم عامل رونق اقتصاد و تجارت منطقه و  هم دروازه ای برای توسعه صنعت گردشگری و معرف گوشه ای از تاریخ خطه لارستان کهن باشد، متأسفانه به انبار و یک مجموعه متروکه تبدیل شده است.

 

سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لارستان درخصوص بازسازی کاروانسراهای «گلشن و نو»، اظهار داشت: چند سال قبل یکی از بانک ها برای خرید و سرمایه گذاری در کاروانسراهای شهر لار اقدام کرد اما به دلیل آنکه این کاروانسراها دارای مالک خصوصی است و برخی از آنها به ورثه افتاده است، این کار محقق نشد.

کاروانسراهای «گلشن و نو» هیئت امناء ندارند

سیما علویه با گلایه از مالکین حجره های کاروانسراها به دلیل آنکه حاضر به تعمیر یا فروش حجره های مربوط به خود نیستند، افزود: تنها راه حل نجات کاروانسراها از ویرانی، همگامی و همصدایی، فرماندار، دادستان، شهردار، شورای شهر، راه و شهرسازی، واحد بهسازی بافت های تاریخی، اوقاف و امور خیریه، اتاق اصناف و میراث فرهنگی است.

وی تصریح کرد: اگر کاروانسراهای «گلشن و نو» به عنوان یک اثر ملی شناخته شود، قانون حاکم خواهد شد و امکان سرمایه گذاری و خرید حجره ها توسط بخش خصوصی و واگذاری حجره ها به شکل راحتر صورت می گیرد.

علویه با بیان اینکه چندی پیش جلسه ای با حجره داران کاروانسرا در اتاق اصناف لارستان تشکیل و مقرر شد از بین خود آنها پنج نفر به عنوان هیئت امناء برای تسهیل در هماهنگی ها انتخاب شوند که متأسفانه هیچکدام حاضر به عضویت در هیئت امناء نشدند، ادامه داد: چهار کاندیدا هم نام نویسی کردند، اما در هنگام دعوت به جلسه حاضر به همکاری نشدند و در واقع حجره داران تمایلی برای بازسازی و حفظ این اثر تاریخی ندارند.

برخی از کاروانسراهای لارستان می بایست توسط اداره اوقاف مورد رسیدگی قرار گیرد

سرپرست میراث فرهنگی لارستان با اشاره به اینکه مالکیت برخی از کاروانسرا مثل پشته سنگر متعلق به اداره اوقاف و امور خیریه است و برای رسیدگی نیاز به ورود این نهاد دارد، خاطر نشان کرد: برخی کاروانسراها مثل نو و گلشن، دارای مالکینی خصوصی یا سرقفلی است و متأسفانه بدلیل نبود قانون صریح در این خصوص برای اجبار مالکین جهت فروش یا تعمیر حجره ها، تنها می توان از راه جلسه مسئولان و همکاری مردم کاروانسراهای لارستان را از نابودی نجات داد.

کاروانسراهای نو و گلشن لارستان از مهمترین کاروانسراهای منطقه جنوب کشور

این کارشناس با بیان اینکه کاروانسراهای نو و گلشن از مهمترین کاروانسراهای منطقه جنوب کشور و منطقه لارستان بزرگ است، ادامه داد: این کاروانسراها متعلق به دوره صفویه است و در دوره های مختلف تعمیر شده و به دلیل آنکه مالک خصوصی دارد، در حال حاضر می بایست بخش خصوصی در امر بازسازی ورود کند و میراث فرهنگی فقط نقش نظارتی را دارد.

وی با اشاره به اعلام آمادگی چند بخش خصوصی برای خرید حجره های کاروانسرا به قیمت روز از مالکان، افزود: با واگذاری این کاروانسراها به بخش خصوصی و تعمیر آن زیر نظر میراث فرهنگی، امکان تبدیل آن به بازارچه تاریخی و جذب توریست وجود دارد که متأسفانه به دلیل عدم همکاری مالکین کاروانسرا این ایده تاکنون محقق نشده است.

در یک سال اخیر جلسه انجمن میراث فرهنگی لارستان تشکیل نشده است

علویه بیان کرد: درصورت تشکیل جلسات مستمر ماهانه انجمن میراث فرهنگی با حضور ادارات مربوطه امکان رسیدگی به مسائل متعدد آثار تاریخی منطقه لارستان مثل آب انبارها، کاروانسراها و غیره که در معرض تخریب و نابودی هستند، می توان نتایج خوبی را بدست آورد.

این مسئول درخصوص تعداد جلسات انجمن میراث فرهنگی در یکسال اخیر، گفت: متأسفانه با وجود مکاتبات متعدد با فرماندار سابق، جلسه انجمن میراث فرهنگی در یک سال اخیر تشکیل نشده است و  اگر خواهان رفع مشکلات میراث فرهنگی هستیم، این کار مستلزم همکاری، همراهی و همفکری ارگان های ذیربط است.

ادامه روند بازسازی کاروانسراهای شهر لار منوط به همکاری مالکان است

سرپرست میراث فرهنگی لارستان با بیان اینکه در سال گذشته با اعتباری بالغ بر ۱۷۰ میلیون تومان پشت بام کاروانسرا تعمیر شد، تصریح کرد: ادامه روند بازسازی به دلیل خصوصی بودن حجره ها مستلزم مشارکت مالکین بود که متأسفانه به هیچ وجه حاضر به همکاری نیستند و دولت نیز در مکانهایی که مالکیت خصوصی دارد نمی تواند سرماه گذاری و هزینه کند.

وی در پایان اضافه کرد: اجداد ما این آثار با ارزش را به سختی ساخته اند و برای ما به ارث گذاشته اند، پس وظیفه نسل حاضر است این آثار گرانبها را حفظ کند و به آیندگان برساند.

پس از شنیدن صحبت های سرپرست اداره میراث فرهنگی لارستان، خبرنگار میلاد لارستان با حضور در کاروانسراهای گلشن و نو شهر لار با برخی از حجره داران باسابقه هم کلام شد تا خواسته ها و انتظارات آنها را در قبال بازسازی این مکان های تاریخی باارزش بشنود.

آماده همکاری با میراث فرهنگی برای بازسازی هستیم

جمع بندی صحبت های آنها به این شرح بود که اغلب حجره های این کاروانسراها فعال است و به طور معمول بصورت انبار مورد استفاده قرار می گیرد.

این حجره داران با اعلام آمادگی خود برای هرگونه همکاری با میراث فرهنگی برای بهسازی و بازسازی این آثار تاریخی گرانبهای شهر لار، گفتند: با اینکه بارها کارشناسان مختلفی به کاروانسرا آمده اند اما تصمیمات گرفته شده برای ما قابل قبول نیست و به سود حجره داران نمی باشد که از آن جمله چند مدت پیش با اینکه آمدند مرمت هایی را بر روی کاروانسرا انجام دادند اما اوضاع بدتر از قبل شد و در باران هایی که اخیرا رخ داد به برخی حجره داران زیان هایی وارد شد که کسی جوابگوی این اتفاقات نیست.

حجره داران در مورد دلیل عدم ایجاد هیئت امنا در کاروانسرا نیز تصریح کردند: اتفاقا ما راضی به ایجاد یک هیئت امنا برای کاروانسرا هستیم که این مورد نیز همکاری میراث فرهنگی را می طلبد و ما از میراث فرهنگی و مسئولین امر می خواهیم که با حجره داران یک جلسه برگزار کنند و مشکلات را بررسی نمایند و برای حل آنها قدم بردارند.

انتقاد از بهسازی ورودی بازار تاریخی قیصریه لارستان

آنها با انتقاد از اینکه در حال حاضر برخی کارها که شاید در اولویت نیز نباشد از طرف اداره میراث فرهنگی صورت می گیرد، اما کارهای مهم تری مثل احداث سر در بازار قیصریه که بارها برای آن تصمیم گیری شده اما به مرحله عمل نرسیده است.

بازسازی ها با مشارکت میراث فرهنگی و شهرداری انجام شود

یکی دیگر از کسبه کاروانسرای تاریخی شهر لار با انتقاد از اینکه یکی از توقعاتی که اداره میراث فرهنگی از حجره داران دارد این است که مالکان جهت مرمت حجره های خود به یکباره عمل کنند و این مورد برای حجره دار مشکل است و قادر نیستند هزینه ها را یکباره پرداخت کنند.

وی افزود: پیشنهاد می شود که طی یک برنامه ریزی از سوی اداره میراث فرهنگی لارستان به صورت منظم و مرحله به مرحله به حجره داران جهت ترمیم حجره های خود هزینه ها اعلام تا اقدام لازم را انجام دهند.

یکی دیگر از خواسته های حجره داران این بود که بازسازی فضای محوطه کاروانسراها می بایست توسط شهرداری و اداره میراث فرهنگی انجام شود، ادامه دادند: این که گفته می شود تمامی حجره ها به بخش خصوصی واگذار شود، کمی کار را مشکل می کند زیرا که شاید برخی حجره داران حاضر به فروش نشوند و پیشنهاد ما این است که این ترمیم ها از طریق خود حجره داران و با همراهی شهرداری و میراث فرهنگی بصورت مرحله به مرحله صورت گیرد تا کاروانسرا نیز به آبادی خود برسد.

حجره داران اعتقاد دارند اگر مسئولین برای آبادانی و بازسازی کاروانسراهای شهر لار که به نوعی نشان دهنده هویت لارستان کهن است، با قدرت وارد شوند حجره داران ملزم به همکاری خواهند شد اما باید تصمیمات نیز بصورتی باشد که به نفع دو طرف باشد.

 کسبه این کاروانسراها تصریح کردند: با اینکه طبق قوانین به مکان های تاریخی نباید مالیات و عوارض تعلق بگیرد اما ما به شهرداری و دولت هم عوارض و هم مالیات پرداخت می کنیم.

 این حجره داران معتقدند که با نزدیک شدن به عید باستانی نوروز و حضور متعدد مهمانان نوروزی از سراسر کشور به لارستان و بازدید از این آثار تاریخی گرانبها موجب تأسف همگان خواهد شد.